raddraaien: Tony Bennett

En dan nu de beloofde raddraaier van afgelopen zaterdag. Een unieke gebeurtenis op Soul-xotica. Tot zover ik kan nagaan, zijn alle geregistreerde volgers jonger dan de raddraaier van vanavond. En dan heb ik het over het vinyl, want als er iemand leest die 86 lentes jong is, mag die zich vooral melden! De plaat waar het in deze aflevering om gaat is namelijk ook al 61 jaar geleden uitgebracht. Natuurlijk is de raddraaier in kwestie een heruitgave, want het handjevol 78-toeren-platen wat ik heb, is niet opgenomen in het raddraaien. Best jammer, als je het goed bekijkt, maar ach... Louis Davids krijgt zijn verhaal nog wel eens. Tony Bennett is waarschijnlijk de enige artiest die nooit in zijn carriére één concessie heeft gedaan en moeiteloos een generatiekloof overbrugt. Of dezelfde generatiekloof vernietigt, zoals in de begin jaren negentig doet blijken. In deze aflevering van raddraaien een single met de twee eerste grote hits van Tony Bennett: 'Because Of My Heart' en 'Cold Cold Heart'.

Nee, de fysieke single is niet die op de foto. Die lijkt authentiek, waarschijnlijk één van de eerste singles en in dat geval in 1953 geperst. De single uit mijn verzameling komt uit de vroege jaren zeventig en is uit de 'Columbia Hall Of Fame'-serie. Die heeft al een zwaar jukebox-verleden achter de rug en het styreen knettert dan ook dwars door de muziek heen. Je zou bijna niet anders verwachten op zo'n vorstelijke leeftijd, maar Tony Bennett heeft wel het een en het ander te vertellen. Zijn leven kent enorme pieken, maar ook dalen. Hij wordt op 3 augustus 1926 geboren in New York uit Italiaanse ouders. Zijn echte naam luidt Anthony Benedetto. Ik kan het verhaal zo lang of kort maken als ik wil, maar kies dan maar voor het laatste. Het gaat per slot van rekening om de muziek. Hij heeft in het staartje van de Tweede Wereldoorlog mee gevochten, een periode die hij als 'de voorste stoel in de hel' typeert. Rond 1950 wordt Bennett door Mitch Miller bij Columbia gehaald. Dat label heeft net een zware slag toebedeeld gekregen nadat Frank Sinatra het schip heeft verlaten. Onder leiding van Mitch Miller en Percy Faith gaat Bennett de studio in, maar krijgt de waarschuwing mee 'niet als Frank Sinatra' te moeten klinken.

Tony Bennett blijft vooral zichzelf en zet 'Because Of My Heart' op de plaat dat tien weken op nummer 1 staat in de Billboard van 1951. 'Cold Cold Heart' doet het succes nog eens dunnetjes over en belandt eveneens bovenaan. 'Cold Cold Heart' is een sfeerrijke uitvoering van een lied van Hank Williams en het vestigt zowel de naam van Bennett als dat het de countrymuziek aan een breder publiek helpt. Gedurende de jaren vijftig groeien de bomen tot in de hemel voor Bennett. In de tweede helft van het decennium mag hij zich overgeven aan de jazz. Als kind groeit Bennett enerzijds op met de pop- en musical-sterren, maar heeft ook een bijzondere interesse voor jazzmuziek. Bennett doorstaat de opmars van rock'n'roll zonder kleerscheuren, maar met de komst van de Merseybeat ziet hij ook zijn successen afnemen. De platenmaatschappij krijgt meer invloed en in de eind jaren zestig moet Bennett 'confectie'-materiaal opnemen. In 1972 heeft hij zijn voorlopige laatste album-succes. Bennett glijdt dan heel snel af, doet sporadisch een optreden in Las Vegas en raakt aan de drugs. In 1979 luidt hij de noodklok bij zijn familie. Zoon Danny heeft dan al een bandje gehad, Quacky Duck And His Barnyard Friends, maar heeft de muzikaliteit van zijn vader niet meegekregen. Daarentegen is Danny, dan 24 jaar, een zakenman. Tony heeft zichzelf flink in de nesten gewerkt en accepteert dat Danny hem financieel uit de brand helpt.

In 1986 staat Tony Bennett voor het eerst in veertien jaar weer in de album-lijsten, dit dankzij het management van Danny. Het is rond 1990 dat deze een lumineus idee krijgt. Hij brengt zijn vader steeds vaker onder in de show van David Letterman, dat een heel nieuw jong publiek bedient. Maar Danny trekt het nog verder. Hij ziet de mogelijk zijn vader te slijten aan de MTV-generatie. Tony Bennett doet in 1993 een aantal liefdadigheidsconcerten en is regelmatig in het gezelschap van een hippe band als Red Hot Chili Peppers te vinden. Tony Bennett hoeft er overigens niets voor te doen, hij zingt gewoon 'zijn' liedjes zoals-ie dat veertig jaar eerder al deed. Bennett wordt een cultfiguur temidden van het gitaargeweld van Nirvana, Pearl Jam en Soundgarden en mag in 1994 zijn eigen MTV Unplugged-sessie doen. Het album dat ervan verschijnt, is één van zijn absolute bestsellers.

Danny had het management overgenomen om zijn vader uit de financiële zorgen te redden. Bennett kent dat al lang niet meer, want reeds in 1999 wordt zijn vermogen geschat op een slordige vijftien tot twintig miljoen dollar. Hij zou dus rustig op zijn krent zijn tijd kunnen uit zingen, maar nee hoor... dat staat niet in het woordenboek van Bennett. Nog immer treedt hij op, maar zijn meest recente avontuur is de zoveelste biografie die van zijn hand is verschenen. Als ze dit in Den Haag horen, heb ik nog vijftig jaar arbeid voor de boeg, dus laten we het bericht maar snel besluiten...