Raddraaien: Man

'Een onregelmatig terugkerende rubriek'. Met die woorden begin ik een jaar geleden met 'Van hit naar her'. Ik noemde het afgelopen vrijdag al, maar heb intussen even gecontroleerd: Op vrijdag 29 november 2013 publiceer ik de eerste over Parra For Cuva. Sindsdien heeft 'Van hit naar her' een residentie gevonden op vrijdag, omdat ik met name woensdag en donderdag bezig ben voor Floorfillers en op deze dag de juiste inspiratie heb om zo'n nieuwe artiest in het zonnetje te zetten. 'Onregelmatig terugkerend' betekent in de praktijk vaak dat er twee tot drie per maand zijn. Je hebt soms van die vrijdagen dat je even geen inspiratie hebt voor 'Van hit naar her' en vandaag is dat het geval. Dus ga ik verder met Raddraaien. Ik hoef maar eentje verderop te zijn vanaf 'California Dreamin' van The Mamas & The Papas en daar staat 'Monday Monday'. Ik denk dat ik wel een bericht zou kunnen wijden aan dit liedje, maar dan opnieuw... ik heb bij 'California Dreamin' al een flink deel van de geschiedenis verteld. Dan maar eentje na de laatste Mamas & The Papas-single? Goed idee! Dat brengt ons bij 'Erotica', de omstreden single van de merkwaardige groep Man (1969).

Nederland is in 1967 nog niet klaar voor de seksuele revolutie. 'Hoepla' mag beter in het collectieve geheugen gegrift staan dan menig feuilleton dat seizoen-na-seizoen was te zien, toch heeft 'Hoepla' slechts drie afleveringen gehad. Het is in de tweede show, op 9 oktober 1967, dat Phil Bloom Het Vrije Volk zit te lezen en als ze een bladzijde omslaat, blijkt dat ze helemaal niks aanheeft. Toch is het niet de eerste keer dat ze bloot rondhuppelt in het programma. De eerste uitzending is op 28 juli 1967 en dan loopt ze door de studio met bloemetjes op enkele plekken. Ze laat een vaas vallen en dan kan tv-kijkend Nederland de bloemen bewonderen. Zevenenzestig leden van de VPRO zeggen hun lidmaatschap op. De tweede uitzending is echter zó legendarisch dat zelfs de stoel, waarin Bloom haar fraai geboetseerde achterwerk heeft gezeteld, voor tweeduizend euro wordt geveild! De derde aflevering moet geheel worden 'gekuist' en de vierde wordt tegengehouden door de VPRO zélf. Wim T. Schippers, Wim Van Der Linden en Hans Verhagen worden tijdelijk uit de omroep gezet en er worden zelfs Kamervragen gesteld. Is er veel veranderd in 46 jaar? Geschiedenis24 bewijst van niet: In navolging van de PSP-posters verwijderd Facebook binnen een half uur een foto van Phil Bloom uit 1967.

In de muziek wordt al sinds de rock'n'roll gezinspeeld op seks. Die onschuldige Everly Brothers krijgen ineens een heel ander gezicht met hun 'All I Have To Do Is Dream'. Ik heb eens gelezen dat in die tijd 'dreaming' een metafoor was voor aftrekken. Geregeld probeert een artiest nét ietsje verder te gaan, soms met succes, maar vaker nog met een 'ban' aan de broek. De heren zangers worden meer en meer opgewonden, denk maar aan Reg Presley van The Troggs, en de dames kirren steeds een beetje meer. In 1969 is het plaatje daar zomaar uit het niets en het wordt overal een hit, hoezeer de plaat ook wordt geboycot: 'Je T'Aime... Moi Non Plus' van Jane Birkin & Serge Gainsbourg. In Engeland heeft een wisseling van de wacht plaatsgevonden met de platenmaatschappij van 'Je T'Aime... Moi Non Plus'. Het is niemand minder dan mevrouw Philips in eigen persoon. Ze bezoekt in de zomer van 1969 een kennis in Engeland en hoort 'dat verwerpelijke liedje'. ,,Blij dat wij dit niet uitbrengen", zegt ze nog, maar krijgt dan te horen dat de single in Engeland wordt aangeboden via Fontana. En dát is weer Philips! Philips staakt meteen de distributie van de plaat en het 'jonge' Major Minor heeft minder te verliezen en neemt het dus over. Het is mevrouw Philips nooit opgevallen dat Philips eveneens een aandeel heeft in AZ, de oorspronkelijke uitgever, en dat de single op meerdere plaatsen wordt verspreid door Philips.

'Sex sells' en dat wordt in 1969 meer dan eens duidelijk. Terwijl Tony Bass nog olijk zingt over 'Gina Lollobrigida' zien De Telegraafpalen en The Specials hun singles op de zwarte lijst eindigen. Plots roert zich daar een Engels groepje in het gezelschap. De muzikanten zijn allemaal door de wol geverfd. Man is namelijk een vervolg op The Bystanders. In een tijd dat de BBC nog de 'needle time' kent, is The Bystanders een groepje dat geregeld optreedt bij de BBC. De muzikantenvakbond heeft 'needle time' bedacht, per 24 uur mag de BBC slechts een paar uur 'commerciële platen' draaien en de rest moet worden ingevuld met 'live-muziek'. 'Needle time' is niet van toepassing op andere gebieden en ook de piratenstations doen hier niet aan mee. In 1988 wordt het afgeschaft. The Bystanders heeft een contract bij Pye en maakt acht singles voor het label. Hun versie van Keith's '98.6' wordt geen grote hit, maar zit wél in de film 'The Boat That Rocked'. Ronnie Scott en Marty Wilde schrijven onder het pseudoniem Frere Manston en Jack Gellar 'When Jezamine Goes' voor de groep. Even later zal het als 'Jesamine' een hit worden voor The Casuals. In 1969 schrijven de mannen van The Bystanders exclusief materiaal voor Pye, één van de songs zal een hit worden voor Status Quo: 'Down The Dustpipe'. De mannen raken meer en meer onder invloed van de geluiden van de Amerikaanse Westkust en besluiten het roer om te gooien.

'Man is born'. Waar de groep tot enkele maanden daarvoor vaste gasten waren op de BBC, daar wordt de eerste single meteen op de zwarte lijst gezet. Over het orgasme in 'Erotica' bestaan verschillende verhalen. Er gaat het gerucht dat de dame een vriendin was van een van de muzikanten en dat ze zichzelf écht zat te plezieren in de studio. Man schijnt er prat op te gaan dat ze dus het eerste échte orgasme op de plaat hebben afgeleverd. Hoe dan ook, de groep heeft kwaad bloed gezet in Engeland en het duurt een paar jaar voordat ze weer wordt geaccepteerd. Man is met name groot in Duitsland waar de groep 'grootheden' als Yes en Soft Machine van het podium speelt. Er verschijnen begin jaren zeventig ook enkele live-platen. In Duitsland is de norm voor een band om vier uur non-stop te spelen, de 'liedjes' van Man worden dus breed uitgesponnen jamsessies. Man is tegenwoordig erg populair bij verzamelaars en is zelfs weer actief sinds een paar jaar, als hitgroep is het geen lang leven beschoren. Ondanks matige 'airplay' bij Veronica komt 'Erotica' in ons land tot een 23e plek in de Top 40.