,,Kun je nagaan, een jaar geleden lag er sneeuw rond deze tijd", hoorde ik gistermiddag iemand verkondigen. Ik reageerde erg ad rem: ,,Dat is niet waar!". Ik schrok zelf ook wel een beetje, want hoe wist ik dat zo zeker? Nou, toen ik er nog eens over nadacht, bleek dat ik toch wel gelijk had. Een jaar geleden was de Paasvakantie. Het was toen nog buitengewoon winters, 's nachts rond het vriespunt en overdag slechts een paar graden in de plus. Behalve de winterjas maakten ook muts en handschoenen overuren. Ik zou toen Paasmaandag gaan fietsen. Met de trein naar Oldenzaal en dan van Schüttorf de Vecht volgen naar Darfeld en daarna schuin oversteken naar Enschede en weer op de trein terug. Op Paasmaandag mistte ik net de trein en moest daardoor een uur wachten. Bovendien wilde de kaartautomaat mijn pasje niet slikken en wilde de restauratie geen geld wisselen voor de automaat. Kortom: Maar weer naar huis. Die middag beloof ik Kerwin dat ik mijn oude mixertje zal langsbrengen en doe dat vroeg op de avond. Op de terugweg vanuit Steenwijk ga ik, voor de verandering, eens over de Gasthuisdijk. Het is daar als ik opeens 'The Bottle' hoor. Een grote glimlach. Als die nu morgen eens voorbij komt op de mp3-speler, hoe mooi zou dat zijn? Op de dag dat Gil Scott-Heron 65 jaar zou zijn geworden, presenteer ik jullie de Week Spot die veel met morgen heeft te maken: 'The Bottle' van Gil Scott-Heron & Brian Jackson (1974).
Dinsdag 2 april heb ik echter wel een 'ge-Vecht tegen de drank' geleverd, ook al was dat meer een gevecht tegen de weersomstandigheden. Ik heb wederom de afstand Oldenzaal-Schüttorf onderschat en doe dat later nog bij het stuk van Schüttorf naar Wettringen. Halverwege is wel duidelijk dat ik het eindpunt niet ga halen en fiets vanaf Metelen weer terug naar Enschede. De mp3-speler heeft vanaf vertrek uit Nijeveen tot achter in Metelen constant gedraaid. Ik weet nog dat 'The Snake' van Al Wilson tot vervelens toe op de herhaling ging, maar ook dat mijn liefde ten opzichte van 'The Magic Touch' van Melba Moore hier is gegroeid. Bij thuiskomst in Nijeveen hoor ik 'Questions' van Pat Stallworth en dat nummer zal vooral synoniem blijven aan de tocht. Helaas is 'The Bottle' die dag niet voorbij gekomen, maar ik had de maandagavond al wel besloten dat ik toch maar eens een exemplaar van deze single moest scoren.
Gil Scott-Heron wordt op 1 april 1949 geboren in Chicago als zoon van de Jamaicaanse voetballer Gil 'The Black Arrow' Heron. In de jaren vijftig is hij de eerste kleurling die voor Glasgow speelt. Zijn moeder, Bobbie Scott-Heron, is operazangeres. Het echtpaar gaan uit elkaar als Gil nog maar een kind is en hij wordt grootgebracht door grootmoeder Lillie Scott in Jackson, Tennessee. Als Gil twaalf is, sterft oma en keert hij terug bij zijn moeder. Hun woonplaats is dan The Bronx. Hij gaat studeren aan de 'eenvoudige' DeWitt Clinton High School, maar door zijn hoge cijfers op de Engelse taal wordt hij overgeplaatst naar de prestigieuze Fieldston School. Als enige zwarte wordt Gil buitengesloten door mede-studenten en krijgt zelfs te maken met discriminatie door leraren. Het maakt hem 'hard'. ,,Hoe zou jij je voelen als je de metro uitkomt en je ziet een medestudent voorbij rijden in een limousine", is een vraag die Gil van de examencommissie krijgt. Zijn antwoord kenmerkt zijn latere liedjes-stijl: ,,Precies zoals jullie je zullen voelen, want jullie hebben evenmin een limousine. Hoe zouden jullie je voelen?". Hij stroomt door naar Lincoln University in Pennsylvania en daar ontmoet hij al snel Brian Jackson. Samen met hem formeert hij de groep Black & Blues. Na twee jaar op Lincoln neemt hij een jaar vrij om twee boeken te schrijven: 'The Vulture' en 'The Nigger Factory'. In 1969 speelt de Harlem-uitvoering van de groep The Last Poets op de universiteit en dat inspireert Scott-Heron om zijn teksten aan muziek te koppelen.
In 1970 verschijnt Scott-Heron's debuutalbum 'Small Talk At 125th And Lenox' via het kleine platenlabel The Flying Dutchman. Bob Thiele, uitbater van de zaak, produceert het album waarop Scott-Heron vooral 'spoken word performances' doet. De teksten worden ondersteund door vooral percussie-instrumenten. Scott-Heron bedankt op de hoes zijn inspiratiebronnen en dit zijn vooral protestzangers, lieden uit de Black Power-beweging en enkele jazz- en blues-zangers en zangeressen. Scott-Heron heeft zichzelf ooit beschreven als een 'bluesologist': Een wetenschapper die de kern van de blues probeert te raken. Scott-Heron is een beeldend observator en voorziet menig sociaal 'issue' van een commentaar. De albums 'Pieces Of A Man' (1971) en 'Winter In America' (1974) zijn Scott-Heron's meesterwerken. Hierop wordt meer gemusiceerd en neigen de songs naar een jazzrock/fusion-achtige benadering. Scott-Heron is geenszins een zanger: Hij demonstreert een vroege vorm van 'rappen' of vertelt het verhaal. 'The Bottle' valt duidelijk in de laatste categorie. Het is echter een uniek, uit duizenden herkenbaar, geluid dat de volgende generaties blijft inspireren. Scott-Heron speelt de Würlitzer-piano, maar Brian Jackson hoort minstens zoveel krediet te krijgen voor zijn heerlijke losse spel op de dwarsfluit. Bassist is Danny Bowens en Bob Adams is de drummer. 'The Bottle' wordt slechts in een handvol landen uitgebracht als single, de illustratie die ik heb gebruikt is van de zeldzame Franse persing. De single in mijn koffers is de Soul Brother-heruitgave uit 2010.
Het werk van Gil Scott-Heron is onmisbaar in de ontwikkeling van de Amerikaanse hiphop en daarvoor krijgt hij nog dagelijks eer toegezwaaid. Hij is zelf slechts een paar maal in de buurt geweest van het succes. Zo neemt hij in 1978 de single 'Angel Dust' op, dat het tot een vijftiende plek brengt in de Amerikaanse rhythm & blues-hitparade. Hij is tevens een van de meewerkende artiesten aan het No Nukes-project in 1979 en zijn 'We Almost Lost Detroit' staat op het dubbelalbum met hoogtepunten van het concert. Hij brengt regelmatig werk uit, maar vooral in het begin van 21e eeuw is er iets anders dat hem in opspraak brengt. Scott-Heron wordt een paar keer gepakt met drugs en moet daarvoor 'brommen'. Terwijl zijn laatste straf tot 2009 duurt, wordt hij in 2007 vervroegd vrijgelaten. Dan is namelijk gebleken dat Scott-Heron besmet is met het HIV-virus. In de laatste jaren treedt hij weer geregeld op en brengt in 2010 nog een nieuw album met origineel werk. Hij komt in mei 2011 een beetje verkouden terug van een Europese tournee en even later wordt hij met griep opgenomen in het ziekenhuis. Daar overlijdt hij op 27 mei 2011. Toch is bijna drie jaar later zijn doodsoorzaak nog altijd een mysterie en al die tijd gaat de strijd over zijn nalatenschap ook door. In januari 2012 verschijnt nog wel zijn boek met memoires, 'The Last Holiday', waaraan hij jaren heeft gewerkt.
Overigens was ik een week geleden niet goed uitgeslapen. Het viel me vanavond pas op dat ik in de kop van The Invitations 'Schijf van 5' had geschreven in plaats van 'Week Spot'. Ik denk dat als ik dit nu zou gaan veranderen, dat Blogger automatisch de datum aanpast, dus laat ik het maar staan...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten