raddraaien: Dr. John

Dit keer hoef ik niet in te grijpen bij het raddraaien en nog steeds komt hierdoor een artiest aan bod die al heel lang op mijn verlanglijstje staat: Dr. John. Je zou hem welhaast het boegbeeld van de muziek uit New Orleans kunnen noemen, een imposante man met een even indrukwekkende loopbaan en toch maar vanwege een anderhalf wapenfeit bekend geworden. Het eerste dat de naam Dr. John oproept, is een zweem van mystiek. Dat heeft hij met name in de jaren zestig wel over zichzelf af geroepen, maar hoewel hij de voodoo-rituelen al lang achter zich heeft gelaten, blijft dit hem toch achtervolgen. En dan hebben we het natuurlijk nog niet eens over zijn drugsverslaving die hem de helft van zijn leven heeft geplaagd met alle gevolgen van dien. Maar goed, de dokter is nog altijd onder ons, inmiddels ruim 71 jaar en niet van het podium te slaan. Er zijn al heel wat generatiegenoten met een gezondere levensstijl die deze incarnatie hebben moeten verlaten. De raddraaier van vandaag komt wederom uit de Blauwe Bak en is 'Rite Away' van Dr. John (1974).

Een paar jaar geleden liet een vriend van mij een elpee zien van James Brown, omstreeks 1967 uitgebracht op het vaderlandse Philips-label. Hij schatte de waarde zeker op een paar honderd gulden. Niet vanwege de muziek, hoewel deze specifieke James Brown-elpee niet op iedere straathoek te koop is. En nee, de plaat was ook niet in een bijster goede staat, tóch wel een fiks aantal keren gedraaid. En de eerste eigenaar had zijn naam geschreven op de hoes. Normaliter zou dit een mankement zijn die een prijs flink naar beneden haalt, maar in dit geval was dát de reden waarom de plaat bovengemiddeld veel waard was. Het handschrift werd door een kenner als authentiek bevonden: Op de hoes stond de naam van Herman Brood! Wat doet dit verhaal bij een single van Dr. John? Welnu, ik zal niet zeggen dat hij hierdoor tientallen euro's meer waard is, integendeel, maar toch voor het persoonlijk gevoel is het aardig om te weten dat deze specifieke single een 'beroemde' eerste eigenaar heeft gehad. Zijn handtekening staat erop, 'Rite Away' van Dr. John was ooit het bezit van oud-Veronica en Hilversum 3-deejay Cees Van Zijtveld. Is bevestigd door de tweede eigenaar, de eerste discjockey in de Steenwijker discotheek Chez Jean.

Malcolm John Rebennack is zijn echte naam, maar Malcolm wordt al snel ingekort tot Mac. En het is halverwege de jaren zestig als hij de naam Dr. John aan neemt. Dr. John is in de negentiende eeuw een voodoo-dokter in New orleans, een man met een opvallende reputatie. Daardoor is het een prachtige inspiratiebron voor Mac Rebennack die de cultuur van New Orleans wil weergeven in een soort 'medicine show'. Als hij in 1966 daarmee begint, heeft hij er al een gevangenisstraf op zitten welke het eind van het eerste deel van zijn leven betekent. Mac is nog maar een kind van een jaar of tien als hij voor het eerst marihuana rookt, maar al spoedig mondt dat uit in een heroïne-verslaving van jaren. In de midden jaren vijftig heeft hij enkele 'zaakjes' nodig om zijn peperdure verslaving te bekostigen en heeft naast een drugshandel een illegale sexclub en zelfs een abortuskliniek. Tegelijk zet hij ook zijn eerste schreden in de muziek. Hij komt in de leer bij Professor Longhair, de excentrieke bluespianist uit New Orleans. Niet alleen een begenadigd muzikant, maar ook iemand met een opvallende wijze van kleden. Ouderwetse pakken, fluwelen handschoenen, alles aan de Professor is 'hip'. Dr. John begint evenwel als gitarist en heeft omstreeks 1960 een paar bands en werkt als A&R-manager voor enkele artiesten. In 1963 is hij een zogenaamde 'first call session man', maar dan heeft hij de gitaar al moeten inruilen. Na een schietincident kan hij geen gitaar meer spelen, maar leert zichzelf bas en piano. In 1965 eindigt de gevangenisstraf die Dr. John heeft opgelopen na zijn vroegere 'zaakjes' en keert terug als 'Dr. John The Night Tripper'.

Hij speelt mee op platen van Sonny & Cher en Frank Zappa & The Mothers, maar begint zijn eigen carriére pas goed met de elpee 'Gris-Gris' uit 1968. Dr. John's live-optredens bevatten dan complete voodoo-rituelen en ook uitdossingen in die trant. 'Gris-Gris' is een toonaangevende plaat in het genre, maar soortgelijke opvolgers lijden schipbreuk. In 1972 ziet Dr. John geen andere manier dan de voodoo over boord te zetten en zich met een ander aspect van New Orleans bezig te houden: De traditionele liedjes uit de rijke muzikale historie van de stad. 'Dr. John's Gumbo' (1972) is een ommekeer en leidt tot 'In The Right Place' (1973). Dit album, met een eigenwijze vorm van funk en begeleiding van The Meters, bevat de hits 'Right Place Wrong Time' en 'Such A Night'. De volgende elpee heet 'Desitively Bonnaroo' en is in stijl gelijk aan zijn voorganger, maar comemrcieel een minder groot succes. De uitstekende single 'Rite Away' haalt het niet bij 'Right Place Wrong Time', maar dat geeft niets: Daarmee is-ie alleen maar meer interessant voor de Blauwe Bak!

De drugsverslaving blijft hem plagen en hij onderneemt geregeld afkickpogingen. In december 1989 komt hij dan eindelijk loepnuchter uit de laatste kliniek en zal vanaf dan 'clean' blijven. Wel heeft hij geregeld last van psychische klachten en gebruikt hij nog steeds een karrevracht medicijnen om op de been te blijven. Desondanks is Dr. John nog volop actief, zo is hij in 2011 bijgezet in de Rock'N'Roll Hall Of Fame, maar heeft hij ook een belangrijke rol gespeeld in de fondsenwerving na de verwoestende orkaan Katrina. In het kader van de Blauwe Bak herinner ik hem het meest vanwege het rauwe stemgeluid en die o zo strakke Meters als achtergrondband.