Gisteren hebben we Eddy Christiani kunnen bijschrijven op de lijst van overleden muzikanten. Hij is maar liefst 98 jaar geworden en even ben ik van plan geweest om hem op te nemen in de 'Dodenrit'. Mijn motivatie daarvoor is kort samengevat en om die motivatie uit te rekken tot een bericht van normale lengte gaat een 'hangende plaat' worden. Christiani is al vele jaren actief met Nederlandstalige liedjes als de elektrische gitaar zijn opmars maakt. Christiani is één van de eerste (blanke) Nederlanders die het instrument tot in de finesses beheerst. In de jaren zestig neemt hij een paar Shadows-achtige instrumentale platen op waarvan ik sinds jaren twee in de bakken heb staan. Het is een onderbelicht deel van Christiani's imposante loopbaan en eentje die ik in 1991 middels Henk Westbroek mag leren vernemen. Het jaar 2016 is hard geweest voor de popmuziek. Toch is er maar één waarbij de dreun zo hard aankomt, dat ook ik het even niet meer weet. Specials-drummer John Bradbury is al 'dichtbij' geweest (een goede vriend van veel Engelse vrienden van mij), bij Bowie krijg ik een gigantische opdonder. Gelukkig mag ik die avond een show doen en kan ik het gevoel handen en voeten geven. Vandaag staat 'The Dame' in de schijnwerpers als Raddraaier met 'Ashes To Ashes', de achttiende single uit de tweede jaren tachtig-bak.
Waar en wanneer? Elf dagen na het tragische nieuws: Vrijdag 22 januari van dit jaar. Je ziet vaak dat wanneer een 'grote' artiest overlijdt dat zijn of haar platen ineens in waarde stijgen. Alsof de platen zeldzamer worden wanneer de artiest niet meer is. Het werk van Bowie dat ik tegenkom, is gewoon al jaren 'aan de prijs'. Als Maywood een kwartje moet kosten, dan is Bowie uit dezelfde tijd twee kwartjes of een gulden. Bowie heeft bij leven al een 'magische' naam. Ik tref slechts zelden Bowie-singles van een euro die ik nog niet heb. Meestal vijftig cent tot een euro méér. 'Ashes To Ashes' heeft in januari een 'gewone' prijs van 1,50 euro. Ik denk dat het sentiment wel iets heeft meegewerkt bij de aanschaf van de plaat, maar vroeg of laat was het toch eens gebeurd. Wolfman Radio is immers nog altijd een Engels station en 'Ashes To Ashes' is een nummer 1-hit geweest in Engeland. Het hoort dus wel in mijn bakken te zitten. De liefde voor de plaat is sinds januari alleen maar gegroeid en daarvoor had Bowie nog wel springlevend kunnen zijn. Het meest tragische dat ik tot dusver ben tegengekomen is een zwaar gehavende 'Let's Dance' zonder hoes voor vijf euro.
Marc Stakenburg heeft eens op de radio verteld dat hij heeft gehuild op oudejaarsavond 1979. Een vooruitziende blik? De Engelse economie had in de jaren zeventig al een moeilijke tijd doorgemaakt, in de jaren tachtig zou daarbij een lastig politiek klimaat komen. In Nederland breekt rond 1984 een grote werkloosheid uit. De popmuziek weerspiegelt deze gebeurtenissen en, over het algemeen, is de jaren tachtig-muziek koeler dan die uit de voorgaande decennia. De synthesizer wint in populariteit. Er ontstaan in de jaren tachtig nog wel enkele muziekstijlen en is er progressie waarneembaar, maar het is niet zoals de jaren zeventig. Leg een willekeurige plaat uit 1970 naast eentje uit 1979 en het klinkt alsof de laatste uit een heel ander tijdperk komt. Een plaat uit 1989 wijkt minder veel af van een plaat uit 1980. Voor David Bowie is de jaren zeventig de tijd van zijn grote doorbraak. Bowie maakt in 1964-65 zijn eerste single. In de laatste maanden van de jaren zestig heeft hij zijn eerste grote hit: 'Space Oddity'. In eerste instantie is het lastig om hieraan een 'vervolg' te geven, maar vanaf 1972 groeit Bowie uit tot een icoon in de popmuziek. Niet, zoals zoveel collega's, blijven 'hangen' in het geluid van een grote hit en dat eindeloos uitmelken, maar praktisch ieder jaar een andere 'sound and vision'. Dan is de start van het nieuwe decennium en dan doet Bowie iets onverwachts, iets waarin hij keer op keer slaagt. 'Ashes To Ashes' is de eerste single van het album 'Scary Monsters (And Super Creeps)' en combineert een 'oude bekende' met een 'nieuw' geluid. Bowie noemt het zelf 'een kleuterrijmpje voor de jaren tachtig van de twintigste eeuw'. Hij trekt de vergelijking met de rijmpjes van honderd jaar daarvoor: Luguber werk dat je tegenwoordig het liefste zo ver mogelijk wil houden van kleuterschool en kinderkamer. Toch is 'Ashes To Ashes' niet 'gewoon' het verhaal van 'Space Oddity'-held Major Tom die flink aan de verdovende middelen is geraakt. Het is bovenal het testament van de jaren zeventig voor Bowie. In dit nummer weerklinkt onder andere het berouw over het gebruik van drugs, maar laat Bowie eveneens zijn handelsmerk concluderen: 'I've never done good things, I've never done bad things, I never did anything out of the blue'.
De jaren tachtig is ook het tijdperk waarin de videoclip een 'must' wordt voor iedere plaat. Bowie geeft in 1980 een visitekaartje af met de video voor 'Ashes To Ashes'. Het is jaren lang de duurste videoclip ooit geweest. Het heeft maar liefst drie ton aan euro's gekost. In de video zien we ook Steven Strange van Visage, een groep uit de 'New Romantic'-periode welke zo sterk beïnvloedt is door zowel 'Ashes To Ashes' als het Berlijnse werk van Bowie. In Engeland is het Bowie snelste verkoophit. 'Ashes To Ashes' komt op 4 de hitparade binnen en staat een week later op 1. Het is daar pas zijn tweede nummer 1-hit. In Nederland blijft de single steken op nummer 11, in Amerika doet het slechts nummer 101. Kort daarop verbreekt Bowie de band met RCA, de maatschappij waarbij hij vanaf 1971 groot is geworden. Bowie is niet van gisteren en weet van zijn Deram-opnames hoe die het creative proces in de weg kunnen staan en voert in 1985 hetzelfde uit bij RCA dat RCA in 1972 heeft gedaan met de Philips- en Mercury-opnames van Bowie. In 1985 wil RCA de Bowie-catalogus op cd uitbrengen, maar daar steekt hij een stokje voor. RCA kan de schijven uit de handel halen en de albums verschijnen later via EMI, Bowie's nieuwe platenmaatschappij. Originele RCA-cd's uit 1985 zijn een fortuin waard! De jaren tachtig zullen, zo mogelijk, nóg succesvoller worden voor Bowie dan de jaren zeventig. Hij scoort in 1981 met Queen in 'Under Pressure', verrast vriend en vijand in 1983 met het erg toegankelijke 'Let's Dance', heeft een paar miskleunen in de midden jaren tachtig, zingt 'Dancing In The Street' met Mick Jagger op Live Aid en kondigt in 1989 zijn afscheid aan als solo-artiest. Tin Machine is echter geen lang leven beschoren en vanaf 1992 staat Bowie weer op eigen benen. Het is ongeveer een jaar geleden dat zijn nieuwe single 'lekt' op Youtube: 'Blackstar' is vanaf het eerste moment een indrukwekkend werk, niet in de laatste plaats door de tijdsduur. In eerste instantie de 'Ashes To Ashes' van deze tijd met een tekst die nog veel uitleg is verschuldigd. Dan komt op 11 januari het trieste nieuws en weten we opeens waar het lied en de rest van het gelijknamige album over gaat. Voor hen die het album (nog) niet kennen: Het is momenteel het album in 'Play That Full Album White Boy' in 'Afterglow'. Morgenavond draai ik de nummers 2 tot en met 5 van dit album.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten