maandag 5 maart 2018

Raddraaien: Gershon Kingsley



Ik ben vandaag weer gewoon aan het werk gegaan ondanks dat mijn rechteroor 'dicht' zit. Ik heb wattenstaafjes gehaald en ben daar uiterst voorzichtig mee, maar zonder veel resultaat tot nu toe. Het staat inmiddels duidelijk op de verpakking dat je deze niet in de oren of neus mag steken, maar het alternatief van olijfolie schijnt ook niet zonder risico te zijn. Vroeg of laat 'plopt' het oor weer open, dat heb ik vaker meegemaakt. Tot die tijd blijft het lastig. Ik heb vanavond wederom 'From The Catacombs' waar genomen voor mijn radio-collega en heb de show zonder koptelefoon gedaan en via de computer-speakers. Een hele andere routine dan normaal, maar ik kan even door met de shows als het moet. Dan ga ik me nu richten op het 'Raddraaien'. Je komt nog eens ergens achter dankzij deze rubriek? De eerste single in de tiende jaren zeventig-bak is eentje waarvan ik niet eens weet dat ik hem heb. Nee, dat is niet Gershon Kingsley. Vooruit, met de billen bloot! Het is 'De Generaal' van Lenny Kuhr. Vinden jullie het heel erg als ik die oversla? Bij de tweede telling kom ik vervolgens uit bij Gershon Kingsley en dan weet ik dat ik niet nog een derde keer hoef te tellen. Ik heb deze single in een afwijkende hoes en met omgedraaide kanten. Bij mij is 'For Alisse Beethoven' de a-kant van de single van Gershon Kingsley uit 1973.

Waar en wanneer? Er lopen een paar herinneringen door elkaar heen en ik probeer daar grip op te krijgen. Het is sowieso een 'vage tijd', die eerste jaren van de nieuwe eeuw. Ik weet aan de ene kant zeker dat ik de single al in 2003 heb. Zou ik hem dan het jaar ervoor hebben gekocht? Het roept ook een herinnering op aan een woensdag in Workum. Dat komt nog wel eens voorbij in 'Het zilveren goud': De braderie in Workum. Toch kom ik in dit specifieke jaar niet voor de platen. Ik verkoop op dat moment een straatmagazine, waarvoor ik ook heb geschreven, en probeer mijn geluk in het drukke Workum. Zonder succes want de marktmeester stuurt me steeds weg. Ik geef me dan toch over aan een bakje singles en koop hier in ieder geval 'Everybody Knows' van Ray Conniff en ik geloof ook deze van Gershon Kingsley. Maar dan opnieuw: Dat móet 2002 zijn geweest en daar twijfel ik aan. Als op 20 maart 2003 de Amerikaanse troepen Irak binnen vallen, ben ik net hersteld van mijn enkelblessure en ben bezig mijn platen aan het reorganiseren. Dan kom ik dit plaatje van Gershon Kingsley tegen en het inspireert me even tot een nieuwe 'set'. Het is dan vooral 'Hey Hey' dat ik vaak draai. Ik hou het dus toch maar op 2002 hoewel ik vermoed dat de herinnering uit Workum van de zomer erna is.

Het is alweer een tijdje geleden dat ik een bericht heb geschreven over Wendy Carlos. Geboren als Walter Carlos experimenteert ze eind jaren zestig al met lichte make-up en zal gedurende de jaren zeventig de verdere transformatie maken tot Wendy Carlos. Ze zal daarmee een boegbeeld worden voor de transseksuele gemeenschap. Toch zet ik Carlos vooral in de schijnwerpers vanwege haar belangrijke rol in de acceptatie van de synthesizer in de muziek. Vanavond hebben we de 'Godfather' te gast. Götz Gustav Ksinki wordt op 28 oktober 1922 geboren in het Duitse Bochum. Zijn vader, Gustav, is Duits-Joods en zijn moeder Pools. In 1937 wordt Gershon lid van een zionistische jongerenbeweging en dat brengt hem in 1938 in een kibboets. Zijn vader is een verdienstelijk pianist en de jonge Gershon kan er ook wat van. Terwijl zijn familie via Cuba naar de Verenigde Staten reist, blijft hij achter in Israël om ondermeer muziek te studeren aan het conservatorium. Pas in de late jaren veertig arriveert Gershon eveneens in Amerika en ontmoet hij weer zijn familie.

Nederland speelt een sleutelrol in de elektronische muziek dankzij Natlab, het experimentele laboratorium van Philips. Dick Raaijmakers, alias Kid Baltan, en Tom Dissevelt bespelen in 1958 reeds diverse synthesizers en maken een soort ongrijpbare computermuziek dat veel overeenkomsten heeft met de huidige electronische muziek. De synthesizer is in eerste instantie vooral bedoeld voor 'easy listening'-uitzendingen in het holst van de nacht. Pas in de midden jaren zestig verlaten de synthesizers het laboratorium en worden ze bediend door geschoolde muzikanten. Gershon Kingsley gaat zich specialiseren in de Moog-synthesizers. Met Jean-Jacques Perrey maakt hij in 1966 het revolutionaire album 'The In Sound From Way Out'. Kingsley componeert zelf maar speelt ook covers van populaire artiesten uit die tijd zoals The Beatles en Simon & Garfunkel en het resulteert in een serie albums. In 1969 is hij in de nabijheid van een popcorn-machine en stelt zich ineens voor dat hij hier een compositie van zou kunnen maken. Hij gaat de oefenruimte in en het neemt eerst al dagen om tot een aanstekelijk deuntje te komen. Drie maanden later staat het resultaat op de klassieke Moog-plaat 'Music To Moog By'.

Stan Free is de leider van de band Hot Butter uit New York. Dat neemt in 1972 een uitvoering op van Kingsley's 'Popcorn' en maakt er een miljoenenhit van. In Nederland moet het de eerste plek in de hitparade delen met Anarchic System (een gezongen versie), Revolution System en nog een stel anonieme Europese coverbands. Iedereen lijkt te plukken van 'Popcorn' behalve Kingsley zelf. 'Music To Moog By' wordt in 1972 opnieuw uitgebracht om het succes van 'Popcorn' te vieren, maar het levert geen wereldhits op voor Kingsley zélf. 'For Alisse Beethoven' en 'Hey Hey' staan eveneens op het album en wordt tot tweemaal toe als single uitgebracht in ons land. 'Hey Hey' zou daarmee de meeste potentie hebben, 'Beethoven' is een warrige uitvoering van 'Für Elise'. Toch is dat tegenwoordig de kant die ik het liefste draai. Het geeft het warme geluid van de Moog-synthesizer weer waar 'Hey Hey' me iets té brallerig is.

Kingsley zal echter slagen als componist. Hij schrijft een aantal film-soundtracks. Later in zijn loopbaan zal hij pionierswerk verrichten met vroege uitvoeringen van de Fairlight- en Synclavier-synthesizers. Zijn meest recente werk is 'Silent Night, Bloody Night', een soundtrack uit 2009. Hij zou echter nog steeds actief zijn. Pensioen is niet aan hem besteed: Gershon Kingsley is inmiddels 95 jaren jong.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten