Soul-xotica bestaat al langer dan vijf jaar en ik publiceer (vrijwel) op dagelijkse basis. Dat betekent dat we nu onderweg zijn naar het tweeduizendste bericht. Eis en weder dienende zou dat bericht hier begin september moeten verschijnen. In de 'aftelling' tot tweeduizend baseer ik zo nu en dan een bericht op een jaartal, het jaartal is dan tegelijk het 'zoveelste' bericht op Soul-xotica. Vandaag is dit het 1959e bericht en richt ik mijn vizier op de zeezender Radio Veronica. Hoewel de eerste uitzending van Veronica in 1960 zijn, wordt de Vrije Radio Omroep Nederland middels een bijeenkomst in Krasnapolsky op 15 oktober 1959 opgericht. Het schip is daar korte tijd later ook al en er wordt druk verbouwd aan de schuit als plotseling de aandeelhouders een voor een afhaken. De reis naar zee is ook niet eenvoudig en dan valt het Veronica-idee nog eens verkeerd in de publieke opinie: Radio Veronica is vooral het verhaal van een groepje 'idealisten', dat een rotsvast geloof heeft in 'vrije radio', tegen elk gezond verstand in doorzet en uiteindelijk gelijk zal krijgen!
Twee Deense zenders gelden als voornaamste inspiratiebron voor Veronica. Zo is daar 'piratenkoningin' Britt Wadner met Radio Syd en komt rond dezelfde tijd Radio Mercur op. Hoewel de eerste ontmoeting in het hoofdstedelijke hotel Krasnapolsky angstvallig stil wordt gehouden, is ergens een 'mol' aanwezig. De eerste zender wordt kort na de assemblage bij een huiszoeking in beslag genomen. Het voormalige lichtschip Borkum Riff wordt van een Duitse schroothandelaar gekocht en in orde gemaakt, maar er gaan steeds meer maanden in zitten en de verbouwing valt ook als maar hoger uit. De eerste aandeelhouders stappen op en op het laatst is het alleen nog de gebroeders Verweij die over zijn. Verweij is een textiel-familie en het is met name 'Ome' Bull Verweij die zó enthousiast is over dit radio-idee dat hij het familiebedrijf in ernstige problemen brengt met het Veronica-avontuur. Als zijn broers Jaap en Dirk ontdekken hoe ver Bull hen de problemen heeft ingewerkt, besluiten de broers het tegen beter weten in door te zetten. In november 1960 nemen de broers Veronica helemaal over.
Op 20 april 1960 is er een proefuitzending, vier weken later is het station klaar voor het échte werk. De eerste studio is pal naast het bedrijf van Verweij. Als presentatoren en geluidstechnici even niks te doen hebben, kunnen ze aan het werk in de kousenfabriek. Niet dat dit graag en veel wordt gedaan, maar dat is het idee waarmee, met name, Dirk Verweij wil werken met Veronica. Omstreeks 1962 nemen een aantal Engelse deejays een deel van de uitzendingen over. Het is maar van korte duur, maar het zal een onuitwisbare indruk achterlaten op de Nederlandse presentatoren. Met name Tineke De Nooij zal haar eigenzinnige manier van presenteren leren van de Engelse collega's. Jazz-muzikant en orkestleider Tony Vos heeft de leiding binnen Veronica. In november 1962 zendt de AVRO het marathon-televisieprogramma Open Het Dorp uit, onder leiding van Mies Bouwman. Veronica doet daar een fraaie geste door een flink bedrag cadeau te doen aan het goede doel en stijgt hierbij ook in de publieke opinie. Bouwman zal later zelfs nog een aantal programma's maken voor Veronica. Veronica zélf zit flink in de lift, maar houdt het té kleine lichtschip de groei tegen. Borkum Riff wordt afgevoerd naar een schroothandelaar in Zeebrugge en de Norderney wordt gekocht van een Nederlandse sloper. Bij de verhuizing in november 1964 krijgt Veronica al even te maken met een gevaar dat zich in de toekomst zal herhalen. Het anker slaat los en het kost een aantal duwboten om het schip op de plek te krijgen. De Norderney heeft namelijk geen motor meer. ,,Het geld was op", zou Verweij jaren later zeggen.
Joost Den Draayer neemt de leiding over in 1964 en start een jaar later met de Top 40, de eerste betrouwbare Nederlandse hitlijst. In 1968 wordt zijn taak overgenomen door Jan Van Veen, waarna in 1970 Rob Out de functie op zijn schouders krijgt. Als de Britse wet in 1967 in werking treedt, krijgt Veronica Radio Dolfijn en Radio 227 bij zich in de territoriale wateren, maar dat betekent nog weinig voor het sterke Veronica. Dat verandert als in 1970 Radio Norsee International zich meldt. Erwin Meister en Edwin Bollier staan aan de wieg van RNI en ze hebben eerder onderdelen geleverd voor de nieuwe zender van Veronica. Omdat de zender van RNI vele malen krachtiger is dan die van Veronica en Bull Verweij denkt dat het goed bevriend is met de heren Meister en Bollier, betaalt Veronica een flinke som aan Nordsee om Nederlandse uitzendingen tegen te houden. Bovendien heeft het een aandeel in de Mebo II, het schip van Nordsee. Op 15 mei 1971 wordt een aanslag gepleegd op het schip van Nordsee en dat zal eenzelfde effect op de politiek hebben als de moord op Reg Calvert het einde inluidt van de Engelse zeezenders. Bull Verweij blijkt Veronica-aandeelhouder Norbert Jurgens de opdracht te hebben gegeven om het anker te lichten en de Mebo II naar de haven te slepen. Tom Van Der Linden, ex-kapitein van de Mebo, is onder andere betrokken bij de uitvoering en komt op het idee van een brandbom. De aanwezige personeelsleden op de Mebo II kunnen ternauwernood in veiligheid worden gebracht. Verweij wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf en zegt later spijt te hebben van zijn daad.
Veronica stapt in de herfst van 1972 over van de 192 naar de 539. Toch zal men de 538 aanhouden omdat dat geschikter is voor de slogans. Op 2 april 1973 raakt het schip na een hevige storm op drift en eindigt op het strand van Scheveningen. De kristallen zijn dan reeds van boord, waardoor het geen zendschip meer is. Terwijl op 18 april 1973 de politiek haar zegje doet over de nieuwe Piratenwet en op het Malieveld een grote manifestatie aan de gang is, wordt de Norderney los getrokken uit het zand en kunnen de uitzendingen weer vanaf zee plaats vinden. (Veronica leent de Mi Amigo, het schip van Caroline, tijdens de dagen voor de 18e april). Ondanks geëmotioneerde toespraken van bekende artiesten is de politiek niet te vermurwen en op 31 augustus 1974 wordt de zender het zwijgen opgelegd.
Ik ben veertien in 1989 als de Veronica Omroep Organisatie op Hilversum 2 het nostalgische zeezender-idee levendig houdt. Bart Van Leeuwen doet tussen twee en drie op woensdagmiddag Terug In De Tijd, met, ter viering van 25 jaar Top 40, een snel overzicht van een lijst uit een willekeurig jaar, gelardeerd met radiofragmenten en jingles. Het is daar dat ik begin te dromen over zeezenders. Dit wordt vijftien jaar later nog eens aangewakkerd als ik het boek 'Veronica- 1 Jaar Later' van Rob Out op de kop tik. Dat boek kan ik bijna dromen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten