Raddraaien: Billy Stewart

Laten we niet vergeten dat de Schijf van 5 al zijn derde jaar 'draait'. Hoewel de serie nog jaren vooruit kan, is het soms toch wel even moeilijk om met een onderwerp te komen. Eilanden, bijvoorbeeld. Twee weken geleden even zo uit de mouw geschud, maar ik heb de halve dag nagedacht over potentiële eilanden. Ik kwam niet verder dan een verzameling tweede- en derderangs-platen. Dus vandaag geen Schijf van 5 over eilanden, dan toch liever een aflevering van Raddraaien. Over twee weken wil ik overigens iets met straten doen, daar kan ik me nu wel meteen een aantal leuke kandidaten bij bedenken. Titels met 'straat' alsook straatnamen zélf. Van 'Funky Street' tot 'Penny Lane', die zijn er in maten en soorten. Volgende week is er wederom geen Schijf, dan behandel ik een opmerkelijke (het is voor mij ook nog een verrassing) artiest van eigen bodem van de laatste drie jaar. Want, wie het gemist mocht hebben, komende week staat in het teken van de Nederpop en is inclusief een 'Classic Week Spot' uit dit koude kikkerland. Voordat ik het Raddraaien voor een weekje in slaap knuffel, zwaai ik uit met 'Do I Love You' van Billy Stewart (1965). Nee, die zit niet in de Blauwe Bak en dat heeft een reden...

Naar verwachting kan ik volgende week, na de week van de Nederpop, meteen losbarsten in twee of drie 'Single round-ups', want er komt deze week nog een hele vracht binnen. Vanavond liep één veiling af, maar raakte zo euforisch daardoor dat ik meteen op nog twee plaatjes heb geboden. Op die gemene manier, drie seconden voor het einde. Ik begin het al te leren... Al deze plaatjes kunnen moeiteloos de Blauwe Bak in, maar waarom 'I Do Love You' van Billy Stewart niet? De plaat heeft immers best een bepaald aanzien in de wereld van de soul? Welnu, de vorige eigenaar (m/v) heeft best plezier gehad van de plaat, want hij is niet krasvrij, alleen vraag ik me af hoe deze hem heeft gedraaid. Het is een Nederlandse Chess, dus met een groot rond middengat, maar in mijn geval is het gaatje te klein om er een singledopje of zo'n 'spiraal' erin te krijgen. De plaat is dus niet te draaien... Ik blijf echter rondkijken voor een beter exemplaar, bij voorkeur met dit fraaie fotohoesje, en als die arriveert, mag die ook in de Blauwe Bak. Afgesproken!

Billy Stewart komt op 24 maart 1937 ter wereld in een christelijk en muzikaal gezin. Zijn eerste stappen in de muziek zet hij met zijn broers als The 4 Stewart Brothers. Die andere broers heten Johnny, James en Frank. In de begin jaren vijftig is het kwartet zo populair dat het een eigen programma krijgt bij WUST-AM, een radiostation in Washington. Omstreeks 1955 is Billy een onregelmatige vervanger in The Rainbows, een groepje met een toekomstige gigant in de gelederen. Don Covay is de leider van The Rainbows, dat Billy's eerste stap buiten de gewijde muziek is. Dan verschijnt de legendarische Bo Diddley ten tonele en hij aanschouwt Stewart's kunsten op de piano. Billy mag meteen toetreden tot Bo Diddley's begeleidingsgroep en krijgt in 1956 de kans zelf een plaatje op te nemen. 'Billy's Blues' is een lokale hit in Los Angeles en bevat gitaarspel van zijn 'ontdekker'. Zijn tweede single heet 'Billy's Heartache'. Hierop wordt hij bijgestaan door The Marquees. Weer stelt een toekomstige superster zijn stem in dienst van Stewart, want Marvin Gaye is ten tijde van deze Okeh-single een lid van The Marquees. In 1960 keert Stewart terug naar Chess.

Zijn eerste plaat heet 'Fat Boy', maar die doet niet veel. De opvolgers varen beter: 'Reap What You Sow' en 'Strange Feeling'. De hele grote doorbraak laat tot 1965 op zich wachten. Stewart scoort dan met twee liedjes van eigen hand. Allereerst is daar onze Raddraaier, welke tot nummer 6 op de r&b-charts en 26 op de Billboard Hot 100 komt. De opvolger heet 'Sitting In The Park' en doet het twee plekken beter op elk van de genoemde lijsten. Dit laatste nummer zal in Nederland het best bekend worden in de uitvoering van Georgie Fame (1967). In 1966 brengt Stewart de elpee 'Unbelievable' uit en de eerste single daarvan is 'Summertime'. De George Gershwin-klassieker wordt nu niet eens braaf afgejammerd. Stewart haalt allerlei kunsten uit met zijn stem, inclusief wild trillende lippen, gestotter en uithalen waarbij geen wijnglas heel blijft. Het is Stewart's eerste en laatste top tien-hit in de Billboard, in Nederland gaat hij met 'Summertime' als eendagsvlieg de boeken in. Hier bereikt de single-versie de veertiende plaats in de Top 40, maar het echte genieten is natuurlijk de lange versie op 'Unbelievable'. In Amerika heeft Stewart nog wel een aantal kleinere hits, maar het succes van 'I Do Love You', 'Sitting In The Park' en 'Summertime' zal hij niet meer halen. Hoewel Stewart last krijgt van diabetes en sukkelt met zijn overgewicht, overleeft hij in 1969 een motorongeluk met geringe schade.

Een paar maanden later, in januari 1970, koopt Stewart een splinternieuwe Ford Thunderbird. Twaalf dagen later, op 17 januari, heeft Stewart een dodelijk verkeersongeluk met de bolide. Bij een brug over de rivier Neuse, raakt de wagen van de weg en stort in het water. Stewart en zijn drie mede-passagiers zijn op slag dood. De erven van Billy Stewart klaagt daarna Ford aan vanwege een vermeende productie-fout, maar dat levert geen winnaars op. De muziekwereld heeft een grootse zanger verloren en nog maar een paar weken verwijderd van zijn 33e verjaardag. Zijn muziek leeft voort, aanvankelijk onder de Latino-jeugd aan de westkust van Amerika, maar ook Bob Dylan steekt zijn bewondering voor Billy Stewart niet onder stoelen of banken.