vrijdag 3 december 2021

Top G-duizend: Gordon Lightfoot


Stukje bij beetje ga ik door mijn digitale bibliotheek om weer tachtig of soms negentig nummers toe te voegen. Zo ben ik van plan om langzaam maar zeker de 16Gb van mijn mp3-speler te vullen met mooie muziek. Het is, geloof ik, ongeveer twee weken geleden als ik op maandagavond naar de Albert Heijn in Havelte loop en weer terug. Natuurlijk laat ik mer vergezellen van de mp3-speler en met name een selectie uit de nummers die ik de dag ervoor heb uitgekozen. Er zitten 'hits' tussen maar ook platen waarbij ik op het display moet kijken om te zien wat het is. Ik ben nog maar net uit Uffelte of ik weet waar ik de komende acht minuten naar ga luisteren. Het is de 12"-uitvoering van 'If You Could Read My Mind' van Viola Wills. Het is op dat moment dat ik wel weer zin heb in een serie in de trant van de 'Beeldenroute' van een paar jaar geleden. Vanavond is de stembus gesloten voor de komende Top 2000. Ik heb niet de tijd en zin gehad om mijn bijdrage te leveren en vind de lijst al jaren niet meer interessant. Natuurlijk staan er 'monumenten' in de lijst, maar ook doodsaaie popliedjes waar ik heel erg letterlijk de motivatie van iemand wil horen waarom het in zijn of haar lijstje heeft gestaan. Zelf wil ik in de 'Top G-duizend' liedjes centraal zetten die 'speciaal' zijn voor mij. Niet vanwege een herinnering of anekdote maar omdat het liedje zó sterk is. In dit eerste deel meteen een liedje waarbij het niet uitmaakt in welke saus je het onderdompelt. De kracht zit hem namelijk in de eenvoud. Ik begin dus met 'If You Could Read My Mind' van Gordon Lightfoot, maar ik nomineer eveneens coverversies van het liedje.

Welke versie komt eerst voor mij? Dat is duidelijk! Ik vermoed dat mijn oudste broer in ieder geval de single heeft gehad, als hij al niet de 12" had. Het verhaal begint voor mij in de vroege jaren tachtig met de disco-uitvoering van Viola Wills. Omstreeks 1994 koop ik op een rommelmarkt de boxset 'Superstars Of The 70's'. Een uitgave van Warner Special Products uit 1973 en een prachtige compilatie van zowel recent werk als oudere opnames van artiesten die in 1973 nog altijd meedoen. Natuurlijk weet ik dan al jaren dat het origineel van Gordon Lightfoot is, maar het is middels deze box dat ik het op vinyl heb. Ik draai het album trouwens helemaal stuk. Mocht ik ooit nog eens een Top 100 van compilatie-albums moeten samenstellen, dan staat deze in de top tien! Ik ben in de jaren negentig al iets meer 'folk-minded' dan disco en bovendien heb ik dan gemengde gevoelens voor wat betreft de jaren tachtig. De 'plinkeplonk'-versie van Gordon Lightfoot ligt op dat moment voor mij beter in het gehoor en sluit beter aan bij de overige muziek waar ik op dat moment naar luister. De elpees (zonder de inmiddels vergane doos) gaan in 1998 mee naar Engeland en het is op een gewone doordeweekse middag in Mossley dat ik het nummer pas echt leer kennen.

Ik woon dan inmiddels bijna of ruim een jaar in Engeland. Waar ik in de eerste maanden nog van Fries naar Engels moet vertalen en andersom, daar ben ik dan op een moment gekomen dat er alleen maar Engels is en ik dat begrijp. Het is ook waar bepaalde vormen van irritatie gaan opspelen. De regionale popzender voor Manchester draait veelvuldig de singles van 'Jagged Little Pill' van Alanis Morissette. Ik herinner 'You Oughta Know' als een 'verademing' in eind 1995. De hitparade is dat jaar gedomineerd door gabberhouse en Nederlandstalig werk dankzij Radio Noordzee Nationaal. Opeens stijgt weer een rocksong in de hitparade en dat is goed nieuws. Het is met name dit 'You Oughta Know' dat me mateloos gaat irriteren als ik eenmaal hoor wat ze de mannelijke luisteraar toe blaft. Daar staat tegenover dat ik in deze periode ook liedjes leer begrijpen die ik al jaren ken, maar waar ik nooit op de tekst heb gelet. Zo zit ik op een middag wederom te wachten op klandizie voor het winkeltje aan Manchester Road. Ik schrijf intussen over muziek en luister naar een elpee of cassette. Als 'If You Could Read My Mind' begint op de stereo leg ik mijn schrijfwaar neer en ga aandachtig luisteren. Aan het eind zet ik het opnieuw op en het is voor het eerst dat Gordon me aankijkt en het verhaal vertelt. Sindsdien heb ik er moeite mee om iets te doen terwijl deze plaat zijn rondjes draaft. Ik moet iedere keer weer aandachtig luisteren in de hoop dat het boek ditmaal wellicht anders gaat eindigen. Helaas heeft dat moment nog niet plaatsgevonden...

Gordon Lightfoot is in 1969 verwikkeld geraakt in een echtscheiding. Hij verblijft even in een recreatiewoning om druk van de ketel te halen als hij opeens met de inspiratie komt voor het nummer. In november 1969 zet hij het op de plaat en het verschijnt eerst in 1970 op de elpee 'Sit Down Young Stranger'. In december 1970 verschijnt het als single en is het een internationale hit. De elpee krijgt dan ook de titel 'If You Could Read My Mind'. 'I'm just trying to understand the feelings that you lack' is op verzoek van Gordon's dochter inmiddels omgezet naar 'we' in plaats van 'you', maar verder vertolkt Lightfoot het nummer tot op de dag van heden. Ook best bijzonder want hoe groot is de kans dat we Don McLean ooit nog 'American Pie' horen zingen of Eric Carmen 'All By Myself'? De mineurstemming van de gitaar, Nick De Caro's prachtige strijkersarrangement en de poëzie van alledaagse zaken vormen een magische combinatie voor mij. Net zoals ik een groot fan ben van Swamp Dogg: Het gaat niet om moeilijke beeldspraak, maar het inpassen van observaties en iets onromantisch als een 'paperback novel, the kind the drugstore sells'. Dat en de sterke zangmelodie vormen de kracht van het nummer en vervolgens maakt het niet uit of het wordt vertolkt door Lightfoot, Wills, Diana Krall of Barbra Streisand: Het nummer staat fier overeind in welke versie dan ook.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten