Raddraaien: The Beatles

Ik moet eerst een misverstand uit de wereld helpen. Ik ben niet TEGEN The Beatles en ga evenmin zeggen dat het 'niets voor de popmuziek' heeft betekend. Vanuit mijn verzameldrang ben ik altijd voor 'underdogs' gegaan en ben daarbij heel veel leuke jaren zestig-bandjes tegengekomen die vaak nóg inventiever waren dan The Beatles, maar The Beatles was toen al een merknaam. Misschien is de Supra wel beter dan de Douwe Egberts, maar zolang die laatste de marktleider is, ben je een roepende in de woestijn. Als ik moet kiezen tussen The Beatles of The Rolling Stones, antwoord ik altijd als eerste: The Who. Maar als ik écht een keuze moet vellen, dan ga ik toch voor The Beatles. Het zit The Rolling Stones tegen dat het té lang in het rhythm & blues-idioom is blijven hangen en daarmee té weinig progressie heeft doorgemaakt. Mijn vinyl-collectie bewijst het: Ik heb bijna alles van The Beatles en nog niet de helft van The Rolling Stones. Vandaar dat het kwartet uit Liverpool een vast terugkerende naam is in Raddraaien. Vandaag staat 'We Can Work It Out' in de schijnwerpers.

Je moet tegenwoordig van goede huize komen, wil je records breken. Ten tijde van The Beatles is de popmuziek nog maagdelijk. Anno 1965 hebben de meeste huishoudens wel een platenspeler en dus is de massale plaatverkoop nog maar net op gang gekomen. The Beatles is de eerste pure popgroep in Engeland die op grote schaal doorbreekt, vandaar dat iedere single uit die tijd drie records op zijn naam heeft staan en dat je er vaak wel een telefoonboek over kan schrijven. Ideaal voer voor Raddraaien! Vandaag beperk ik me ook weer tot deze ene single en niet het circus erom heen.

Vaak begin ik in Raddraaien met een geboortedatum, maar in het geval van 'We Can Work It Out' wordt het nummer driemaal geboren. Sinds het begin in 1962 worden de liedjes van zowel Paul McCartney als John Lennon gepubliceerd als 'Lennon-McCartney' en dat is minstens zo'n stevig merk als The Beatles zélf. In werkelijkheid zijn de liedjes vaak individuele schrijfsels, maar 'We Can Work It Out' is een van de weinige uitzonderingen. Het idee voor 'We Can Work It Out' komt echter van Paul McCartney, die destijds heeft gezegd dat zijn tekst als 'persoonlijk' kon worden opgevat. Het grote publiek weet nog niet wat er aan de hand is, maar achteraf gezien, kan dit een voorteken zijn geweest van het einde van zijn relatie met Jane Asher. Paul gaat met het liedje onder de arm naar John, welke opeens met het idee van de afwijkende 'brug' op de proppen komt: 'Life is very short/ And there's no time/ for fussing and fighting my friend'. Bovendien voegt Lennon een kilo traporgel toe. Eenmaal in de studio suggereert George Harrison om de brug te laten eindigen met een stukje van een Duitse wals. Op 16 oktober 1965 wordt een ruwe versie opgenomen, vier dagen later vervangen door een definitieve versie. Op 29 oktober 1965 voegt het kwartet enkele 'overdubs' toe. Dan heeft The Beatles maar liefst 11 uren gespendeerd aan het opnemen van de plaat en dat is een record. Ik geloof dat menig dance-producer inmiddels een halve dag aan het pielen is aan een ritme, laat staan aan de productie.

Op de plaat is het ook een heuse samenwerking van Paul en John. Paul doet het 'try to see things my way'-ding en John neemt de brug voor zijn rekening. De stemming slaat van droef en wanhopig om in hoopvol en weer terug. Ondanks een fraai gearrangeerd einde zou je kunnen voorstellen dat het liedje eindeloos door gaat en misschien is de relatie tussen McCartney en Asher evenmin hoopvol. George Harrison wordt verantwoordelijk gehouden voor de tamboerijn die continu is te horen. Volgens de papieren heeft Harrison geen aandeel op gitaar in het nummer, maar brengt wel het walstempo in. Ringo doet in het hele verhaal weer niet mee, hij doet gewoon wat hij moet doen. Ik zag onlangs een recente spreekbeurt van Greg Lake. Hij loofde weer eens het drumwerk van Ringo. Volgens Lake is zijn stijl niet te imiteren en ik geloof wel dat hij daarin gelijk heeft. Net als Cosmo Clifford van Creedence Clearwater Revival loopt ook Ringo Starr als een Zwitsers uurwerk.

'We Can Work It Out' is de eerste Engelse Beatles-single met een dubbele a-kant. In Nederland hebben we dan inmiddels 'Rock'N'Roll Music/ No Reply' en 'Eight Days A Week/ Baby's In Black' reeds gehad. 'Day Tripper' wordt door John in gebracht als 'definitieve b-kant', maar EMI weet wel van tevoren dat 'We Can Work It Out' de meeste hitpotentie heeft. Ditmaal zijn de rollen omgedraaid: John Lennon schrijft het merendeel van het nummer, waarna Paul het op punten perfectioneert. Hoewel... perfectioneren? 'Day Tripper' heeft maar liefst drie hoorbare flaters. Nu is 'We Can Work It Out' al door een vracht artiesten gecoverd, in het geval van 'Day Tripper' kan je er een dag mee vullen!