De Video Draait: Synecdoche New York

Belofte maakt schuld! Van sommige beloftes krijg ik nog wel eens spijt. Speciaal voor jullie, liefste volgelingen, heb ik gisteravond twee uren van mijn leven zitten vergooien. Tja, had ik maar niet moeten beloven om een bericht te wijden aan de films met Philip Seymour Hoffman? Het was me meteen al duidelijk dat dit verhaal snel moest worden geschreven, ik had vorige week niet voor niets 'Love Liza' al driemaal uit de dvd-lade getrokken. Ook 'Synecdoche New York'(VS, 2009, 119 min.) is een draak van een film. We zagen Hoffman in 'Love Liza' verslaafd raken aan benzine en brandstof voor modelvliegtuigjes en zichzelf de film door worstelen, onmogelijk om de afscheidsbrief van zijn overleden vrouw te openen. In de openingsscéne van 'Synecdoche New York' zien we Hoffman opnieuw als een niet bijster sympathieke persoonlijkheid. Sommige acteurs hebben een kop van de 'bad guy', Hoffman is daarentegen de manisch depressieve intellectueel bij uitstek. In 'Synecdoche New York' speelt hij de regisseur Caden Cotard.

Cotard en zijn gezinnetje is van het type dat je meteen zou willen 'ontvrienden' op Facebook. Caden lijdt aan van alles, misschien nog het meest aan overbezorgdheid en 'aanstelleritis', ze houden hun vierjarige dochter voor dat ze geen bloed heeft en weten haar zelfs aan het huilen te brengen als ze proberen uit te leggen wat een loodgieter is. Geen wonder dat ze op een goede dag met haar beste vriendin Maria en dochter naar Berlijn vertrekt. Caden is intussen verliefd op Hazel, evenals in 'Love Liza' vraag je je af wat deze aantrekkelijke dames nu precies zien in deze strontdepressieve engerd, maar Caden is niet in staat relaties te beginnen of daarna te onderhouden. Lekker surrealistisch: Hazel koopt een brandend huis, dat twintig jaar later nog in de hens staat.

De dood en vergankelijkheid regeert in de film. Iedere flits van de televisie, of het nu een reclameblok of een tekenfilm is, gaat wel over deze thema's. Caden weet niet hoe lang hij nog te leven heeft. Schrale troost, dat weten wij ook niet! Nadat hij een prijs heeft gewonnen, richt hij zich op het 'grootste theaterspektakel ter wereld'. Hij laat acteurs dagelijks zijn leven naspelen in een gigantische loods. Caden speelt aanvankelijk zichzelf, maar wordt dan benaderd door Sammy die Caden's leven kan dromen. In plaats van het gebruikelijke hoesje, heb ik ter verduidelijking een 'shot' uit de film als illustratie gebruikt. Rechts vooraan zit Sammy, Caden kijkt over zijn schouder mee. Links van hem zit de acterende Hazel, achter haar de echte Hazel. Begint het nu al te tollen? Sla dan de film maar over, want de personages lopen zo door elkaar heen, dat je erg goed moet opletten. Sammy papt aan met de echte Hazel, Caden heeft intussen een wilde nacht met de actrice die Hazel speelt, maar valt de volgende ochtend toch weer voor de charmes van de vertrouwde Hazel, Sammy pleegt zelfmoord en de echte Hazel sterft 's avonds in zijn armen na een romantische nacht. Ze stikt overigens in de rook die al twintig jaar in haar huis hangt...

Onder het mom van 'creatief casten' ruilt Caden van personage en gaat een vrouw het stuk regisseren. Hij kruipt letterlijk in haar huid, overleeft zichzelf en sterft in de armen van haar moeder. Hee, die zin klopt niet? Ja, hij klopt wel, maar zo lopen de personages en levens ook dwars door elkaar in het toneelstuk en de uiteindelijke film. De moraal van het verhaal? Die zijn er veel! Als 'iedereen speelt de hoofdrol in zijn eigen film' niet tussen de vijfentwintig clou's zit, heb ik echt twee uren voor nop zitten te kijken. Ik ga nog eens een film met Philip Seymour Hoffman bekijken, nu we toch bezig zijn, maar feitelijk is dit soort cinema mij een brug te ver.

Ik ben het met de recensent van de Filmgids eens dat je de film te kort doet door er één moraal uit te pikken, daarvoor zijn de thema's te divers. Charlie Kaufman heeft met 'Synecdoche New York' meteen zijn meest pretentieuze film te pakken en komt er goed mee weg! En Hoffman schittert opnieuw in zijn droefheid, hij wordt nergens menselijk, terwijl hij toch wordt geconfronteerd met alle grote menselijke thema's. Ik geloof dat ik een haatliefde heb ontwikkeld voor deze films.