Kerkhangen

Voor de komende dagen heb ik in ieder geval 29 singles die ik in twee delen aan jullie wil voorstellen en verder is het deze week weer tijd voor 'Het zilveren goud'. Vandaag ga ik het hebben over de magische middag die ik heb beleefd. Bij het bericht over Gercoh in januari heb ik vast uitgelegd dat ik hem voor het eerst hoor op RTV Drenthe. Hij vertelt op een zaterdagmorgen over een optreden dat hij zal geven in de muziekwinkel van zijn ouders samen met een Indiase tabla-speler. Ik heb daar meteen oren naar, alleen moet ik deze middag werken. We spoelen het cassettebandje bijna een jaar vooruit. Hij heeft me in april verteld dat hij bezig is om een kleinschalig concert te organiseren in een kapperszaak in Zwolle. Als de datum dichterbij komt, maakt hij ook de namen bekend die zullen aantreden. Onder hen dus ook Rishiraj, de tabla-speler uit India. Dit is mijn kans! Ik ken het geluid van de tabla erg goed maar kan niet begrijpen hoe iemand zo'n geluid uit een poffertjespan kan halen. Ik bestel meteen een kaartje en het zou de bedoeling zijn geweest dat dit concert gisteravond was. Eerder deze week laat Gerco weten dat hij het evenement moet cancellen, maar... weet ik wel dat Rishiraj op zondag praktisch om de hoek van de deur een optreden geeft? Het antwoord luidt ontkennend. Zo ben ik vanmiddag voor het eerst te gast op een festival dat al vijftien jaar wordt gehouden, maar waarvan ik het bestaan niet af weet.

Het 'Hang-Uut'-festival is een begrip binnen de wereld van de handpannen en hoewel het schijnbaar is gegroeid door de jaren heen, is het nog altijd een soort van cult-beweging. Het heet een festival maar feitelijk bestaan de eerste twee dagen uit workshops en de mogelijkheid om samen te jammen. Daarbij staat de hang centraal, de handpan, maar ook andere variaties op het thema zoals de rav en de tabla. Ik zou het eenvoudig kunnen Googlen of op Youtube kijken, maar tot vanmiddag heb ik nog nooit een hang of tabla gezien. Ik ken het geluid van de jaren zestig-bands die pogen een Indiaas geluid in de muziek te verweven. Als ik vanmiddag naar de klanken luister, vermoed ik dat ik het in een aantal (modernere) gevallen zelfs heb uitgescholden voor een synthesizer. Het is waar dat een geoefende bespeler een piano kan halen uit het instrument en het ritme lijkt in de verte soms iets op het geluid van een antiek elektronisch drumstel. Maar nee... het is een instrument waar je eerst vooral vanuit je hart op speelt. Het veroorzaakt een zekere trance bij de bespeler. En getuige dit festival is het op allerhande manieren inzetbaar.

De deelnemers komen uit Nederland, Duitsland, Zweden, Engeland en India. Gedurende de eerste twee dagen hebben ze workshops gevolgd en samen gespeeld. Er ontstaan ter plekke ook nieuwe samenwerkingen tussen muzikanten. Tenslotte is op zondagmiddag een openbare uitvoering in de kerk van Wapserveen, zo'n twintig minuten op de fiets vanaf mijn voordeur. Volgens Rob, de organisator van het festival, ontstaat het programma in de loop van de zondagochtend. Een tweetal optredens staan van tevoren vast, verder een aantal nieuwe fusies van muzikanten en er is altijd ruimte voor improvisatie. Muzikaal loopt het uiteen meditatie via Ierse folk naar een bijna klassieke compositie voor hang en piano. Het zijn niet zomaar een stel muzikanten bij elkaar op een podium, er is sprake van een familieband. Begroeting en afscheid gaat beide keren gepaard met omhelzingen Wie eens 'besmet' is met het 'Hang-uut'-virus die heeft de datum voor volgend jaar alweer in de agenda staan.

De performances zijn stuk voor stuk de moeite waard en niet alles bevat een hang of een dergelijk instrument. De ogen zijn toch wel een beetje gericht op Rishi, een virtuoze speler die desondanks heerlijk 'down-to-earth' is en zijn waardering voor iedere muzikant uitspreekt. Toch komt iedereen ogen en oren tekort als hij plaatsneemt op het podium. Een andere bezoeker vergelijkt hem met een octopus en, ja, dat heeft er veel van. Geen 'valse' noot te bekennen en zijn handen zijn overal over het instrument en altijd op de juiste plek.

Na afloop mag ik even mee voor de 'afterparty' en dan komt het moment dat ik zelf zo'n schaal in mijn handen mag houden. Het begint een beetje onwennig en ik zal flink moeten trainen, maar heb op zichzelf wel zin om dit onder de knie te krijgen. Het 'hangvirus' heeft hier ook al flink toegeslagen. Ik heb volgend jaar ook al in de agenda staan. Is het niet voor de workshops dan in ieder geval weer op de zondagmiddag!