Afscheid van Ray

Ik moet bekennen dat het vaak door mijn hoofd is geschoten. Iedere keer als ik hoor dat een muzikant is overleden en slechts zeventig is geworden, denk ik bij mezelf: 'De Moody Blues-leden houden het nog aardig uit". Niet helemaal waar natuurlijk. Clint Warwick, de eerste bassist ten tijde van 'Go Now', is reeds jaren geleden van ons heen gegaan, maar de overige Moody Blues-leden lijken nog springlevend. Justin Hayward is met 71 jaar de benjamin van het gezelschap. De groep maakt nog regelmatig een rondreis langs de podia, maar Ray Thomas is al een tijdje van het podium verdwenen. Gisteravond is bekend geworden dat mede-oprichter van The Moodies, Ray Thomas, op 76-jarige leeftijd is overleden. Hem zet ik vanavond graag even in de schijnwerpers.

Wellicht later deze maand nog een verhaal over hoe het is begonnen voor mij met The Moody Blues. Op 30 januari is het dertig jaar geleden dat ik de band beter heb leren kennen en feitelijk is dit een paspoort naar een breder muzikaal landschap. Dat ik vier jaar later naar grunge luister, schrijf ik nog wel enigszins toe aan The Moody Blues, hoe schril het contrast ook mag lijken. The Moodies is een liefde voor het leven gebleken. Soms iets meer op de achtergrond, maar als ik het moment vind om een Moodies-plaat te draaien, dan is het meteen feest. In de recente radioshows komt de band regelmatig voorbij dankzij een nieuwe uitgave van 'Days Of Future Passed'. Het was vorige maand een halve eeuw sinds de oorspronkelijke release en de platenmaatschappij viert het met een stevig gevulde cd. Zelfs een flinke greep aan onuitgebrachte BBC-sessies uit die tijd! The Moody Blues is in de vroege jaren zeventig een samenkomst van vijf muzikale individuen en hun latere solo-werk is daar een weerspiegeling van. Justin Hayward is de Paul McCartney van de groep met liefdesliedjes, John Lodge is erg teder óf erg rauw en niks daartussen, Mike Pinder is de filosoof en Graeme Edge de poeet. Ray is de observator die het broodnodige optimisme brengt in de groep. Sommige teksten lijken nogal 'druggy', maar Thomas lacht dat altijd weg. ,,Komen die mensen nooit op het strand? Vinden ze geen stenen of schelpen met een gat erin?", zegt hij jaren later over de tekst 'You'll find rocks with the moon shine through'.

Raymond Thomas is de naam. Hij wordt geboren op 29 december 1941 in Stourport-On-Severn in het graafschap Worcestershire. In de jaren zestig voegt hij zich bij een jongerenkoor in Birmingham en ontdekt daarna de bloeiende Brumbeat-scene. Hij ontmoet Mike Pinder en John Lodge en richt met hen El Riot & The Rebels op. Hoewel de groep eens mag openen voor The Beatles, zijn hun uitstapjes naar Duitsland minder succesvol. Eén keer komt er een lening aan te pas van het Engelse consulaat en de tweede keer moet John Lodge een deel van zijn apparatuur verkopen om thuis te komen. Terug in Birmingham willen Thomas en Pinder een nieuwe band opzetten. De vader van John Lodge staat erop dat zoonlief eerst zijn opleiding afmaakt en dus moet deze verstek laten gaan. Denny Laine, Clint Warwick en Graeme Edge completeren de groep die zich The Moody Blues gaat noemen. Sinds de opkomst van The Rolling Stones zijn platenmaatschappijen erg geïnteresseerd in blanke rhythm & blues-groepen en The Moody Blues profiteert daarvan. Het komt onder contract bij Decca. 'Steal Your Heart Away' doet niets maar met de tweede single is het helemaal raak! 'Go Now!' is een Engelse nummer 1-hit, ook al ziet de band weinig geld voor de plaat dankzij corrupte managers. Ray speelt vooral mondharmonica, maar leent ook al snel zijn dwarsfluit voor een paar nummers. Bovendien horen we hem zingen in 'It Ain't Necessarily So'. In 1966 is The Moody Blues op sterven na dood. De hits zijn opgedroogd, Denny Laine en Clint Warwick pakken de koffers en Decca is de opeenvolgende flops meer dan zat. John Lodge heeft zijn opleiding afgerond maar zal weinig hieraan hebben in de volgende 52 jaar. Justin Hayward wordt via een advertentie gevonden. Het is met name 'folkie' Hayward die de zwarte rhythm & blues 'hekelt' en de groep een nieuw pad in stuurt. De toekomst is nog ruim een jaar erg onzeker, maar dan verschijnt 'Days Of Future Passed'. De rest is geschiedenis?

Ray schrijft dan inmiddels zelf ook liedjes en leest in 1967 over Timothy Leary en de effecten van LSD. Als 'nuchtere Engelsman' schrijft hij een observatie met Leary's publicatie als titel: 'Legend Of A Mind'. Hoewel het nummer erg 'tongue-in-cheek' is, voelt Leary zich vereerd. Het nummer wordt tegelijk met 'Days Of Future Passed' opgenomen, maar komt terecht op 'In Search Of The Lost Chord'. Thomas' dwarsfluit gaat een steeds belangrijkere rol spelen in de muziek, maar ook van hem wordt het uiterste gevraagd. Op 'Lost Chord' willen de leden zoveel mogelijk instrumenten zelf bespelen en iemand komt op het idee om een piccolo te gebruiken. ,,Ze gaven me een piccolo en een uur om het instrument te leren bespelen. De rest ging naar de pub. Ik blazen en blazen, maar geen geluid uit dat ding te krijgen. Na veertig minuten lukte het dan toch eindelijk en twintig minuten later kon ik de partij spelen".

Als The Moody Blues een 'pauze' neemt in 1974 maakt Thomas twee elpees met Nicky James, een artiest die eveneens platen mag uitbrengen op Threshold Records, het platenlabel van de groep. De eerste elpee heet 'Hopes Wishes And Dreams' en deze heb ik op vinyl evenals de single 'High Above My Head'. 'From Mighty Oaks' (1976) is méér van hetzelfde van wat ik heb begrepen. Vrij opgewekte melodieuze pop, maar het wordt nergens echt bijzonder. Thomas is eveneens van de partij als The Moody Blues bijeenkomt voor 'Octave'. Op deze, 'Long Distance Voyager' en 'The Present' is hij nog actief als songschrijver. Daarna gaat The Moody Blues definitief een fase in waar het (tijdelijk) afscheid neemt van het roemruchte verleden. Het is de midden jaren tachtig, de tijd van de synthpop en ieder lid van de groep kan inmiddels omgaan met de synthesizer behalve Ray Thomas. Voor zijn kenmerkende fluit is steeds minder ruimte. Later zal blijken dat zijn gezondheid ook niet al te best is. Op 'The Other Side Of Life' (1986) en 'Sur La Mer' (1988) staat hij wel op de hoes, maar heeft nauwelijks aandeel in de platen. 'The Keys Of The Kingdom' uit 1991 is weer iets meer een terugkeer naar het 'oude' geluid van de groep en plots horen we ook weer van Thomas. In 2002 moet hij stoppen met The Moody Blues wegens zijn gezondheid.

De groep maakt al lange tijd gebruik van een vaste schare muzikanten. In de jaren negentig is Adam Fenton één van de toetsenisten, hij zal later bekend worden als de dance-muzikant Adam F. Dat maakt een mooie brug naar Alvin Stardust want Alvin (of Shane Fenton) is Adam's vader. Als Alvin Stardust overlijdt aan de gevolgen van prostaatkanker, doet Thomas boekje open over zijn ziekte. Sterker nog: Hij roept alle mannen om vooral een onderzoek te laten uitvoeren om er zeker van te zijn. Voor Thomas is het allemaal té laat. Hij blijft jaren op een dieet van medicijnen om de pijn te onderdrukken, maar de kanker kan niet worden geopereerd. Donderdag is hij in Surrey overleden. Ik dank Ray Thomas voor de prachtige muziek die hij heeft gemaakt. Soms is de Moody Blues een beetje 'op de achtergrond', maar ik draag de muziek voor altijd bij me.