Het nalatenschap: Lana Del Rey

Gelukkig lijken we niet op elkaar. Jawel, we hebben enkele gezamenlijke hobby's, maar qua interesses en visie op de wereld zijn we elkaars' uitersten. Ik bijt hem eens toe dat ik vind dat hij 'een sterke mening heeft voor iemand die alleen krantenkoppen leest' en in de meeste families zou dat hebben geleid tot bonje met een EO Familiediner als 'happy end'. Louwsma's kunnen dat van elkaar hebben. Nu ik langzamerhand alle plaatjes uit 'Het nalatenschap op 45 toeren' begin te draaien, moet ik concluderen dat ik ie-de-re single weet te herinneren. Het neemt me terug naar de gezamenlijke slaapkamer. Zittend op het bed met als uitzicht de Dolly Dots (en even later Madonna) en elf mannen in blauw-witte gestreepte shirts met 'pompeblêden' en broer achter de draaitafel. Denemarken kent, in tegenstelling tot Nederland en vele andere landen in de wereld, geen vaste waarde als een hitparade. Er zijn van tijd tot tijd wel enkele hitlijsten en ik kan een Deens 'Hitdossier' tegemoet zien over de jaren 1994 tot en met 2014. Dat gaat meer over 'airplay' dan over fysieke verkoop. Ik geloof dat de hitlijst in de zomer een paar weken stil ligt omdat de presentatoren en samenstellers dan met vakantie zijn. Ik herinner de Deense radio van omstreeks 1996 als een soort van staats-KinkFM. Veel Britpop maar ook andere 'alternatieve' popmuziek. Deze omgeving doet broer afdwalen van de geheide Top 40-hits naar andere geluiden. Sommige bands hebben onze beider interesse, maar we kunnen ons ook verbazen over elkaars' muzieksmaak. En zo komen we uit bij Lana Del Rey. Niet zo zeer een verhaal over de dame in kwestie, maar over muziekbeleving.

We schrijven november 2011. W. is dan zeer regelmatig een weekendje in Steenwijk en natuurlijk spreken we af. Het is in de laatste tijd dat we afspreken in de horecagelegenheden want ik heb het daar wel een beetje mee gehad. Echte 'diepe' gesprekken heb je niet aan een bar en bovendien moet je schreeuwen om jezelf hoorbaar te maken. Ik stel voor dat we elkaar voortaan gaan ontmoeten voor een wandelingetje in het bos en van dat stramien zijn we de laatste dertien jaar niet afgeweken. Maar goed, deze zaterdagavond gaan we wél doorbrengen in de Steenwijker horeca. We spreken af in een voormalige hardrock-kroeg gerund door een motorclub dat zich heeft gerealiseerd dat ze beter van alle walletjes kunnen mee eten om de zaak nog enigszins vol te krijgen. Met succes want op zaterdagavond om één uur is het een drukte vanjewelste. Vandaar dat ik ook altijd vroeg afspreek. Als we om elf uur treffen in de kroeg is het buitengewoon rustig. Een paar stamgasten, de eerste dronkenlappen die de strijd moeten opgeven en bovenal ruimte om gezellig te kunnen praten. We zitten aan de bar met de muziekcomputer op de achtergrond. Opeens glijdt er muziek mijn oren binnen en ik priem mijn ogen om de naam te lezen op het beeldscherm. W. merkt het op en helpt me. 'Ach, dat is Lana Del Rey. Een verschrikkelijk mens dat...'. Ze ratelt nog even verder maar ik ben alweer met alle aandacht bij de muziek. Ik zwem in de muziek en als het nummer is afgelopen, is ook mijn zaterdagavond met W. voorbij. Gelukkig krijgt ze net bijval van een andere oude kennis als ik mijn glaasje leeg drink en afscheid neem.

Thuis ga ik meteen Youtube op en zoek het nummer. Ik geloof dat ik hem die avond twintig keer heb gedraaid. Het is de officiële videoclip en dus met enkele geluiden uit de actie. Ik zal er later eerst aan moeten wennen dat het op de opname helemaal 'stil' is buiten de aanwezigheid van Lana. Het gaat hier over 'Video Games' van Lana Del Rey. Een nummer dat voor mij op een héle exclusieve lijst staat. Nummers die me echt overdonderen. Uiteraard wordt het een hit en hoor ik even later ander werk van Lana. Nee, het is een 'lucky shot'. De overige nummers doen me veel minder om het zwak uit te drukken. Ik zit net weer iets in de hedendaagse muziek als de Cedric Gervais-remix van 'Summertime Sadness' in de hitparade komt. Ik vind het niet slecht, maar het overdondert me evenmin. Dan heb ik een telefoongesprek met broer in Denemarken en vraag ik hem of hij recent iets nieuws heeft ontdekt.Hij begint over Lana Del Rey en is lovend over haar albums. Ik heb 'Born To Die' al eens 'geproefd' en ben daar snel klaar mee buiten 'Video Games' om. Ik geloof dat broer slapeloze nachten heeft als er een nieuw album uitkomt van mevrouw Grant (ze heet in werkelijkheid Lizzy Grant). Voor de radioshows komen ze voor mij ook in het zicht, maar dan heb ik een ander probleem. We hebben de afspraak gemaakt dat we buiten de punkshow om geen gevloek en getier toelaten op de stream. Dat geldt ook voor vloeken in liedjes. Soms wordt onze creativiteit gevraagd om een f-woordje weg te moffelen maar bij Lana is het schering en inslag. Bij een nieuw album moet ik verplicht een heel nummer beluisteren om te checken dat ze niet ergens loopt te vloeken als een bootwerker. Toch moet ik erkennen dat bijvoorbeeld het titelnummer van 'Chemtrails Over The Country Club' me best wel wat doet, maar als ik een beetje heb lopen skippen door de rest van het album geloof ik het wel weer.

Dan is het de donderdag dat we eigenlijk zouden wandelen op Brandeveen. We ontmoeten elkaar wel op deze dag alleen onder hele andere omstandigheden. Denemarken komt niet naar Uffelte maar Uffelte moet naar Denemarken. Die middag heb ik de kamer met muziek en boeken voor het eerst in levende lijve gezien. Lana staat ook prominent te pronken. Mijn oudste broer neemt eentje mee want het schijnt dat mijn schoonzus nogal 'fan' is van Lana. Iets waar ik me niets bij kan voorstellen, maar vooruit maar! Justin Hayward & John Lodge, Peter Hamill en de 12" van Blue Nile zijn de eerste grotere schijven uit het nalatenschap voor mij, de singles maken het helemaal compleet voor mij. Toch laat hij nóg meer muziek achter en 'probeer' ik zo nu en dan een album waar hij 'fan' van was. Op de meest recente foto tijdens het leven draagt hij bijvoorbeeld een t-shirt van Calexico. Het bijbehorende album opgezocht en, nee, het is niet mijn ding. Dan moet ik mezelf ook nog maar eens onderdompelen in de wereld van Lana Del Rey? Omdat ik geen keuze kan maken, begin ik met drie: 'Born To Die', 'Chemtrails' en de meest recente ''Did You Know There's A Tunnel Under Ocean Boulevard'. Op Eerste kerstdag onderneem ik een fietstocht en het is op de terugweg in de buurt van Ommen als ik er klaar voor ben. Ik begin met 'Born To Die', vervolgens 'Chemtrails' en zet 'Tunnel' af na twee nummers. Zo is het wel even goed geweest en bovendien blief ik meer upbeat rockmuziek voor de laatste loodjes van de fietstocht.

De personage heeft me vooral de afgelopen jaren erg gefascineerd. In coronatijd draagt ze een mondkapje met gaten rondom, juist, de mond en twee albumtitels zitten in ieder geval in de 'complot-hoek'. Chemtrails zijn nu beter bespreekbaar dan in 2021, de tunnel onder Ocean Boulevard is ook een complottheorie. We hebben iets gemeen. Omstreeks 2014 verschijnt ze regelmatig in de media gekleed in een 'vintage' New York Yankees-jasje. Welnu, ik heb precies dezelfde. Alleen zou ik wensen dat ik hem in 2007 had geconserveerd in plaats van het af te dragen. Het is een 'vintage' topstuk vandaag de dag. De verijdelde 'kidnap' van een doorgedraaide 'fan' die haar in een kooitje wil stoppen. Het past allemaal in het universum van Lana.

Na dertien jaar begrijp ik niet alleen de muziek van Lana maar kan ik ook een theorie binden aan de muzieksmaak van broer. Van oudsher zit hij in de wegwerp-pop van de jaren tachtig. De grote hits van Madonna enzovoorts. Natuurlijk is het muzikaal vernuft vergeleken bij wat we later hebben gekregen, maar in de jaren tachtig is het hap slik weg-muziek. Drie maanden populair en dan de opvolger. In Denemarken is broer getransformeerd tot een muziekliefhebber die houdt van spanning in de muziek. Eigenwijze geluiden en totaal onverwachte wendingen. Beide ingrediënten komen samen in de albums van Lana Del Rey en zelf vind ik het contrast dan weer erg prettig. Het laatste nummer op 'Chemtrails' is een cover van Joni Mitchell's 'For Free' en dat... neemt me terug naar 2009 als ik net ben gestopt met drinken. Het heeft ook gewoon zo moeten zijn?