Week Spot: Shirley Caesar

Nee hoor, niet weggewaaid! Het scheelt overigens niet veel. Ik heb de afgelopen 24 uur de buienradar nauwlettend in de gaten gehouden en wist dat ik niet vóór tien uur hoefde te vertrekken van Uffelte naar Steenwijk. Regen is vervelend, op de ligfiets nóg vervelender doordat er een 'kuiltje' op je buik komt, maar met volle tegenwind en windkracht zes, heb ik het snel bekeken. Het is rond een uurtje of elf dat ik een poging zal wagen, maar op de hoek van de Zuidstraat slaat me de schrik al aan het hart. Dit gaan we niet doen! Dus bel ik thuis de voorman over 'het probleem'. Helaas ben ik wel nodig in Steenwijk en dus heb ik een taxirit op en neer gehad van de postauto. Gisteren zijn ook mijn nieuwe naalden gearriveerd. Een 'gokje', maar hier blijkt goedkoop andermaal duurkoop. Eentje is al stuk en de andere probeer ik te retourneren. De (Franse) verkoper blijft me echter linkjes van forums sturen, maar de naald past echt niet op de Tonar Banana, wat ze ook beweren. Wordt vervolgd! Vandaag een dubbel bericht. Eerst de Week Spot die is blijven liggen en vervolgens het eerste deel van 'Het zilveren goud' over de singles uit september 1992. De Week Spot is 'Slow Down' van Shirley Caesar (1977).

Buddy Holly heeft in twee jaar evenveel gedaan als Elvis in twintig jaar, op één ding na: Buddy Holly maakte geen disco-plaat... Er mag gelachen worden! Het is in de jaren 1998-99 mijn favoriete mopje in de Tollemache Arms in Mossley. Stamgast Pete is een grote Elvis-fan en hij moet het grapje avond aan avond aanhoren. Toch bestaat er geen twijfel: Elvis is 'The King'. Dat is algemeen bekend en ook in de rock'n'roll zélf hoef je niet idolaat te zijn van Presley, maar hij blijft 'The King'. Wat is het koningspaar in de soul. Ook niet zo moeilijk. De koning is Otis Redding, ook al had ik liever Jackie Wilson of Sam Cooke gezien in die positie. Aretha is de koningin. Het is algemeen geaccepteerd in de popmuziek en binnen de soul lijdt het ook niet aan twijfel, hoewel er drommen soul-liefhebbers zijn die juist om deze twee artiesten heen fietsen. De volgende... 'The First Lady Of Gospel'. Zelf had ik graag de naam van Rosetta Tharpe gezien, maar dat is niet genoeg 'klootjesvolk' voor die titel. Voor mij lijkt het logisch dat deze titel toebehoort aan Mahalia Jackson. Een zangeres die eigenhandig de kerk op de hitparade heeft gebracht, een hele generatie zangeressen (ook niet-gospel) heeft beïnvloed en enkele 'standards' (eigenlijk kerk- en slavernij-liederen) haar eigen heeft gemaakt. Toch is dit alles niet genoeg om 'The First Lady Of Gospel' te worden. Om deze alinea te kunnen afsluiten, geef ik het antwoord: 'The First Lady Of Gospel' is Shirley Caesar. Wie?

Shirley Ann Caesar-Williams heeft over precies een maand, 13 oktober, 79 kaarsjes op haar taart staan. Even jong als mijn moeder. Hoewel ze beide dol zijn op zingen en dan met name religieuze liederen verschilt de levenswandel aanmerkelijk. Moeder heeft nooit geparticipeerd in een plaatopname terwijl Caesar een discografie heeft waarmee je een kast kan vullen. Shirley's wieg staat in Durham in de staat North Carolina. Als kind doet ze al optredens voor familie en vrienden. In 1951 heeft ze haar eerste plaatopname, maar moet wachten totdat ze volwassen is eer ze over haar toekomst kan beslissen. Dan is het 1957 en Shirley wil nog steeds van de liefde van de Here God zingen. Ze benadert Albertina Walker van The Caravans, op dat moment de meest succesvolle groep in de gospel. Met The Caravans zingt ze gedurende negen jaar met enkele grootheden uit de zwarte gospel: Walker, Cassietta George, Dorothy Norwood, Inez Andrews, Delores Washington en James Cleveland. De opnames met The Caravans uit deze tijd is de eerste rij in de lege platenkast. In 1966 verlaat Shirley The Caravans en zal Walker de titel 'Queen Of Gospel' geven. Toch zal ze alleen blijven in dat standpunt, want er zijn meer gospel-zangeressen die deze titel verdienen. Ik heb zojuist een paar voorbeelden gegeven.

Shirley zet vanaf 1966 eigenhandig het Hob-label op de kaart. Mijn vroegste Shirley Caesar-opname is een plaatje waarvan niet bekend is of ze daadwerkelijk mee doet op de plaat. Net zoals Wim Sonneveld om het hoekje staat als de solisten uit zijn televisieshow 'Catootje' zingen, denk ik dat Shirley eveneens in de buurt is als The Institutional Choir Of The Church Of God And Christ de plaat 'When Trouble Comes (Stretch Out)' op de plaat zet. Het label vermeldt dat het van Shirley's album 'I'll Go' afkomstig is. Waarom ik geen platen van The Caravans heb? Eigenlijk nog niet eentje tegengekomen van de groep waar ik echt heel erg kapot van ben en datzelfde geldt overigens ook voor het oeuvre van Shirley Caesar. Hoewel ze buiten de gospel nauwelijks bekend is, heeft ze de eretitel te danken aan de gospelwereld zélf. Voor een kerkganger met een donkere huidskleur is het welhaast ondenkbaar om de muziek van Caesar niet te appreciëren. Enerzijds brengt ze pure rauwe energie van een kerkdienst over, maar dan verpakt in een uitgebalanceerd stereo-geluid. De platenmaatschappij noemt dat trouwens 'Hobophonic stereomonic'. Het geluid van de kerkdienst en dan geknipt voor platenkopers, dat is de kracht van Shirley Caesar en maakt dat de laatste vijftig jaar award na award in de wacht heeft gesleept. Binnen het kleine wereldje van de gospel doen haar platen ongeveer hetzelfde als Michael Jackson's platen in de popmuziek. Ze behalen flinke verkoopcijfers voor de gospel, maar nog steeds té minimaal voor de algemene lijsten. Daar komt ook nog bij kijken dat gospel vaak niet in de 'gewone' platenzaken werd verkocht en dus heeft Shirley geen algemeen bekende grote hits gehad. Of... is er toch nog één?

Nederland houdt wel van een beetje drama in 1976. Dat jaar horen we de smeekbede aan 'Dokter Bernard' en ook het trieste verhaal van 'Rocky'. Het drama verkoopt en dan maken we kennis met Bob Bouber. We kennen zijn stem van ZZ & De Maskers en Het en solistisch heeft hij het erg vermakeiijke 'Ik Wil Me Donaldukkie Terug' opgenomen. In 1976 brengt hij ons 'Voor Niets'. Het verhaal van het kind dat een rekening indient bij zijn moeder voor klusjes rondom het huis. Ze beantwoordt het met een waslijst aan dingen die ze voor hem heeft gedaan, voor niets. Aan het einde van het verhaal schrijft hij onder de lijst: Rekening voldaan. Net zoals 'Het Spel Kaarten' niet het resultaat is van een Nederlandse tekstdichter, is 'Voor Niets' ook een derdehands verhaal. Shirley heeft in 1975 een bestseller gehad met 'No Charge' en dat is vervolgens overgenomen door een paar country-artiesten. Dat is de enige 'claim to fame' die ik kan bedenken voor Shirley in ons land.

Tijdens mijn gospel verzamelen, word ik keer op keer geconfronteerd met plaatjes van Shirley Caesar. Toch bedank ik er keer op keer voor. Het is me doorgaans ietsje té glad, hoewel één single uit 1978 inmiddels in prijs aan het stijgen is binnen de meer progressieve soul-dj-scene. Soms zitten ze op het randje tussen goedbedoelde 'praise' uit een evangelisch genootschap en een beetje ondermaatse disco. Het is echter nooit dat ik helemal wordt gegrepen door een Shirley Caesar-plaat en juist op dat moment hoor ik voor het eerst 'Slow Down'. En, lieve mensen, dat is een schot in de roos. Zoals de titel doet vermoeden doet ze het 'rustig aan'. De single wordt ongemerkt ook een beetje de soundtrack van mijn vakantie. Wat ik erg bijzonder vind aan dit plaatje is de 'crossover/sweet soul'-ritme-variaties rondom het refrein. Dat is het 'geluid' dat ik graag mag horen en vandaar dat ik Shirley Caesar vandaag nóg een titel geef. Ze heeft de komende week de Week Spot.