woensdag 3 januari 2018

Raddraaien: Jan & Kjeld



Als het aantal bezoeken aan het bericht van gisteren iets betekent voor de carrière van Kim Morrison, dan staat ze binnen de kortste keren op nummer 1! Soul-xotica staat al bijna zeven jaar in de Tipparade en dat hou ik graag zo. De praatpaal heeft haar lezers 'verdiend' door mond-tot-mond reclame. In de jaren dat ik op Facebook zit, heb ik het slechts tweemaal 'gedeeld'. Mijn uitgangspunt is dat ik geen miljoenen volgers hoef te hebben, zolang het maar de juiste zijn. Op deze stormachtige eerste woensdag van het nieuwe jaar haal ik 'Raddraaien' weer van stal. Het is een tendens dat deze rubriek in de maand december vaak helemaal tot een halt komt. Dat is vaak te wijten aan de Blauwe Bak Top 100 maar ook het overige 'terug kijken' op het oude jaar. In januari maken we vervolgens weer een frisse start, hoewel ik de serie eigenlijk al in november ben begonnen. En het is meteen raak: Een flinke novelty uit de jaren zestig bak. 'Banjo Boy' van Jan & Kjeld (1960) mag vandaag in de schijnwerpers.

Waar en wanneer? Het jaartal heb ik even moeten opzoeken, maar verder is wel duidelijk wáár deze plaat is gekocht. Het is in de zomervakantie van 1991 geweest. De single is afkomstig van de lokale 'Køb Og Saelg' in het Deense Skarrild, op dat moment de woonplaats van mijn oudste broer. Het is ongeveer vier kilometer fietsen vanaf de boerderij naar het dorp en ze hebben platen! Gedurende de verschillende vakanties haal ik daar mijn singles hoewel het in 1996 het restant reeds van de hand heeft gedaan. Misschien wel weggegooid want het is allemaal weinig soeps. 'Banjo Boy' mist het bovenstaande fotohoesje en is niet helemaal kraakvrij, maar ach... het 'verdwijnt' in 1991 al bijna ongezien in de bakken singles en ik kan me niet heugen wanneer ik deze voor het laatst heb opgezocht. Toch is het best een aardige single als je het in het licht ziet van het 'Raddraaien'. Buiten de geschiedenis van het duo is er nóg iets opmerkelijks aan het succes.

Het is de begin jaren negentig en dan een halve eeuw na de Tweede Wereldoorlog. Nu weet ik niet of dit meningsverschil een rol heeft gespeeld of dat het altijd al heeft bestaan, maar Denen hebben niet zomaar een hekel aan Duitsers. Ik kan me gelukkig op veel plekken in Denemarken redden met een beetje Engels, maar heb altijd een paar Deense woorden achter de tong in geval ik het niet met de wereldtaal red. Natuurlijk klink ik niet als iemand die uit de Deense klei is getrokkken. Ik ken een voorbeeld van een antiekwinkeltje waar ik met een paar singles in de hand sta. Ik wil afrekenen, maar de mensen verstaan geen Engels. ,,Waa-koster-dee?". Hoe je het schrijft, zou ik kunnen opzoeken, maar het fonetische gedeelte zit nog altijd in mijn herinnering gebakken. Er wordt moeilijk gekeken en ik hoor een prijs die niet kan corresponderen met een paar oude singles. Voor dat geld heb je de halve winkel. Dan een vraag van zijn kant. ,,Tuusk?". ,,Nej, Hollander". ,,Aaah... Hollander!". En vervolgens een prijs die zeer acceptabel is. Met andere woorden: Ze hebben liever geen Duitsers in de winkel.

De schlagers zijn onverminderd populair in Denemarken in de jaren zestig en het Duitstalige 'Banjo Boy' is ook een knaller van een hit geweest in het Scandinavische land. Het geeft aan hóe sterk de Duitsers zijn in het vermaken van het volk want ook in Nederland staan Duitstalige nummers hoog op de hitparade. Jan en Kjeld Wennick zijn Deense broers. Kjeld wordt op 3 februari 1944 geboren in Kopenhagen en zijn broertje Jan komt op 27 juli 1946 ter wereld in het Zweedse Gränna. Vader Svend Wennick is muzikant en Kjeld treedt als tienjarige met hem op. Jan gaat vaak mee naar optredens en op een avond in 1956 wordt de laatste met de banjo het podium op gestuurd. Het banjo-duo Jan & Kjeld is officiëel een feit. Het is opvallend dat Jan linkshandig is en een aangepaste banjo bespeelt. Jan staat altijd rechts van Kjeld zodat de halzen van de instrumenten niet tegen elkaar zullen stoten. De broers zijn veelvuldig op de Deense en Duitse televisie te zien.

In 1959 komt 'Tiger Rag' uit als single. Wikipedia noemt Ariola als platenmaatschappij, maar dit moet Triola zijn. De plaat verschijnt in ons land via CNR. Het nummer zélf is dan al bijna een halve eeuw oud en is oorspronkelijk van de Original Dixieland Jazz Band. 'Banjo Boy' verbreekt alle persoonlijke records van het duo. De Duitse uitvoering is het meest populair en toch maakt het ook een Engelse opname. 'Mach Doch Nicht Soviel Wind', heb ik vandaag ook menigmaal gedacht. Het is echter niet alleen de novelty-waarde van het piepjonge duo, maar ook het tanende succes van de dixieland-jazz op de hitparade dat maakt dat Nederland al na een paar hits afscheid neemt van Jan & Kjeld. In Duitsland zal het duo tot en met 1963 twintig hits scoren. In de midden jaren zeventig laten Jan & Kjeld nog eenmaal van zich horen middels twee disco-singles en, buiten een enkele reünie om, wordt in de jaren tachtig de banjo's aan de wilgen gehangen. Kjeld richt daarna in 1983 het Mega-label op dat vooral met Ace Of Base flink zal verdienen. Als hij rond de eeuwwisseling het bedrijf aan Edel verkoopt, zijn de gloriedagen voorbij. Over Jan is weinig bekend maar Kjeld is, volgens de laatste berichten, uitbater van een drankgelegenheid in Kopenhagen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten