scheepsrecht

Voor de nieuwkomers: Buiten een warm welkom aan het adres van Theo, Henk en de mysterieuze Jan, leg ik het nog even in het kort uit. Vanaf september 2003 ben ik begonnen met de aanschaf van nieuwe elpees. Bij de verschijning van een nieuw album ga ik niet klakkeloos voor de cd, maar kijk eerst na of deze toevallig ook in het vinyl is geperst. Een aantal 'coryfeeën' passeerden reeds de revue. Denk aan Marissa Nadler, Julie Doiron, Agua De Annique... Maar er zijn nog vele anderen die ik 'over het hoofd heb gezien'.

'Dummy' van Portishead zou daar zomaar onder kunnen vallen. Niet dat het geen memorabele plaat is, integendeel zelfs, maar dat ik hem ook op vinyl heb, wil ik nog wel eens vergeten. 'Dummy' begon voor mij met een cassettebandje dat ik ooit 'leende' van vriend Jan Folmer, maar dat hij nooit weer heeft teruggezien. Op de ene kant van de 90-er stond Portishead en 'Greatest Hits' van Kate Bush op de andere. Aanvankelijk was het de soundtrack tijdens treinreizen naar Amsterdam, naar de ADM-West waar ik een tijdje lang 'losvast' woonde. Vervolgens ging ik naar Engeland en herinnert de muziek vooral aan de eerste weken in York. Het gevoel dat ik eindelijk op eigen benen sta, maar intussen ook de (terechte) vrees dat ik niet zonder vallen en opstaan moet leren om op eigen benen te staan. De eerste vier maanden Engeland in York gingen niet van een leien dakje...

Op een bepaald moment geloof ik het wel, kan ik het bandje dromen en verdwijnt deze in het geheugen. Als ik net terug ben uit Engeland en in vroeg 2000 in De Bilt woon, borrelt de herinnering aan Portishead weer op. Ik ben dan wel heel actief bezig met cd's kopen en van mijn eerste uitkering in De Bilt koop ik onder andere Laura Nyro en Portishead. Nu is mijn Engels nooit echt slecht geweest, maar na de twee jaar op het eiland versta ik echt Engels. Dat dit nadelig kan werken, schreef ik onlangs nog in de Telefoontopper van Alanis Morissette. In het geval van Portishead werkt dit anders. Met name mijn Engelse vriend John Canning (wat is er van hem geworden?) wijst me op bepaalde strofes uit liedjes. Lachuh...!

Vanaf december 2005 val ik op vrijdagmiddag eens in voor iemand in De Buze. Het is bedoeld als jongerenmiddag en dus is het niet zo geschikt dat ik vanmiddag mijn elpees erbij pak. De computer met mp3's achter de bar moet uitkomst brengen, terwijl ik die op 'mijn' avonden normaliter mijd als een ziekte. De inhoud van het apparaat is van weinig interesse, maar bijvoorbeeld 'Sour Times' van Portishead staat er wel in. Na deze middag begin ik opeens weer erg te verlangen naar 'Dummy', maar waar zou die cd uithangen? Als die nog leeft, zal hij ook wel niet meer te draaien zijn. Cd's hebben bij mij over het algemeen een levensduur van twee jaar. Van het oorspronkelijke hoesje nemen ze meestal na drie draaibeurten al afscheid.

Ik koop in januari 2006 'Dummy' op heruitgegeven 180 grams-vinyl. Ik ben nog op zoek naar een nummer, maar hoe vaak ik ook de plaat binnenstebuiten keer, dát nummer kan ik maar niet vinden. Totdat ik een jaar later in een doos met rommel de cd uit 2000 vindt en concludeer dat de elpee juist dat ene nummer ontbeert. John had me bij dit nummer, 'It's A Fire', vertelt dat je gaandeweg het nummer kan horen dat de zangeres echt week wordt. Jammer dat die het vinyl niet mocht halen, gelukkig is dat ene liedje nog net wel te draaien van de cd.

Triphop werd het destijds genoemd. In 1994-96 een muziekstroming die evensnel verdween als dat die tevoorschijn was gekomen en daar mogen we achteraf blij om zijn. De mogelijkheden binnen het genre waren erg beperkt, eindeloze herhaling lag constant op de loer, en na die twee jaar was het hele verhaal wel verteld. De begeleiding van de hiphop, waarbij drums en bas voor de verandering eens uit traditionele instrumenten komen, aangevuld met gitaar, theremin en een dj. In het geval van Portishead zet je daar nog een bijzonder prettige damesstem bij, dat vond ik bij 'Maxinquaye' van Tricky toch wel een nadeel. Hee, de naam Tricky is gevallen. Want wie nu het eerste was, zijn ze het nog steeds niet over eens. Toch is het een raar toeval dat twee dj's apart van elkaar, die op een paar kilometer afstand van elkaar wonen, beide uit een ruime collectie platen één kort stukje uit een obscuur Isaac Hayes-nummer kiezen om te 'samplen'. Tricky gebruikte het voor 'Hell Is 'Round The Corner', bij Portishead kwam het terecht in hun enige Top 40-hit 'Glory Box'. Later zou het ook nog opduiken in 'Woman' van Neneh Cherry, die om een vreemde reden Portishead bedankte op het hoesje van de cd-single.

Verder is het album de ultieme zondagmiddagplaat. En schreef ik niet dat ik hem eergisteren had gedraaid? Juist! Een bakkie koffie, boterhammetje pindakaas, peukje in de aanslag en dan Portishead. Langzaam aan wakker worden. Of lekker om een rustpuntje op een hectische avond plaatjesdraaien in te lassen. In dat geval neig ik dan vaak richting 'Sour Times', maar de enkele keer als ik het hele album opzet, lik ik de vingers erbij af. Driemaal scheepsrecht? De derde keer heeft het voor mij wel eeuwigheidswaarde gegeven.