Doorgaans gaat er slechts één artiest mee in de 'Dodenrit', hoewel ik vorig jaar eens een uitzondering heb gemaakt. Toen met Vanity en Vi Subversa en vanwege het contrast. De vrijpostige Vanity die later werd opgeslokt door het geloof en de moeder-met-kinderen met een gezonde feministische voorkeur die in een anarchistische band ging spelen (Poison Girls). De twee heren die vanavond plaats nemen in de 'Dodenrit' lijken op het eerste gezicht tegenpolen, maar toch hebben ze iets gemeen. Laat maar meteen met de deur in huis vallen: Beide heren zijn fanatieke drummers. Jaki Liebezeit breekt door met de groep Can, hoewel de 'doorbraak' niets met Top 40-hits van doen heeft. Tommy Tate treedt op een zeker moment toe als drummer bij een band, maar leent al snel zijn stem voor hun muziek en zal uiteindelijk beroemd worden als zanger. En 'beroemd' heeft hier niets te maken met villa's, limousines en miljoenenverkoop. Zowel Liebezeit als Tate zijn 'helden' in een kleine 'scene'. Mannen die hun stempel op de muziek hebben gedrukt, maar buiten dat kleine wereldje niet zoveel hebben voorgesteld. Nu moeten ze dan ook nog een 'Dodenrit' delen. Jaki Liebezeit is gisteren op 78-jarige leeftijd overleden. Tommy Tate is ons afgelopen weekend ontvallen en is 71 jaar geworden.
Ik begin bij de laatste. Ik heb al een 'Dodenrit' met Jaki Liebezeit in gedachten als ik het nieuws over Tommy Tate verneem via Mark. Een 'Southern Soul'-legende. 'The best singer you've never heard', is een titel die hij sinds jaar en dag draagt en het is slechts een handjevol dat hem kent. Tate is slechts eenmaal in de buurt geweest van een hit en dat is als 'School Of Life' uit 1972 op het Ko Ko-label enthousiast wordt ontvangen bij de radiostations. Tommy wordt op 29 september 1945 geboren in Homestead in Florida. Hij maakt in 1965 zijn debuut met de single 'What's A Matter' op het ABC Paramount-label. De volgende plaat verschijnt onder de naam Tommy & The Derby's, maar is in werkelijkheid Tim Whitsett & The Imperial Showband met Tate op leadzang. De opname vindt plaats in Jackson in Mississippi en het achtergrondkoor is een samengeraapt zootje dat op dat moment in de buurt is. Eén van de zangeressen is Dorothy Moore dat later zelf succes zal kennen. In 1966 maakt Tim Whitsett met band en Tate op tweede zang een 'novelty' als The Turrabull Brothers. Whitsett probeert vijftig jaar later te herinneren wat ook alweer zo grappig was aan het plaatje, maar kan het niet meer verklaren. Tate brengt in 1966 een tweede solo-single, nu op het legendarische Okeh-label. Op 'Stand By Me' van Tim Whitsett & The Imperial Showband wordt de naam van Tate voor het eerst expliciet genoemd en even later verschijnt een tweede single op Okeh. Ook een single op Verve als Tommy Yates en maakt hij een opname welke in 1968 onder de naam Andy Chapman wordt uitgebracht op Atco.
In 1968 zijn de laatste opnames met Tim Whitsett en tekent Tate bij Malaco als solo-artiest. In 1970 zal hij het kort levende groepje The Nightingales leiden dat een paar plaatjes maakt voor Stax, omstreeks 1972 komt Tate onder contract van Ko Ko. Ko Ko is evenals Malaco een 'trademark of quality' voor solide 'Southern Soul' en Ko Ko oogst vooral lauweren met Luther Ingram. De hitparade blijft altijd een stap té ver, maar voor de liefhebbers van 'Southern Soul' klinkt zijn catalogus als één grote 'greatest hits'-compilatie. Een cult-figuur in de soul. Tate's meest recente album is van 1992, maar de liefhebbers blikken liever terug op de opnames uit de vroege jaren zeventig. Naar het schijnt is Tate al geruime tijd ziek en hij is vrijdag op 78-jarige leeftijd overleden in Jackson, Mississippi.
Gelukkig is de wind uit het westen zodat het vlotje vanaf Amerika redelijk snel naar Europa drijft. Daar koers ik aan op één van de meest progressieve rockbands die Europa rijk is geweest: Can. Irmin Schmidt maakt in 1966 een uitstapje naar New York. Hij ontmoet daar de invloedrijke avantgardisten Steve Reich, LaMonte Young en Terry Riley. Hij maakt eveneens kennis met de wereld van Andy Warhol en Velvet Underground. Thuis in het Duitse Keulen gaat hij de impressies van zijn reis gebruiken voor zijn dagelijkse beslommeringen. Hij doet in die tijd piano-recitals van klassieke componisten als Brahms, Chopin en Beethoven. Al gauw verplaatst de interesse naar Stockhausen en Boulez en onderzoekt hij mogelijkheiden om de invloed van Sly Stone en James Brown in de klassieke muziek te verweven. Hij wordt daarin bijgestaan door muziekleraar Holger Czukay en de Amerikaanse avantgarde-componist David C. Johnson. Michael Karoli en Jaki Liebezeit completeren de band. Net zoals Amerikanen zich niet gediscrimineerd voelen wanneer je een Amerikaanse slee als 'Yank tank' typeert, voelen Duitsers zich evenmin tekort gedaan als je de term 'Krautrock' gebruikt. Het Engelse muziektijdschrift 'Melody Maker' komt met de naam en het is al snel een begrip dat globaal, ook in Duitsland, wordt gebruikt.
Can zet in de vroege jaren zeventig een geluid neer dat generaties van muzikanten zal inspireren. Waar een band als Tangerine Dream zichzelf verliest in een eindeloos landschap van monotone muziek, daar heeft Can een duidelijke 'backbeat'. Is het een drumcomputer? Zelfs de leden van Can hebben wel eens eraan getwijfeld, maar het is toch een mens van vlees en bloed. Jaki Liebezeit is de naam. Hij wordt op 26 mei 1938 geboren in het Duitse Dresden. In de midden jaren zestig is hij een lid van een zéér vroege 'free jazz'-groep, maar wordt opgeslokt door de psychedelische rock als hij in 1968 toe treedt tot Can. Op de elpee 'Tago Mago' (1971) staat 'Halleluhwah' waarin Liebezeit een drumsolo weggeeft waarover 45 jaar later nog steeds wordt gesproken. In 1979 komt Can tot een halt. De band zal later nog vele malen kortstondig bijeen komen, maar Liebezeit heeft andere bezigheden na 1979. Hij mag niet de 'bekende naam' van Holger Czukay hebben, maar nog steeds is hij een welkome gast op platen van vurige bewonderaars als Depeche Mode en Brian Eno. Zijn meest recente muzikale bijdrage is een EP van de gelegenheidsgroep Cyclopean. Dat brengt Liebezeit weer samen met ex-Can-oprichter Schmidt en de EP is later verkrijgbaar als download via het Mute-label. Jaki is gisteren bezweken aan de gevolgen van griep. Hij 78 jaar geworden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten