Het is niet iets heel groots, maar ik wil het toch gecorrigeerd hebben. Ik noem maandagavond het overlijden van Larry Rust en denk dat dit heet van de naald was. Niets is minder waar, de beste man is ons op 25 november ontvallen. Het late bericht is tekenend voor het afscheid van Rust. Wanneer leer je je vrienden kennen? Rust bezit naast zijn muziekinstrumenten niks van waarde en dus is er nauwelijks geld voor een begrafenis. De familie is een 'fundraiser' begonnen in de hoop dat een groot deel van de vierduizend Facebook-'vrienden' een bijdrage wil doen van 3 dollar. Daar reageren vervolgens veertig mensen op, ondanks de hulp van bijvoorbeeld Peter Frampton. 2017 is voorals nog 'schoon' qua doden in de rockmuziek, maar ik verwacht dat dit snel kan veranderen. Ik pak vanavond de draad op van het 'Raddraaien', het is blijkbaar ruim een maand geleden dat ik dit voor het laatst heb gedaan. Het einde van deze serie (die sinds juni loopt) komt in zicht en dan... begin ik weer opnieuw! Het is een rubriek die blijft 'geven'. Vandaag niet zomaar een klassieker als onderwerp: 'Good Vibrations' van The Beach Boys (1966).
Waar en wanneer? Ik twijfel bij het jaartal. Ik denk dat het 2006 moet zijn geweest. Ik ben dan nog niet aan het werk en de Sociale Dienst in Steenwijk is gelukkig zolang ik twintig uren of meer vrijwilligerswerk doe. De Buze heeft op vrijdag een jongerenmiddag en ik heb mezelf opgeofferd om deze diensten te draaien. Het moment waar ik naartoe wil, is het op een laag pitje. De opkomst is soms bedroevend en nauwelijks de moeite waard. Ik weet niet wat er deze middag gebeurd, wel dat ik met een knallende koppijn wakker word en iets in De Buze me niet aanstaat. Ik storm de deur uit en ren naar...? Het station! Nu ik brak ben en tóch wakker ben, kan ik immers net zo goed naar Zwolle om plaatjes te kopen. Welke elpees ik heb gekocht, wil me niet te binnen schieten. Wel dat ik de euro-bak door blader bij Minstrel en een fikse greep daaruit meeneem. De vangst bevat tweemaal 'Good Vibrations': Eén keer in de Deense persing en een iets betere Engelse persing. Beide platen zijn echter beneden de maat voor Minstrel om in de 'collectors'-bakken te komen. In 2013 koop ik een Nederlands exemplaar op de boeken- en platenmarkt in Nijeveen. Drie nationaliteiten, maar de Nederlandse is uiteindelijk het beste te draaien.
Op een wankele plank gaan staan met een zeil is niets voor de Louwsma's. Toch heeft mijn zus rond 1979 schijnbaar een fascinatie voor windsurfen. Haar eerste single is het onvergeeflijke 'Windsurfing' van The Surfers, verder heeft zij ook 'Surf City' van Jan & Dean en 'Beach Boy Gold' van Gidea Park in haar koffertje. Ik denk dat de laatste de kennismaking is geweest voor mij, hoewel 'Good Vibrations' een erg opvallende plaat is en ik de plaat ook direct associeer met de vroege jaren tachtig. Als kind kun je 'rare associaties' hebben. Ik denk dan aan de vakanties met de Opel Ascona van mijn vader. Als die het raampje open had, 'floot' de wind door de raamrubbers en dat geluid associeerde ik met 'Good Vibrations'. Meer nog dan The Beatles en andere popklassiekers voelt het voor mij alsof 'Good Vibrations' al mijn hele leven bij me is geweest. Ik had het minder kunnen treffen?
De scheidslijn tussen geniaal en gek is erg klein. The Beach Boys had nog maar net de surfboards voorgoed op de imperiaal gelegd of Brian Wilson komt in een experimentele fase. In plaats van een compleet nummer thuis te schrijven en dat mee te nemen naar de studio, laat Wilson de band stukjes opnemen. Dit noemt hij een 'feel'. Als hij genoeg 'feels' heeft, neemt hij ze mee naar huis en componeert een nummer uit de stukjes. Zo gaat het bij 'Good Vibrations'. De meeste muziek wordt in de studio geschreven tijdens de feitelijke opname. Mike Love schrijft de tekst, helemaal in de waan van de 'peace-and-love'. Niet alleen is de songstructuur vernieuwend in 1966, ook de instrumentatie lijkt in overeenstemming te zijn met het liedje. Neem bijvoorbeeld de theremin. Een apparaat dat niet wordt aangeraakt door de bespeler. Hoe mooi past dat bij een liedje over 'vibrations'? Het instrument is voordien vooral gebruikt in de filmwereld. Alfred Hitchcock luistert een aantal films op met het sonore geluid van de theremin. Brian Wilson haalt het instrument naar de rockmuziek, ook al is het gebruik daar vaak beperkt gebleven. Het is tevens de eerste plaat waar de cello een pompend ritme speelt.
Het opnameproces en het mixen kost al met al negen maanden. In de tussentijd verschijnt 'Pet Sounds' terwijl 'Good Vibrations' grotendeels is gemaakt tijdens sessies voor die elpee. Vervolgens krijgt Brian het idee om het dan maar op 'Smile' te laten verschijnen, maar dat is een verhaal apart. Het verschijnt pas jaren later op 'Smiley Smile'. In oktober 1966 is dit een losstaand nummer dat als single verschijnt. Op de b-kant staat 'Let's Go Away For Awhile', een instrumentaaltje van 'Pet Sounds'. Toen ging het nog goed met de platenbusiness: 'Good Vibrations' heeft in 1966 het equivalent gekost van een half miljoen dollar van 2016. Dan hebben we het uitsluitend over een single en niet over een tegenwoordige videoclip met Hollywood-acteurs. Tekstschrijver Mike Love herinnert zich ook de twijfel. Het is niet lang na het traditionele surf-geluid van The Beach Boys en zijn de fans hiervoor wel klaar? Dat zal blijken want het wordt een wereldhit. In Amerika, Engeland, Australië, Nieuw Zeeland, Maleisië en Rhodesië piekt de plaat op nummer 1. In Nederland ondervindt het zware concurrentie van onder andere The Beatles en The Easybeats en bereikt een vierde plek op de Top 40. In Nederland is 'Sloop John B.' vooralsnog de enige nummer 1-hit en alleen 'Then I Kissed Her' zal in 1967 de vierde plaats voorbij streven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten