Dorpsmensengemeenschap

Ik kom net terug van een wandeling door York. Ik zoek namelijk een foto van de voormalige YWCA in York. Ik meen dat ik een jaar geleden nog eens een foto heb gezien van de afbraak van het pand. Dat moet in de jaren negentig zijn geweest. Ik kan geen foto's vinden met de verschillende zoektermen en dus ga ik maar 'wandelen' in Google Maps. Water Lane is kilometers lang en dus moet ik eerst maar eens bepalen aan welk eind ik moet beginnen. Ik besluit in te stappen bij de Clifton Methodist Church, de kerk waar ik de eerste maanden in York veel kom. Vanuit daar kan ik het niet missen? Ik kom uit in Water Lane en kijk dan naar links. Ik zie het bovenstaande gebouw: Een bejaardencentrum. Nu twijfel ik erg sterk want volgens mij had de YWCA méér verdiepingen en was het daarom 'smaller' van opzet. Het is evenwel de juiste locatie en dus moet ik het maar doen met deze foto. Ik geloof vast dat andere residenten langer op de wachtlijst hebben gestaan. In mijn geval is de bemoeienis van Tony van het Leger Des Heils erg invloedrijk geweest. Ik heb slechts drie weken moeten wachten tot een kamer vrij komt in de YWCA. Het is fijn om na een paar weken weer een klein beetje privacy te hebben, maar het is desondanks nog steeds werk aan de winkel!

Ik neem aan dat ik de Village People niet meer hoef te introduceren? Dankzij hen kennen we allemaal de 'YMCA'. Een afkorting voor Young Men's Christian Association. Natuurlijk is er ook een vrouwelijke tegenhanger en deze is afgekort tot YWCA: Young Women's Christian Association. Het verschil tussen beide is dat beide geslachten welkom zijn in de YWCA, mits ze voor een bepaalde tijd op hun eigen afdeling zijn. Er is dus een mannen- en een vrouwenvleugel. Zogenaamde 'bedsits': Een kamer met ruimte voor een bed, een kast, stoel en tafel. Het heeft een kleine wastafel. Douche en toiletten zijn gedeeld en op de gang en ook is er een gezamenlijke keuken. Daar moet je wel weer je eigen potten, pannen en bestek voor hebben en deze kan je bewaren in de afgesloten keukenkastjes. YWCA is evenals de mannelijke evenknie een 'beschermde' woonvorm. Niet in de zin van begeleiding, maar een buitenstaander kan alleen binnenkomen of je spreken voor de telefoon als deze je kamernummer weet. Je bepaalt zelf wie je kamernummer krijgt en wie niet. Zonder kamernummer is geen contact mogelijk. Ach, de YWCA bestaat al lang niet meer en bovendien is het twintig jaar geleden: 'Gerrit Louwsma, J5', geeft jullie toegang tot mijn drempel.

Ja, zeker weten! Het bejaardencentrum moet nieuw zijn gebouwd want de YWCA heeft meerdere verdiepingen. ,,Hoe meer naar boven, hoe gekker", vertelt iemand mij eens en het klopt. Ik zit op de bovenste verdieping en daar kun je een boek over schrijven. Buurman links heeft pas een cd-speler gekregen en één cd: 'Greatest Hits' van Bob Dylan. Ik hoor in deze paar weken tenminste 500 keer 'Blowin' In The Wind'. Buurman rechts ken ik van de straat. Ik doe nog eens 'een afleiding' voor hem zodat hij een doe-het-zelf-zaak kan leeg roven, meer omdat ik bang voor hem ben. Hij overtreedt alle regels van de YWCA, maar ik hou me stil. Zijn vriendin, uit de vrouwenvleugel, is bijna iedere nacht bij hem in de kamer en regelmatig trillen mijn ramen door hun seksuele activiteiten. Verder heb ik nauwelijks reden tot klagen: Een mooie kamer op loopafstand van het centrum. En, niet onbelangrijk, erg goedkoop! Toch valt het niet mee. Ik heb zelf al een paar weken geen geld meer en met de acceptatie van de YWCA hebben Father en de Methodist Church beloofd om de huur te betalen. Ik kan het Father niet kwalijk nemen, maar ik moet op een bepaald moment aankloppen bij de predikant van de Methodist. Het is vlak voor Pasen en ik leg hem mijn situatie uit. Ik krijg twintig pond voor een week huur en twee pond voor mezelf. Ik schaam me er niet voor, maar ik betaal geen huur en leef een paar weken van deze tweeëntwintig pond. Na een maand verlaat ik de YWCA en heb eens begrepen dat de Emmaus, zonder mijn medeweten, alsnog mijn huur heeft overgemaakt omdat 'het zo'n goede organisatie is en we die niet moeten duperen'.

Werk aan de winkel! Mijn dagen zijn gevuld met sollicitaties. Met eentje lijk ik even succesvol. Het is een pub in het dorpje Shiptonthorpe, hemelsbreed tussen York en Hull. De bardame is een weduwe van in de zeventig. Tot een paar weken ervoor heeft ze de zaak in haar eentje draaiende gehouden, maar an een val heeft ze last van haar been. Bovendien is ze bang geworden voor inbrekers en dus zoekt ze een medewerker die eveneens boven de pub wil wonen. Dit is té mooi om waar te zijn? Ik geef mijn kamernummer en moet meteen vermelden dat het lastig is om contact te vinden. Als iemand 'vergeet' het op te schrijven bijvoorbeeld... Ik leef een paar dagen in de hoop dat het goed gaat komen. Ik merk niks van telefoontjes of notities. Ik fiets die zondag naar Shiptonthorpe om te ontdekken dat ze me niet kon bereiken en dus voor de tweede kandidaat was gegaan. Ik huil mijn zakdoek vol en krijg zelfs een knuffel van haar, maar het is niet anders. Ik ben al eens afgewezen voor een uitkering, nu wil Tony een tweede, goed doordachte, poging ondernemen. Ik spreek met hem af in een pub. We maken de paperassen in orde en ik lever het de volgende dag in bij het arbeidsbureau. Woensdag voor Pasen zal ik horen of ik in aanmerking kom voor een uitkering en krijg eventueel meteen een voorschot mee. Wat kan er mis gaan? Dat zal ik pas een jaar later ontdekken, maar moet op deze woensdag andermaal vernemen dat me geen uitkering wordt toegekend. Feit is dat ik alleen een postadres heb in York, verder sta ik tot maart 1999 ingeschreven in Jutrijp. Dat is té minimaal voor een uitkering. Ik had plannen gehad om de Pasen in Nederland door te brengen en plots ligt het weer aan duigen.

Nog spectaculaire verhalen over de YWCA? Ik denk dan meteen aan de brandoefening op donderdagavond om zeven uur. Dat is zo'n traditie dat ik één donderdag pretendeer het alarm niet te horen. Even later bonst iemand op mijn deur. Het is een brandweerman. Nu blijkt een verdieping lager een pan met eten in brand te staan. Er komt een berisping op mijn blanco kaart. Wie de spaarkaart vol heeft, mag vertrekken. Twee keer het alarm negeren is genoeg! Hoe kan een mens leven zonder geld? Goeie vraag! Iedere kamer in de YWCA heeft een koelkast. 's Ochtends ga ik immer naar de 'Carecent' voor mijn ontbijt. 's Avonds is de 'bread and soup-run' op steeds een wisselende locatie. Zij krijgen de verpakte boterhammen van drogisterij Boots en ik mag de overgebleven boterhammen naar huis nemen. Soep, brood en cornflakes. Dat staat gedurende een maand op het menu. Ik mag zo nu en dan bij Father aanschuiven voor een goede maaltijd en zo heb ik nog een paar adresjes.

De tegenslag op het arbeidsbureau komt hard aan. Ik ga meteen naar het Leger Des Heils. Tony slaat de handen voor de ogen als hij me ziet. ,,Neem een kop thee en kalmeer eerst een beetje", zegt hij. ,,Je moet me even een half uur tijd gunnen en dan kom ik bij je". Een collega ziet dat een sigaretje me vast goed zal doen. Een half uur later gaat Tony naast me zitten.
,,Heb je wel eens van de Emmaus gehoord?". Ja, daar heb ik van gehoord! Ik heb van Popkelder-collega Jan eens een paar singles gekregen die hij in Frankrijk had gekocht en deze hadden prijsschildjes van een Emmaus-winkel. Maar wat heeft dat met mij van doen? Tony begint te praten maar ik kan mijn aandacht er even niet bij houden. Ik vang evenwel een paar woorden op: Werk, onderdak en geld. Meer hoef ik ook niet te horen. Engeland heeft op dat moment een stuk of zeven gemeenschappen. Ik laat Londen 'vallen' alsook Noord-Belfast. Tony belt de andere gemeenschappen op. Mossley is positief. Tony moet dagelijks bellen en als er plek vrij komt, moet ik binnen 24 uur in Mossley zijn. Op donderdag 16 april 1998 komt het verlossende bericht: Er is een kamer vrij in Mossley. Ik ga inpakken en heb met Tony afgesproken dat ik vrijdagmorgen om elf uur bij hem ben. Hij zal me naar het station brengen. Ik moet, in principe, vóór zes uur in Mossley zijn. Het YWCA-avontuur heeft dus nauwelijks een maand geduurd.