Raddraaien: Agnetha Fältskog

Zoals het nu staat, gaat het nog een goede maand duren voordat ook deze serie van 'Raddraaien' ten einde is. Het zal geen verrassing zijn dat ik de serie voortzet. In april viert 'Raddraaien' een experimentele vijfde verjaardag. In de loop van mei en juni 2012 krijgt 'Raddraaien' haar definitieve vorm. Het doel van 'Raddraaien' blijft leuk: Zeer onverwacht een bericht moeten schrijven over een plaatje. Een bericht van normale lengte. Vaak is het een artiest of groep welke normaal gesproken niet aan bod zou komen. Agnetha Fältskog bijvoorbeeld. Ik heb nog genoeg inspiratie voor sprongetjes in de tijd, maar terug gaan naar de zomer van 1983 is niet iets dat me meteen te binnen zou schieten. De 'Raddraaier' van vandaag komt uit de vierde jaren tachtig-bak en is de eerste solo-hit van Agnetha Fältskog sinds het uiteenvallen van Abba. Een bijzonder verhaal over een bijzondere dame. De enige van Abba die al een ster was vóór de monsterzege op het Songfestival en die, bij nader inzien, toch nog het meeste weg heeft van haar moeder. Vanavond in 'Raddraaien': Agnetha Fältskog en 'The Heat Is On' (1983).

In de jaren 2004 tot en met 2008 ben ik een veel geziene gast in de Steenwijker horeca. Of ik een graag geziene gast ben? Tja, dat hangt af van de uitspanning. Er zijn kroegbazen die me liever zien verdwijnen, maar ook café's die als een warm bad aanvoelen. Ik weet niet helemaal precies meer hoe ik in De Boekanier ben terecht gekomen, maar met name de sfeer op zondagavond bevalt me zeer goed. Het doet me denken aan de Tollemache Arms in Mossley. Een vast clubje, maar niet de ordinaire zuiplappen, maar mensen die voor de gezelligheid komen. De muziek achter de bar is van ondergeschikt belang voor mij. Ik hoor hier wel voor het eerst Jan Smit van ná de baard in de keel en De Toppers. Henrie is op dat moment de uitbater van de kroeg en hij vertelt me op een bepaald moment dat hij vroeger dj is geweest in Chez Jean, een roemruchte discotheek in Steenwijk. Het verhaal dat hij met afgepast geld door de eigenaar naar een platenzaak in Emmeloord wordt gestuurd: Genoeg voor twee nieuwe singles terwijl er op dat moment zes belangwekkende nieuwe releases zijn. Waar de singles zijn gebleven? Bij de eigenaar in een pakhuis? Eind 2004 word ik getipt door iemand dat ik eens bij De Gouden Kikker moet kijken. Daar staan namelijk duizenden singles. Het blijkt de collectie uit Chez Jean te zijn. De plaatjes bevestigen de verhalen van Henrie. Naast de dj is er een assistent die de platen terug stopt in de hoesjes. De hoesjes zijn niet zelden verpulverd, maar de platen...? Hoe vaak zal een 'Le Freak' van Chic in deze tent zijn gedraaid? Hij klinkt alsof die hagelnieuw is. De fotohoes heeft de tand des tijds niet doorstaan. Ik koop in de volgende maanden honderden singles uit deze partij en zowel 'Wrap Your Arms Around Me' en 'The Heat Is On' van Agnetha Fältskog zitten hier tussen alsook een paar van Abba.

De zomer van 1983? Ja, nu ik het nog eens bekijk, heeft dat vooral te maken met 'Wrap Your Arms Around Me'. Dat is Alarmschijf bij Veronica op de dag dat ik met vader en moeder een dag naar Appelscha ga. Eerst naar Duinen Zathe, 's middags naar de Kale Duinen en een ijsje na afloop. Dat is een 'gompie', een schepijsje uit een cylinder-vormig bekertje met een kauwgombal onderin. Natuurlijk staat de radio overal afgestemd op Veronica. In de auto naar Appelscha en zelfs in de snackbar van het ijsje. 'Wrap Your Arms Around Me' weerklinkt ieder uur en zo staat een plaat synoniem aan een dag. Dat dertig kilometer verderop mensen staan te dansen op een plaatje dat ik later in de bakken zal hebben? Ik heb in de zomer van 1983 pas twee singles, dus dat is een eind weg.

Agnetha Åse Fältskog is de naam. Op 5 april 1950 wordt ze geboren in Jönköping in Zweden. Vader Knut Ingvar Fältskog is bedrijfsleider van een winkel, maar heeft daarnaast een fascinatie voor showbusiness en muziek. De appel valt niet ver van de boom? Moeder Birgit Margareta Johansson is daarentegen meer het huiselijke type. Voor de buitenwereld lijkt Agnetha ten tijde van Abba als een 'glamour girl', maar diep van binnen wil ze niets liever dan thuis rond de tafel zitten met haar kinderen. Op haar zesde schrijft ze haar eerste liedje, een paar jaar later volgt ze pianolessen. Ze laat haar stem voor het eerst horen in het plaatselijke kerkkoor. In 1960 formeert ze het meidentrio The Cambers, maar het wacht nog steeds op een eerste optreden. In 1965 gaat ze van school en begint als telefoniste, maar zingt in haar vrije tijd bij het dansorkest van Bernt Enghardt. Het laatste vergt al snel meer tijd en op een bepaald moment zegt ze haar baan op. In 1967 eindigt haar relatie met Björn Lilja en dit inspireert haar tot een liedje: 'Jag Var Så Kär'. Bernt neemt een demo op van het nummer met Agnetha op zang en stuurt het naar een producent. Die heeft alleen maar oren voor de zangeres. Daarop verlaat Agnetha de band en neemt een nieuwe versie op van het liedje. In januari 1968 is dit de eerste Zweedse nummer 1-hit voor Fältskog. Er worden meer dan tachtigduizend exemplaren verkocht.

Het zal niet bij deze ene single blijven. Agnetha is één van de meest populaire artiesten in Zweden in de vroege jaren zeventig. Haar albums staan langer in de Zweedse hitlijsten dan die van Abba! Even dreigt een Duitse doorbraak, maar Agnetha haakt af als ze heeft gehoord wat de Duitse producenten in gedachten hebben voor haar. Ze scoort in 1971 met 'Om Tårar Vore Guld' en stapt in hetzelfde jaar in het huwelijksbootje met Björn Ulvaeus. Zijn compagnon Benny Andersson speelt orgel bij de kerkelijke inzegening en ook Anni-Frid Lyngstad is dan reeds van de partij. In 1973 doet het voor de eerste maal mee aan het Eurovisie Songfestival met 'Ring Ring', dan nog onder de eigen namen. Agnetha is dan bekend als Anna. Een jaar later verovert het de wereld met 'Waterloo' en de rest is geschiedenis? Het succes betekent dat Abba de wereld rond gaat en het is met name Fältskog die hier problemen mee krijgt. Haar huwelijk met Ulvaeus loopt in 1978 uit op een echtscheiding, samen hebben ze twee kinderen. Ook tussen Benny en Frida gaat het niet meer als vanouds, maar de dames en heren weigeren om het publiek hier de dupe van te laten worden. En dus wordt Agnetha verplicht om haar ex-man dagelijks te zien tijdens concertreeksen terwijl ze ver weg is van haar kinderen. Peter Van Bruggen observeert terecht de dromerige blik in Agnetha's ogen. Hoewel het Agnetha extra charme geeft, is het in werkelijkheid een blik van vrouw die verlangt naar huis en naar haar kinderen. Abba is, goed beschouwd, niet te stoppen. Als ze door waren gegaan, dan had het nu nog steeds de hitparade bepaald. Voor Abba zit er niets anders op dan op het hoogtepunt te stoppen. Eind 1982 is het afgelopen met het kwartet, maar voor de dames ligt nog wat solo-succes in het verschiet.

Agnetha scoort eerst in 1982 met 'Never Again', een duet met Thomas Ledin. Die heeft in het verleden 'back-up' gezongen bij Abba. Dan verschijnt haar plaat 'Wrap Your Arms Around Me'. Het album is in eerste instantie het meest succesvol aan het vasteland van Europa. In Nederland bereiken zowel 'The Heat Is On' als het titelnummer de vaderlandse top vijf. Het verhaal van Agnetha krijgt nóg een Nederlands tintje. Tijd om Gert Van Der Graaf uit Steenwijksmoer voor het voetlicht te halen. Wikipedia heeft het over een 'niet-bevestigde vriendschap', maar naar ik heb begrepen uit de verhalen is de vriendschap slechts eenrichtingsverkeer. Van Der Graaf is zo ondersteboven van Fältskog dat hij haar rond de eeuwwisseling begint te stalken. Op een gegeven ogenblik krijgt Van Der Graaf een lokaalverbod voor de omgeving van Agnetha's huis en in 2003 zelfs een verbod om Zweden te bezoeken. Dat laatste houdt slechts twee jaar stand en zodra het is vervallen, wordt Van Der Graaf opnieuw in Zweden gesignaleerd. Peter Van Bruggen weet op een bepaald moment het telefoonnummer van deze Gert Van Der Graaf te ontfutselen en krijgt hem zowaar aan de lijn. De reden waarom Van Der Graaf geen commentaar wil geven, is pijnlijk grappig: Hij wil niet lastig gevallen worden.