Ik heb al sinds 2003 geen televisie meer en heb het ook nooit gemist. Ik heb me jaren zoet gehouden met muziek, een tijd lang speelfilms op dvd en niet te vergeten het vertier in de kroeg. Sinds een paar jaar ben ik 'druk' met radio en in de vrije tijd ben ik steeds vaker te vinden op Youtube. Wat een jaar geleden begint met een drang naar nostalgie en resulteert in het bekijken van een aantal stokoude televisie-programma's gaat via een paar complete films naar documentaires en zelfs hoorcolleges. In verhouding kijk ik op dit moment dus veel 'televisie', alleen dan zonder hinderlijke reclame (dankzij de Adblocker) en dingen die ik absoluut niet hoef te zien. Alles wat een beetje de moeite waard is in het televisie-aanbod, verschijnt binnen twee dagen op Youtube. Al dan niet via een legale uploader. In het kader van de hoorcolleges zie ik vanmiddag een aanbeveling van Youtube. In vijf delen legt iemand uit waarom vanillevla schadelijk is voor de hersenen. Eigenlijk hoef ik het niet te kijken omdat ik het zelf kan beredeneren, maar aan de andere kant? Het wordt wellicht straks mijn tijdverdrijf! Het valt samen met iets wat ik op de radio hoor. Een Q Music-presentatrice legt andermaal uit wat kippevel betekent en hoe dat in verhouding staat met muziek. Een interessante observatie maar niet eentje die ik helemaal onderschrijf. Ik ga het nu niet specifiek over een muziekstuk hebben, maar over de beleving ervan. En ik weet nog steeds niet waar ik naartoe wil!
Volgens de dame op de radio wordt kippevel veroorzaakt door herkenning van een favoriet muziekstuk. Doordat je weet wat er volgt op een hoeveelheid noten komt het geluksstofje in de hersenen tot werking en vertaalt dit het naar een 'koud' gevoel waardoor je kippevel op de armen krijgt. Als dit de norm zou zijn, dan moest ik voortdurend kippevel hebben en dat is niet het geval. Kippevel is voor een muziekliefhebber als mij ook een zeldzaamheid, een moment om naar uit te kijken omdat het gewoon zó fijn is. Ik zeg niet dat ik alle muziek (her)ken die op de radio wordt gedraaid, maar veel wél. Vanavond hoor ik zo 'Crazy In Love' van Beyonce voorbij komen, het nummer dat The Chi-Lites' 'Are You My Woman' fraai heeft gesampled. Het is een plaat die meteen in mijn hoofd gaat zitten en dat ik de ganse avond blijf 'horen'. Dat is dan vooral het intermezzo met The Chi-Lites, moet ik erbij zeggen. Geeft het me kippevel? Nee, dat dan weer niet, maar het is wel 'fijn' om te horen. Ik begrijp dat Q Music-radiomaakster het van een officiële bron haalt, maar het overtuigt me niet helemaal.
Ik leer 'Divine Chord Gospel Show' eerst kennen als Youtube-kanaal en pas naderhand als maandelijkse radioshow. Op het Youtube-kanaal van Greg staat een plaatje van een groepje dat zich The Divine Chords noemt en dat zal inderdaad de aanleiding zijn geweest voor de naam van zijn show? Later leer ik dat 'divine chord' een 'speciale' berekenis heeft voor Greg. Greg is evenals zoveel gospel-dj's en verzamelaars niet iemand die de bijbel onderschrijft en erg kan 'mee gaan' in de boodschappen die vanuit het vinyl worden verkondigd. Wat is dan de drijfveer om je zó actief in te zetten om de gospel-funk te promoten? Muzikaal-technisch is het vaak een slap aftreksel van 'seculiere' voorbeelden (met 'seculier' wordt in gospel-kringen de 'populaire muziek' aangeduid, vaak met een vies gezicht omdat 'seculier' gelijk staat aan het verkopen van je ziel aan de duivel). Dat is het punt waar Greg immer komt met zijn verklaring van de 'divine chord': Ergens in de nummers zit een muzieknoot die zich niet laat beschrijven. Het is een muzieknoot die 'uniek' is in de muziek en niet in de 'seculiere' muziek zit. De 'divine chord' is de noot waar de Heilige Geest intreedt en bezit neemt van de zanger of zangeres. Het is deze noot dat maakt dat een gospel-plaat 'bijzonder' wordt. Zijn zoektocht in de gospel is vooral de zoektocht naar de 'divine chord' en hij heeft talloze voorbeelden gevonden waar het een feit is. Het maakt dat de luisteraar uit de stoel wil springen en wil dansen. Zoals in een (zwarte) kerk de mensen van hun stoel springen en dansen en jubelen.
Voor mezelf is de zoektocht in de gospel vooral het zoeken in een 'onontdekte' wereld voor menigeen en een plek waar je, met een beetje mazzel, zomaar de funk- of soul-kraker kan vinden die het pas over tien jaar in de 'algemene' soul-wereld gaat 'maken'. Voor wat dat betreft geldt voor de gospel dezelfde regel als voor iedere andere soort van muziek: Het moet mij 'raken'. Dat kan op verschillende manieren. Een fraaie melodielijn is sowieso een goede binnenkomer. Het mag mooi afgerond en compleet zijn, maar niet noodzakelijk. 'Open melodieën' geven me vaker kippevel dan een afgeronde melodie. Hoewel ik het gros van de commerciële radiomuziek van de laatste vijf decennia vaak goed kan waarderen, is 'emotie' een zeldzaam goed en als dat 'puur' is en niet sentimenteel en het wordt in de juiste hoeveelheid toegepast, alleen dan geeft het mij kippevel. Het is als een laborant. Precies de juiste hoeveelheid van dit en dat geeft dit effect.
Toch zijn er ook platen die me keer op keer kippevel bezorgen waar ik eigenlijk niet zo goed van kan verklaren waarom het gebeurt. Dan maak ik in 2016 kennis met 'Les Fleur' van Minnie Riperton en dan wordt me opeens iets duidelijk: Greg heeft gelijk als hij het over zijn 'divine chord' heeft. Er zit blijkbaar een noot in ieder nummer dat het geluksstofje kan vrij maken. Ik zou niet graag willen 'ontdekken' wat de noot precies is, maar vermoedt dat de noot in iedere kippevel-plaat aanwezig is. Ik ontdek het bij Minnie in de finale van het nummer. Daarbij glijdt haar stem van laag tot ongekende hoogte en dat moment is altijd weer verwarrend voor mij. Ze raakt vlak voor het eind een noot die me spontaan doet huilen. Even daarvoor heb ik al een koud en warm gevoel tegelijk. Kippevel is 'verslavend' en ik geloof dat je ook immuun kan worden voor het fenomeen. Het is daarom zaak om nooit te ontdekken wat de noot precies is. Gelukkig is de noot voor iedereen verschillend waardoor we elk onze eigen kippevel-momenten hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten