Ik probeer op zondagavond zoveel mogelijk met 'iets anders' te komen op Soul-xotica en aangezien ik nog steeds een bericht achter op schema lig, doe ik dat nu. Niet te verwarren met '20 Years Ago Today', de voorloper van 'Het zilveren goud' uit 2011-2012. Twintig jaar geleden is het voor sommige vrienden uit mijn omgeving duidelijk dat ik op het punt sta om van huis weg te vliegen. Jutrijp en ook Sneek wordt me al snel té krap en ik moet hoognodig iets van de wereld zien. Ik verlaat uiteindelijk pas op 30 december 1997 het ouderlijk huis maar zal in de laatste maanden van 1997 daarvan weinig zien. Ik zou zomaar een paar afleveringen kunnen doen want er spelen meer aspecten in de laatste maanden van 1997. Ik trap vanavond af met iets dat mede voor de 'ommezwaai' heeft gezorgd. In september 1997 bezoek ik voor de eerste maal Ruigoord. Het is ten tijde van de laatste dagen van het actiekamp Groenoord dat op 6 oktober van dat jaar door een leger van ME is ontruimd. Het zal voor mij een opstapje vormen naar een kortstondig kraakavontuur, maar daar ga ik het volgende week (nog eens) over hebben. Nu eerst eens kijken naar een uniek stukje Nederland, een hippie- en kunstenaars-vrijstaat onder de rook van Amsterdam: Ruigoord.
Het verhaal begint voor mij in februari of maart 1996. Ik ben op stap in de Sneker horeca en ontmoet een 'lotgenoot'. Een muziekfreak met lang haar en een fascinatie voor het hippie-tijdperk. Als pluspunt geldt dat hij thuis nog wel een paar biertjes heeft staan en bovendien iets te roken en dus ga ik met hem mee naar huis. Daar vertelt hij honderduit over 'Het Landjuweel', de festivals in Ruigoord waar hij is geweest en de meest waanzinnige dingen heeft gezien. Ik heb nog nooit van Ruigoord gehoord en dan drukt hij mij een exemplaar van de 'Highlife' in mijn handen. Voor de volgende twintig minuten is het erg stil op de bank. De 'Highlife' is het vakblad voor wiettelers en -gebruikers en in deze uitgave staat een uitgebreide reportage over hun bezoek aan het 'krakersdorp' bij Amsterdam. De sfeerrijke foto's hebben iets surrealistisch. In tegenstelling tot andere landen is Nederland erg 'schoon'. Iets dat overbodig is geworden, zoals een uitgebrande kerk of een vervallen klooster, staat in andere landen te verkrotten totdat het monumentale waarde krijgt als ruïne. Nederland ruimt de gebouwen vroegtijdig op. Een leeggelopen dorp in een polder nabij Amsterdam. Hoe kan zoiets bestaan? De 'Highlife' heeft gesprekken met enkele van de kleurrijke residenten en het voelt alsof dit mijn toekomstige woonplaats kon worden. Twee maanden later staat mijn besluit vast. Ik heb nog net niet de treinkaartjes gekocht, maar ik wil dat weekend met eigen ogen zien hoe Ruigoord eruit ziet. Ondanks dat ik pas 21 ben geworden, woon ik nog thuis en om de lieve vrede daar te bewaren, moet ik het voorlopig even uitstellen. Het verlangen blijft knagen.
In de zomer van 1997 ontmoet ik C. Ja, ik respecteer de privacy van mensen en zal haar dus alleen aanduiden met de voorletter. We lopen samen al een tijdje mee als vrijwilliger in Het Bolwerk, maar hebben mekaar blijkbaar altijd misgelopen. Als we elkaar 'vinden', is het wel helemaal raak van beide kanten. Op menig doordeweekse middag ga ik een kopje sterrenmix drinken bij C en daar komt ook altijd een jointje bij kijken. C is eveneens op Ruigoord geweest en kan me nóg meer erover vertellen. Ik word erg nieuwsgierig en dat merkt ze. ,,Over twee weken hebben ze vollemaansfeest. Als je wilt, kunnen we daar heen rijden?". Daar hoef ik geen twee keer over na te denken. Het wordt nog een flinke drukte want uiteindelijk gaan we met zijn vijven in de Ford Fiësta naar Ruigoord. Ook nu is het wederom surrealistisch. Je verlaat plotseling de Randstad, rijdt door bosgebied dat zomaar in Overijssel of Drenthe had kunnen zijn en arriveert dan op een vlakte met in het midden een verlaten dorp. Een trotse kerktoren, een mooie pastorie en wat huizen er tegenover. Verder al het nodige kunst- en vliegwerk in de vorm van zelfgebouwde huizen en stacaravans. Welkom in Ruigoord!
Ruigoord kent oorspronkelijk tweehonderd bewoners. Het heeft in de vroege jaren zestig een kerk en een schooltje, maar is verstoken gebleven van gas en riool. De gemeente Haarlemmerliede heeft dan al haar grootschalige plannen aangekondigd. Op de plek van het dorp moet de nieuwe Afrikahaven verrijzen. Op twee na worden alle bewoners en landeigenaren uitgekocht en in 1973 kan worden begonnen met de afbraak van het dorp. De pastoor verzet zich hevig en krijgt bijval van een aantal kunstenaars. In juli 1973 wordt Ruigoord ingenomen door de kunstenaars en daarmee wordt de sloopvergunning ingetrokken. De twee bewoners die niet zijn vertrokken in 1973 wonen daar in 1997 nog altijd. De katholike kerk wordt de ontmoetingsplek voor de residenten en dat zijn vooral kunstenaars uit Amsterdam. In de jaren negentig wakkeren de plannen voor de Afrikahaven weer aan en in de zomer van 1997 neemt de actiegroep GroenFront het buitengebied van Ruigoord in. Het actiekamp heet Groenoord en bestaat uit boomhutten en ingenieuze tunnelconstructies. Bij mijn eerste bezoek aan Ruigoord is Groenoord nog intact en het is best bijzonder om dit met eigen ogen te zien. Ik maak ook meteen plannen voor de naderende herfstvakantie: Ik wil hier wel eens een weekje vertoeven op zo'n actiekamp. Een week later verneem ik middels het journaal dat de ME het kamp heeft ontruimd en dat bulldozers het in een vlakke woestijn hebben veranderd. Over surrealistisch gesproken: Ik zie net een foto uit 2012 op Wikipedia en daar kan ik me evenmin een voorstelling bij maken. De Afrikahaven is er gekomen, ondanks felle protesten, en Ruigoord ligt als een groene oase ingekapseld tussen de raffinaderijen.
In de kerk is die avond een programma met lokale kunstenaars. Er passeert binnen ons groepje een erg sterke joint en ik krijg de slappe lach. Er is juist iemand op het podium gekomen met mondharpjes en ik bescheur me. Mijn excuses aan de beste man, maar ik heb hem hoogstpersoonlijk van het podium gelachen. Het is niet de laatste keer als iemand vanaf het podium in Ruigoord kwaad op mij wordt. De tweede keer zal het de legendarische Armand zijn. Ik heb het van horen en zeggen want ik ben in diepe slaap. Inclusief een oorverdovend gesnurk...
Jongens, wat een verhaal alweer! Omdat ik straks ook een derde 'Singles round-up' wil doen, moet ik het nu kort houden? Ja, laat me volgende week vervolgen met de herfstvakantie in Ruigoord en hoe dat iets anders is gelopen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten