Nooit tabak van?

Okay lieve mensen, ik geef het eerlijk toe. Het gaat momenteel even nergens over voor wat betreft Soul-xotica. Ik wil doorgaan en hoop op betere tijden. De discipline om dagelijks te publiceren is al een paar maanden zoek. Een week geleden is het al een zootje en dat is het nu weer. Zoals ik eerder heb geschreven: Aan inspiratie geen gebrek. Het is alleen een kwestie om ervoor te gaan zitten en het op papier te zetten waar het mis gaat. Wat heb ik zoal in gedachten? In ieder geval een 'Hier en nu' met een actuele band, een 'herontdekking' van een oude favoriet uit de jaren negentig en ik speel enige tijd met een bericht over Pinksteren door de jaren heen. Dat laatste heb ik echter al in 2020 geschreven. De jaren 2009 tot en met 2019 in vogelvlucht met weinig opzienbarend nieuws over 2020. Ik kan me nu al niet meer herinneren wat ik op Pinkstermaandag 2021 zou hebben gedaan en 2022 is ook niet veel soeps. Ik ben zondag naar een grote demonstratie geweest in Leeuwarden, maar daarover wil ik dan juist weer niet schrijven... Dan komt 'Van het concert des levens' voorbij en realiseer ik me dat er een jubileum ongemerkt aan me voorbij is gegleden. Eigenlijk twee. In februari is het dertig jaar geleden dat ik mijn eerste schreden in de journalistiek heb gezet. Een maand later biets ik mijn eerste sigaretje van een vriendin in 'T Hokje. Overeenkomst tussen beide: Na dertig jaar heb ik er nog altijd geen tabak van!

Ik schat in dat menig lezer eens een diepe teug lentefrisse adem zal nemen en denkt: 'Wanneer stopt die gast nu eens met de ongezonde hobby?'. Ik zal meteen het antwoord geven: Waarschijnlijk nooit! Ook al rook ik de helft minder dan pak hem beet tien of vijftien jaar geleden, de nicotine volledig uit mijn leven verbannen heeft al lang geen prioriteit meer. In 1992 is roken tot op zekere hoogte nog altijd 'stoer'. Het imago is al wel aan het kantelen maar de rijksoverheid is vooralsnog drukker met het waarschuwen voor het overmatig gebruik van alcohol dan het geval met de tabak. Er zit voor mij ook een rebels tintje aan het roken. Onze vader heeft dertig jaar lang gerookt. In het begin sigaretten of shag, maar ik ken hem niet anders als dat hij sigaartjes rookt. Ik haal ze iedere zaterdag bij het sigarenmagazijn in het dorp. Een kistje sigaren, de Telegraaf en drie rollen King pepermunt. Dat kost dan samen ongeveer vijfentwintig gulden. Vaak krijg ik een kwartje wisselgeld en daarvan koop ik dan het goedkoopste pakje kauwgom. Vader is in 1988 gestopt met de nicotine en ik kan de geur van zijn kuur nog herinneren. Het is een drankje dat de pure nicotinesmaak moet benadrukken. Al gauw wordt er bij ons in huis niet meer gerookt en ook het kokertje sigaretten voor de gasten verdwijnt van tafel. Als zeventienjarige wil je je graag afzetten tegen de gevestigde orde en ik doe dat door te gaan roken. Het klinkt gek maar ik kan geen andere reden bedenken. Ik wil rock'n'roll zijn. Lang haar, nonchalante looks en een peuk in de rechtermondhoek.

Het begint voor mij met filtersigaretten van Marlboro. Een meisje in 'T Hokje rookt deze en ik mag zo nu en dan eentje van haar hebben. De eerste sigaret hoest ik de longen uit mijn lijf maar ik besluit door te zetten. In april 1992 koop ik mijn eerste pakje sigaretten en doe daar een maand mee. Misschien ook wel twee! Omdat ik niet wil dat mijn ouders het weten, moet ik de rookmomenten beperken tot Het Bolwerk en 'T Hokje, ofwel: Plekken waar mijn kleding en haar automatisch naar rook gaat ruiken. Tijdens de stage op het waterschap leer ik het kettingroken. Na de tweede week is hier namelijk niets meer te doen op kantoor. In september zit ik dan met een probleempje. Ik ben over mijn enkel gegaan en moet twee weken horizontaal doorbrengen. Op een onbewaakt moment naar buiten hinkelen voor een peukje is geen optie want immers... de buren mogen het ook niet weten! In oktober koop ik een pakje in het sigarenmagazijn in het dorp en krijg ik een flinke preek van de eigenaar. Rond oud en nieuw is het niet langer meer vol te houden. Moeder vindt té vaak aanstekers en lege sigarettenpakjes in mijn jas- en broekzakken.

Bij mijn eerste baantje op de zuivelfabriek leer ik shagjes rollen. Ik heb op een gegeven moment niet meer genoeg aan een pakje Marlboro per dag en dus moet ik iets bedenken waardoor ik minder ga roken. Het wordt dus de moeite van het sjekkies rollen, iets waarmee ik lange tijd moeite zal hebben. Hoewel ik voornamelijk Drum en Samson rook, zal in de loop van 1993 een paar keer driekwart Javaanse Jongens op mijn pad komen. Het wordt de smaak van het avontuur. In 1994 besluit ik de overstap naar driekwart te maken en kort daarop naar de zware Javaanse Jongens. In Engeland is de rookwaar schreeuwend duur en daar word ik al eens gedwongen om zonder een rokertje te moeten. Eenmaal terug in Nederland ben ik weer terug aan de zware Jongens, hoewel ik bij Harrie in Tuk meer naar de driekwart toe ga. In 2001 wil ik goedkoper gaan roken en kom ik uit op de budget-merken. Veertien jaar later is me dat ook al té duur geworden en word ik door Engelse vrienden overgehaald om te gaan dampen.

Voor een periode van drie maanden damp ik bijna uitsluitend en dan komt de vakantie in zicht. Het is wederom een kampeervakantie zonder elektriciteit en de twee batterijen voor de damper gaan me niet door de dagen heen helpen. Ik begin in Sleen aan de sigaren. Natuurlijk rook ik al sigaren sinds de jaren negentig, maar eerder als extraatje naast de shag. Op de laatste dag van de vakantie verlies ik ook nog eens een damper en stoom ik thuis erop los met de sigaren. Als Uffelte in zicht komt, heb ik me al voorgenomen dat ik hier nóóit binnen ga roken. Iets waar ik me zes jaar lang strikt aan heb gehouden. Een enkele keer op zolder maar de laatste keer is dan ook wel twee jaar geleden. Iets met sneeuw en kou... Hoewel ik tijden zeer goedkope sigaartjes heb gerookt, ben ik de laatste jaren trouw aan een a-merk. Gemiddeld gaat er een doosje of anderhalf door in de week. Als ik niet veel buiten ben, rook ik ook niet veel en zeker in de winter niet. Ik heb inmiddels ook al de discipline gevonden om niet te roken totdat ik in Steenwijk de post heb gesorteerd. Ik moet dan onderweg op de fiets wel een muziekje aan hebben want anders vind ik er helemaal geen bal aan!

Ik mag een aantal dingen niet meer van mezelf. Ten eerste is dat de drank, ten tweede zijn dat verdovende middelen. Niet dat het me veel moeite kost om van beide af te blijven maar nog altijd wil ik graag iets doen dat slecht is voor mezelf. Zie daar het roken. Aan lichamelijke inspanning ontbreekt het me niet en ik eet vrij afwisselend, gezond en vooral bewust. Geen vaste frituurmomenten, geen pizza's en geen chips. 'Als het duurder wordt dan zes gulden stop ik ermee', zeg ik in 1994. Inmiddels betaal ik 2,5 keer zoveel voor een doosje sigaren en heb ik geen doelen meer gesteld om te stoppen. In 2009 en 2012 heb ik een paar periodes gekend zonder nicotine.