De verkoopsters bij de Gratis Platen Winkel in Meppel keken vanmiddag verstoord op. Een overweldigende lachsalvo vanachter de rekken dvd's lag daaraan ten grondslag. Een Steenwijker fietstoerist, compleet met trekkersrugzak, schatert het uit. De reden is de tekst achterop het hoesje van 'De Helaasheid Der Dingen'. Binnenkort meer over deze Vlaamse film. Dat hilariteit ook kan omslaan, blijkt uit deze film, maar ook uit 'The Idiots' (Lars Von Trier, 1998). Ik had deze onlangs bij 'Festen' al beloofd, maar tot mijn schrik had de videotheek hem niet. In Meppel lag hij 'gewoon' voor vijf euro.
'The Idiots' was na 'Festen' de tweede film die volgens het Dogma 95-concept werd geschoten. Waar Thomas Vinterberg nog excuses aanbiedt voor kleine overtredingen, daar heeft Von Trier de oneffenheden laten zitten. In één scéne is de extra lamp even erg aanwezig en tegen het einde is de hengelmicrofoon een aantal keren zichtbaar.
Karen zit in een peperduur restaurant, als ze plotseling kennis maakt met de debiele Stoffer, die met nog een debiele man en hun begeleidster de tent op stelten zetten. Karen gaat mee om Stoffer tot bedaren te brengen, als in de taxi blijkt dat de twee mannen plus hun 'begeleidster' een ziek spel spelen. Ze leven met meerderen in een villa in een chique wijk. Allen zijn hoger opgeleide, intelligente mensen die 'de idioot' in hunzelf naar boven halen. Karen vindt het aanvankelijk afschuwelijk, maar groeit langzamerhand ook in haar rol.
Hoewel voor Axel de rol van arbeid en huisvader roept, blijft een ieder in de villa van de oom van Stoffer. Intussen meldt zich ook een koper. En wie hebben we daar? Paprika Steen, de gevierde Deense actrice die de rol van zus in 'Festen' speelt. En is Susannah in die film niet het dienstmeisje? Voor iedereen blijkt al snel dat de 'idioterie' niet strookt met hun 'normale' omstandigheden. We zien kunstenaar Henrik terugkeren in zijn baan als tekenleraar, maar ook hij kan zich niet veroorloven om een mongool te zijn. Dé enige die dat kan is Karen. In de finale zien we Susannah met haar naar huis te gaan en ontdekt de gruwelijke waarheid achter de zwijgzame Karen. Haar vlucht naar de idioterie wordt ineens erg redelijk en als ze zich tegenover de familie helemaal laat gaan, wordt ze door hen uitgekotst. Einde film...
Von Trier kreeg in 1998 niet alle handen op elkaar. Óf critici staken de loftrompet óf ze maakten hem met de grond gelijk. De keuze voor het onderwerp ligt gevoelig. Geestelijk gehandicapten nadoen, in een spelverband plaatsen? Allemaal uit den boze. Als je dan ook nog échte mongooltjes laat opdraven, is de maat helemaal vol?
Ik schaar me dus bij die eerste groep. Een film die verafschuwt, intrigeert, vertedert, die soms zoals in het slot erg pijn doet... Eén woord: Meesterwerk! En hoewel ik het nooit zo op Peter Skellern heb gehad, is de uitvoering van 'You're A Lady' door Von Trier en de cast ontroerend!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten