Raddraaien: UFO

Het is geen wereldnieuws, maar in het kader van deze aflevering van Raddraaien toch leuk om te noemen. De hoofdstedelijke platenzaak Record Friend Elpees heeft vandaag afscheid genomen van een hele collectie Uriah Heep-platen. Ze telden onder de klanten van vandaag een Schot, een Griek en twee mannen uit de Oekraïne. Met name die laatste twee hebben veel verschillende elpees meegenomen, 'voor vrienden', waaronder maar liefst vijf exemplaren van 'Salisbury' van Uriah Heep. De Griek had overigens het laatste exemplaar weggekaapt van 'Very Eavy Very Umble'. Het duo bereidde zich daarna weer voor op de lange reis terug: Tweeduizend kilometer met in de kofferbak een doos elpees en wat speelgoed voor de kinderen. Aardig genoeg om met een paar foto's gedeeld te worden op Facebook. Onze Raddraaier is echter niet van Uriah Heep, maar wel van een andere Engelse band die cruciaal is geweest in de ontwikkeling van de latere hardrock. Ik moest het afleren. Iedere keer als ik de single in handen houd, denk ik dat het een Duitse band is. Dat kan te maken hebben met het Duitse Decca-label, maar eveneens met die grote gitarist die de groep later in de gelederen had. De Raddraaier van vandaag is 'Melinda' van UFO (1970).

Amerika had dan wel herrieschoppers als MC5 en Blue Cheer, maar feitelijk waren het alleen dissidenten. Natuurlijk heeft de MC5 bijgedragen aan de latere punkrock, maar de Amerikanen kunnen nergens echt verantwoordelijk worden gehouden voor de hardrock. Die stroming ontstaat in de late jaren zestig in Engeland, maar slaat daar aanvankelijk helemaal niet aan. Het is gegeven aan Duitsland en Japan dat de verantwoordelijke groepen een boterham kunnen eten. Nu is de oorsprong van de hardrock en de latere heavy metal nog wel op te splitsen, de term 'hardrock' wordt immers tot 1972 ook sporadisch gebruikt. Je hebt voor een deel de bluesrock-mannen in het kielzog van Led Zeppelin. Technisch begaafde muzikanten die graag het volume op tien zetten. In mindere mate heb je de symfonische rockers, dan moet ik het eerst denken aan Deep Purple. Ook geen primitief geklungel, maar eerder met Beethoven dan Muddy Waters als uitgangspunt. Tenslotte zijn er de boogie-bands. Status Quo, in de begintijd 'the poor man's Canned Heat' genoemd, die na een aantal jengelende pseudo-psychedelische bubblegum-hitjes kiezen voor recht-voor-zijn-raap boogies. Daar volgen meer bands op, maar nogmaals: In Engeland zélf is er weinig belangstelling voor. Een Engelse popjournalist dreigt zelfs met zelfmoord als Uriah Heep het mocht gaan maken. Maar ook Led Zeppelin en Black Sabbath kan in eerste instantie niets goed doen bij de media. De hondstrouwe fans laten zien hoe machteloos de publieke radio en de pers staat.

We blijven met dit verhaal over UFO erg in het begin: De band bestaat namelijk vanaf 1969 vrijwel onafgebroken. De lijst van voormalige leden telt maar liefst vijfendertig namen, dat dan wel weer. Zanger Phil Mogg en drummer Andy Parker zijn de enige uit de oorspronkelijke bezetting die nog steeds met UFO op het podium staan, ook al hebben ze beide enkele malen de groep de rug toegekeerd. Met gitarist Mick Bolton en basgitarist Pete Way formeredn Parker en Mogg in augustus 1969 de band Hocus Pocus. Twee maanden later heeft de groep een contract bij Beacon, een onafhankelijke maatschappij onder de vleugels van Decca, nadat ze zijn 'gespot' in de Londense UFO-club. Zo laten ze de oude naam vallen en gaan verder als UFO. In 1970 verschijnt het debuutalbum en daarop staan ook beide nummers van de Raddraaier. Evenals veel beginnende bands uit die tijd is het debuut een allegaartje. De band probeert in alle macht een eigen geluid te vinden, maar dat valt niet mee. Hun opgevoerde cover van Eddie Cochran's 'C'Mon Everybody' verschijnt als eerste single en is vooral in Japan een gigantische hit. Over 'Melinda' wordt nagenoeg niet gesproken. Eigenlijk is 'Melinda' beter bekend als 'Come Away Melinda', een protestsong met betrekking tot de oorlog in Vietnam. Zelf ken ik 'Come Away Melinda' in de uitvoering van Tim Rose, maar die heeft het niet geschreven. Waar Tim Rose een kippevel-nummer maakt van 'Melinda', daar knoeit UFO maar wat om. Het is namelijk ook de start van de 'spacerock'. Hawkwind is de grootste naam die zich ermee bezig houdt, maar er zijn een paar Engelse bands die proberen te volgen. Ook het tweede album van UFO uit 1971 staat vol van de 'spacerock', maar dan lopen de muzikanten al snel tegen de beperkingen van het genre aan. In 1971 verschijnt nog wel een live-album, opgenomen in Tokyo, en dit wordt gebruikt om te breken met de 'spacerock'. UFO weet nu wat ze wil!

In januari 1972 verlaat Mick Bolton als eerste de groep en is het aan UFO de moeilijke taak om met een vervanger te komen. Die moet van ver komen en laat lang op zich wachten, het is niemand minder dan het Duitse talent Michael Schenker. Schenker komt dan uit The Scorpions, de band van zijn broer Rudolf Schenker, en is pas achttien als hij zich voegt bij UFO. Dan is het inmiddels juni 1973 en hebben Larry Wallis en Bernie Marsden intussen tijdelijke contracten gehad. De groep tekent bij het splinternieuwe Chrysalis-label en debuteert aanvankelijk met een single. Toch zal in de rest van de carriére blijken dat een single-hitje leuk is, maar niet van heel veel belang. De groep moet het hebben van de tournees en de albums. Michael Schenker blijft tot 1978 bij UFO en wordt dan gedwongen de groep te verlaten. Schenker heeft tegen die tijd een alcoholistische hobby die de ambities van de groep in de weg staat. Net als Rick Wakeman bij Yes zal ook Schenker nog regelmatig terugkeren op het nest. Hij doet steeds één album mee en vertrekt dan weer. Schenker's reden is onbekend, maar Rick Wakeman placht te zeggen: ,,Tsja, het zijn zulke goeie muzikanten", op de vraag waarom hij zich opnieuw aansloot by Yes. Ook daar lag het op persoonlijk vlak erg complex.

UFO is een band die in de vroegste oorsprong van de Engelse hardrock aanwezig is, maar eveneens een prominente rol speelt in de New Wave Of British Heavy Metal (NWOBHM). Dit kenschetst vooral de opkomst van Motörhead, Iron Maiden en Saxon, maar biedt ook plaats aan oudgedienden als UFO. Tot slot nog even een oordeel over de kwaliteit van deze Raddraaier? Eén woord: flut.