dinsdag 12 juni 2018

Hoezo jeugdsentiment?



Ik moet nog een besluit nemen over de Week Spot en wellicht dat ik morgen ga publiceren. Eens even kijken in het foto-archief van mijn camera of we iets kunnen vinden dat we nog niet hebben gebruikt? Zie hier een foto die ik heb genomen op de ochtend van hemelvaartsdag. Ik ben bij mijn moeder in Jutrijp en wil 's ochtends even de 'landbouwdyk' (zeer slecht Fries, ik weet het) in. De Louwewei leidt de ruilverkaveling in naar een driesprong. Linksaf kom je halverwege Hommerts en Heeg, rechtsaf ga je naar IJlst. Vanaf het ouderlijk huis tot aan de driesprong zal misschien een kleine kilometer zijn en is al jaren een favoriete wandeling. Onderweg neem ik een video op om te laten zien hóe stil het is op dit punt. Op de weg terug kom ik langs de kolk en het gemaal en neem ik deze foto. Het is een grijze dag en dus niet de meest opbeurende foto. Als ik er nog even verder over nadenk, komt het korte verhaaltje vanzelf...

Jutrijp mag dan een zeer bescheiden dorpje zijn met alleen maar vriendelijke mensen, het heeft echter wel een 'achterbuurt'. Vanaf de doorgaande weg van Sneek naar Spannenburg kom je de 'nieuwe woonkern' van Jutrijp binnen rijden over de Wite Jofferswei en anders kom je met de auto niet op de Sinnewar of het Binnenpaed. De Sinnewar grenst met de rug tegen de Wite Jofferswei en staat hierdoor bekend als de 'achterbuurt'. Heeft niks met de bewoners te maken, sterker nog: Die zijn trots op de geuzennaam. Toch hadden de straatnamen andersom gemoeten. De Wite Jofferswei heeft meer zon per dag dan de Sinnewar ('sinne' is Fries voor zon). De Wite Jofferswei is genoemd naar de vroegere molen 'De Wite Juffer' en die stond dna weer aan de kant van de Sinnewar. De molen is omstreeks 1912 afgebroken en maakt plaats voor het stoomgemaal. In de jaren zestig is stoom zeer achterhaald en bouwt men het elektrische gemaal van de foto. Hoewel een stoomgemaal tegenwoordig een attractie is, wordt in 1966 de schoorsteen al naar beneden gehaald. Ik speel in de midden jaren tachtig geregeld met de zoon van de beheerder van het gemaal en kan me het (gesloopte) interieur van het stoomgemaal nog goed herinneren. Desondanks krijgt de beheerder in 1987 nog groen licht om de boel te slopen en te vervangen door een garage.

De tijden veranderen... Het elektrische gemaal is in de jaren zestig gebouwd en dan neemt men het nog niet zo nauw met de veiligheid. Hoewel het gebouw is afgesloten, kun je rondom het gemaal lopen zodra je het 'verboden toegang'-bord hebt genegeerd. Als kinderen spelen we er vaak, hoewel we weten dat het verboden is. We weten ook het gevaar maar dat maakt het juist spannend. De combinatie van het spelen bij een diepe kolk met een gemaal dat driemaal per dag wordt aangezet en de kunst om beheerder Hoekstra te ontlopen... het is wellicht het meest spannende dat in de jaren zeventig en tachtig in Jutrijp is te beleven. Het gaat altijd goed en het is pas in de jaren negentig dat het pad wordt geblokkeerd door een hekwerk. Nu is dit punt het dichtst bij het gemaal.

Links op de voorgrond hebben we het 'bosje' aan de Louwewei. Als jong kind mogen we daar niet komen. We moeten dan immers een stukje op de weg lopen omdat een trottoir ontbreekt en dat is een tijd dat de Wite Jofferswei en de Louwewei nog een drukke doorgaande weg is met trekkers en tankauto's. Het is maar goed dat onze ouders niet weten wat we allemaal hebben uitgespookt als we buiten gingen spelen. Ik zou dan nog steeds bij mijn moeder wonen vanwege de huisarrest. Later worden we wel vertrouwd om alleen naar de Louwewei te gaan en de bosjes worden regelmatig bezet om hutten te bouwen. Daar kan nu geen sprake meer van zijn. Het gras staat meters hoog rondom het bosje. Het loopt steil af naar de waterkant in mijn herinnering en dus is het levensgevaarlijk om daar rond te lopen. De tijden veranderen. Sorry als ik een beetje weemoedig klink, maar dat is altijd het geval als ik in mijn geboortedorp ben. De jeugd heeft nu een prachtig speelveld tot haar beschikking, maar ik moet de dag nog meemaken dat het daadwerkelijk wordt gebruikt. De computer zal vast ook haar intrede hebben gedaan in Jutrijp?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten