Het is rond dezelfde tijd als de platen van vanavond in de 'Blauwe Bak Veteranen'. Ik ben op dat moment een beeldenroute aan het uitstippelen in de omgeving van Nijeveen. Een laatste aflevering beweegt de tocht al flink in de richting van Uffelte en nu ga ik een beeld creëren op het parkeerterrein van het wegrestaurant. Omdat het Frederikshaven heet en pal aan de vaart zit. Dat is immers de uitgelezen plek voor een standbeeld voor de man die ik vanavond in het zonnetje wil zetten. De 'beeldenroute' is oorspronkelijk bedoeld om mensen in de schijnwerpers te zetten die zelf geen platen hebben opgenomen, maar wel een aanzienlijk aandeel in de popmuziek hebben. Ik heb in die tijd nooit gedacht aan Ronan O'Rahilly en misschien is dat maar goed ook. Ik heb de afgelopen jaar zoveel nieuws geleerd over de man dat een eerbetoon nu wel op zijn plek is. Twee weken geleden lees ik op de Facebook-pagina van Bart Van Leeuwen dat O'Rahilly is overleden. Hij was al jaren dement en is slechts 79 jaar oud geworden.
Ik geloof dat ik het vast wel eens eerder heb geschreven op Soul-xotica: Mijn vroegste radio-dromen zijn die van de piratenzenders uit de jaren zestig. Ik ben te jong om ze bewust te hebben meegemaakt (Veronica en Nordsee waren zeven maanden aan land toen ik werd geboren) en ik put de meeste inspiratie uit, jawel, de shows van Bart Van Leeuwen op de Veronica-woensdagen in 1989 en 1990. In 'Terug In De Tijd' kijkt hij niet alleen naar een Top 40 uit een grijs verleden, maar kleurt het eveneens met fragmenten van Veronica uit de zeezender-tijd. Na een hachelijke overtocht van Rotterdam naar Hull en diverse documentaires te hebben gezien, benijd ik het personeel aan boord niet langer. Een 'stormpie' moet je ook maar zien te overleven aan boord van een zendschip. In 2004 vind ik het boek 'Veronica... Een Jaar Later' van Rob Out. Het verhaal van Radio Veronica is 'waarheidsgetrouw, maar niet de echte waarheid, want die doet teveel pijn', aldus de schrijver. In het boek beschrijft Out zijn eerste kennismaking met O'Rahilly. Hij herinnert hem als een 'vreemde man'. Reden hiervoor zou zijn dat O'Rahilly geheelonthouder was en principieel geen vlees nuttigde, iets dat ongezien is aan boord van het schip van Veronica. Maar tegelijk herinnert hij hem ook als een 'idealist' die desnoods wil sterven voor de zaak om vrije radio te bedrijven. Tevens de eerste Engelse radiopiraat die zijn gezicht durft te laten zien op de nationale televisie: In 1965 zit O'Rahilly met twee figuranten in de Engelse 'Wie Van De Drie'!
Audogán Ronan O'Rahilly komt op 21 mei 1940 ter wereld in Dublin. Zijn ouders bezitten een eigen haven en grootvader Michael O'Rahilly speelt een sleutelrol in het vormen van Ierland als onafhankelijk gebied. De jonge Ronan is echter een rebel die maar liefst zeven keer van school wordt gestuurd en op zijn zeventiende naar Londen trekt om het daar te gaan maken. Als Veronica in 1960 als het ware het stokje overneemt van het Scandinavische Radio Syd is O'Rahilly bezig een naam te maken als acteur en raakt hij bevriend met managers als Giorgio Gomelsky. In 1963 is hij de manager van Georgie Fame en laat hij een acetaat-promo persen om hem op de radio te krijgen. Bij de BBC vangt hij bot omdat dat vooral zaken doet met Decca en EMI. BiJ Radio Luxemburg is het al niet anders gesteld en bestaan de shows grotendeels uit payola: Uitzendingen gesponsord door platenfirma's met uitsluitend hun platen. ,,Als niemand mijn plaat wil draaien, moet ik zelf maar een station beginnen", zijn O'Rahilly's woorden en de rest is geschiedenis. Toch is hij in de eerste plaats een zakenman en is verantwoordelijk voor een onvergeeflijk advies in 1969. Hij is dan manager van acteur George Lazenby die de rol van James Bond speelt in 'On Her Majesty's Secret Service'. Lazenby krijgt dan een contract aangeboden om de hoofdrol te spelen in de komende zeven Bond-films. O'Rahilly raadt hem dat af omdat 'Bond niet meer van de huidige tijd zou zijn en het een doodlopende weg is ingeslagen'. Berouw komt na de zonde. Ook is hij kortstondig manager van MC5 ('Kick Out The Jams').
Toch herinner ik Ronan in dit verhaal voor het pionierswerk en de standvastigheid in het kader van de vrije radio. Radio Caroline begint haar eerste leven in 1964 een werpt zichzelf op als een station waar muziek van alle platenmaatschappijen kunnen worden gedraaid. Intussen is het wel de start van commerciële radio in Engeland. The Fortunes zorgen voor het thema voor het station, nadat O'Rahilly geïnspireerd is geraakt door een foto van Caroline Kennedy, de weduwe van John F. Na de moord op eigenaar Reginald Calvert van Radio City zijn de kansen verkeken voor de Engelse zeezenders en een nieuwe wet wordt met spoed ingevoerd. In augustus 1967 moeten de zenders hun programma's staken en alleen Caroline weigert om te gaan zwijgen. Het gooit de ankers uit voor de Nederlandse kust maar wordt op 3 maart 1968 samen met Mi Amigo naar een haven in Amsterdam gesleept. Dit vanwege een onbetaalde rekening van een Nederlandse sleper. In 1970 verschijnt de Mebo II in de buurt van het Veronica-schip. De eigenaren lenen het volledig operationele schip uit aan Radio Caroline dat vanaf die plek uitzendingen kan maken om de Engelse stemgerechtigden op andere ideeën te brengen. Het is namelijk de arbeiderspartij die niets wil weten van de piraten en de stem moet dus naar de conservatieven. Na de verkiezingen start Radio Nordsee International vanaf die locatie. In 1972 wordt de MV Amigo gered van de sloper door een radio-fan uit Nederland. Het schip gaat weer terug op de Noordzee maar de uitzendingen verlopen niet geheel vlekkeloos. Als in april 1973 Veronica van het anker is geslagen en op het strand ligt, leent O'Rahilly zijn schip uit aan de Veronica-mensen om verslag te doen van de manifestatie in Den Haag op 18 april. Tegelijk wordt het eigen schip vlot getrokken en trachten ze vanaf beide schepen tegelijk 'Veronica Vrij' van Ben Cramer te draaien. Er is een beetje 'delay', maar het idee is leuk.
Radio Caroline verandert in 1974 de naam tijdelijk in Radio Seagull en zendt vooral 's avonds en 's nachts uit met progressieve album-klanken. Intussen heeft Caroline in Radio Atlantis en Mi Amigo International zusterstations. Na de verdwijning van Mi Amigo in 1977 hervindt Caroline zichzelf in 1979, maar dat is van korte duur. In maart 1980 zinkt de Mi Amigo naar de bodem van de zee. Het schip ontbeert dan al jaren onderhoud en de gaten zijn van buitenaf zichtbaar. In 1983 is Caroline terug met MV Ross Revenge. Caroline keert weer terug naar het oorspronkelijke format van Top 40-muziek met nog steeds wel aandacht voor de albums. In 1984 vestigt ook het Nederlandse Radio Monique zich op het schip. Wij luisteren in die tijd geregeld naar Radio Monique. In 1989 werken de Engelse en Nederlandse overheid samen om Ross Revenge naar de wal te halen. In 1990 en 1991 keert de Ross Revenge terug in afgezwakte vorm, maar de 'piraten' hebben dan bezit genomen van daken van flats, nog altijd met hetzelfde ideaal als O'Rahilly in 1964: Muziek draaien die je niet op andere stations kan horen. Met de komst van het internet en met betaalbare pakketten is het mogelijk om dat werk legaal voort te zetten, hoewel je de kost niet wilt geven die het nog steeds zonder Buma-rechten doen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten