maandag 16 oktober 2017

Raddraaien: ? & The Mysterians



Dankzij mijn foto-bibliotheek weet ik te melden dat ik precies een jaar en een dag geleden eveneens ? & The Mysterians heb behandeld op Soul-xotica. Toen met '96 Tears' welke ik een week ervoor in Zwolle heb gekocht. Gewoon een 'Singles round-up' tot zover ik me herinner en dus ben ik niet dieper in gegaan op de band zélf. Ik zou in eerste instantie een vervolg geven aan het Ruigoord/ADM-verhaal en wellicht doe ik dat straks nog, maar nu eerst dan de laatste loodjes voor wat betreft het 'Raddraaien'. Deze serie is tegelijk begonnen met de verkiezingen in maart en het kabinet Rutte III heeft dus nipt gewonnen. Het zijn drukke tijden met iedere woensdag 'Het zilveren goud' en met de aanstaande 'Singles round-up' Als ik dan eens per week nog een 'Raddraaier' kan doen, is dat mooi meegenomen. Het komende weekend kan Soul-xotica even stil komen te liggen want dan hebben we op Wolfman Radio onze jaarlijkse 52-uurs-marathon. Ik moet mijn uitzendtijden even opzoeken, maar zal ze uiterlijk vrijdag met jullie delen. Het is immers allemaal voor het goede doel! Vandaag de 54e single uit de dertiende jaren zestig-bak en dan kom ik bij de opvolger van '96 Tears' uit: 'I Need Somebody' van ? & The Mysterians (1966).

Waar en wanneer? Dat is een beetje toekomstmuziek. Momenteel hebben jullie iedere woensdag een aflevering van 'Het zilveren goud', maar dat is na woensdag 1 november weer afgelopen. De maanden november en december zijn 'zuinige' maanden qua singles, hoewel ik in december vooral enkele 'duurdere' singles koop (vijf ouderwetse guldens per stuk). Pas in februari en maart komt het weer langzaam op gang, hoewel ik me in januari 1993 eveneens goed doe aan een paar duurdere platen. Het kan niet op in deze maand! Het zwarte bomberjack is dan geen Alpha of ander duur merk, maar toch is het een kleine investering. Ik koop begin 1993 mijn eerste cd-speler en trakteer armlastige vrienden op zaterdagavond op patat met shoarma bij de snackbar. Het is de tijd van mijn allereerste baantje op de zuivelfabriek in Heeg. Op één van de zaterdagen koop ik deze single van ? & The Mysterians. Geen fotohoes als bovenstaande, maar de Nederlandse Cameo-Parkway in een neutraal hoesje. Ik heb de single al vanaf de zomer van 1992 in het vizier, maar kan het gevraagde tientje niet opbrengen. In januari 1993 kan dat dus wel. De single is overigens afkomstig van mijn 'huisdealer' van dat moment: Golden Years. Vooral onder 'Sideburner' en zijn rock'n'roll-dj-kunsten heeft de garagerock-plaat nogal te lijden gehad en is minder 'Mint' dan dat ik het heb gekocht. Toch smaakt die nog altijd goed en naar meer!

Het zijn de gitaristen Duane Eddy en Link Wray die in eerste instantie van invloed zijn op het ontstaan van ? & The Mysterians. In 1962 formeren gitarist Larry Borjas, drummer Robert Martinez en lead-gitarist Bobby Balderrama een trio dat zich in de eerste jaren vooral lokaal bezig houdt met optredens. Dan hebben we het over de omgeving van Bay City en Saginaw in Michigan. De instrumentale gitaarmuziek raakt in onbruik als The Beatles en andere Britse bands in 1963 aan hun invasie beginnen en de groep moet rondkijken voor een zanger. Iemand komt op de proppen met een zanger die bovendien erg goed kan dansen. De zanger weigert zijn zonnebril af te zetten en zijn ware identiteit prijs te geven. Hij laat zich '?' noemen en zou, naar verluid, de naam Rudy Martinez hebben aangenomen om in aanmerking te komen voor royalties. Onder invloed van de science fiction-film 'The Mysterians' krijgt de band haar naam. Het vraagteken wordt soms voluit geschreven: Question Mark & The Mysterians. De ommezwaai komt pas als organist Frank Rodriguez bij de band komt. Ze plukken hem uit een andere lokale band, The Trespassers. De nieuwe band neemt twee liedjes op als demo. Deze zullen pas in de jaren negentig bereikbaar worden voor het publiek. Begin 1966 neemt ? & The Mysterians twee nummers op voor een single voor het kleine Pa-Go-Go Records. Eén van de liedjes wordt door Question Mark geschreven met organist Rodriguez. Het nummer is gebouwd rond een overheersende orgel-riff: '9t Tears'. Toch kiezen de lokale radiostations eerst toch voor hun versie van 'Midnight Hour'. Martinez doet een rondrit langs de verschillende stations om hen over te halen om '96 Tears' te pluggen. Als dat eenmaal is geschied, is het hek van de dam.

Neil Bogart, president van Cameo Parkway, ziet de plaat helemaal zitten en koopt de rechten over van Pa-Go-Go. De plaat slaat in als een bom en staat een week op nummer 1 in de Billboard Hot 100. The Monkees mept hen na een week van de ereplaats met 'Last Train To Clarksville'. Het is in de jaren zestig nog een goede gewoonte om de opvolger te laten klinken als de grote hit en in dat kader verschijnt 'I Need Somebody'. Weer een overheersende orgel-riff en een lekker nonchalant zingende Question Mark. Het blijft op een 22e plek steken in de Billboard Hot 100 en ook onze Hitweek laat zich niet al té positief uit over de plaat, maar dat boort The Seeds eveneens de grond in. 'Can't Get Enough Of You Baby' is de derde single en bereikt niet eens meer de top 50 in Amerika. Wel wordt dit nummer in 1998 opgenomen door de band Smash Mouth en zal hen een hit opleveren. In 1968 valt het doek voor Cameo-Parkway en dan maakt ? & The Mysterians nog een jaar lang singles voor labels als Tangerine en Super K, maar in 1969 is de koek op. De groep heeft dan vier Hot 100-singles gehad, een aantal geflopte singles en twee elpees.

In 1971 ziet een journalist een optreden van Rudy Martinez en bedenkt ter plekke de term 'punk rock'. Pas in de jaren zeventig gaat men de geluiden van vijf jaar ervoor beter begrijpen en sindsdien wordt ? & The Mysterians beschouwd als één van de grondleggers van de punk. Menig muzikant steekt zijn of haar waardering voor de band niet onder stoelen en banken en '96 Tears' wordt door honderden uiteenlopende artiesten en groepen op de plaat gezet. Tot grote ergernis van Rudy Martinez en zijn companen wordt de catalogus van Cameo Parkway beheerd door Allen Klein waardoor de oude opnames lange tijd niet verkrijgbaar zijn voor de nieuwe fans. De band gaat zelfs zó ver dat ze het eerste album in de jaren negentig maar opnieuw in spelen. Een paar jaar later worden de opnames toch vrij gegeven. Question Mark blijft een bezig baasje. Hij toert zowel met nieuwe uitdossingen van The Mysterians, maar doet ook geregeld kortstondige rëunies met zijn oude bandmaten. Ik heb zojuist op Youtube een opname gezien van ? & The Mysterians uit de zomer van 2016 en dat klinkt nog steeds erg goed. Enige storende onderdeel van de video is dat de spreekstalmeester de mensen oproept om te dansen, maar dat het vervolgens allemaal mensen zijn die de armen in de lucht steken en drukker bezig zijn met filmen dan met dansen. Dat vind ik dan persoonlijk weer een beetje respectloos tegenover de levende legende Question Mark en zijn uitstekend musicerende Mysterians. Ik hou het dan maar bij de platen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten