woensdag 7 mei 2014

Raddraaien: The Archies



Wie geen jeugdzondes heeft, is nooit kind geweest. Tegenwoordig trekken de 'serieuze muziekliefhebbers' ten strijde tegen Justin Bieber en One Direction, maar ik zou wel eens willen weten wat hun eerste plaatje is geweest. Zelf sta ik een stuk milder tegenover de zogenaamde tiener-acts. De kans dat een huidige 'Belieber' over vijf jaar zo'n serieuze muziekliefhebber is, is vele malen groter dan iemand die nu zijn kamer heeft behangen met Ajax-merchandise. Je moet tenslotte ergens beginnen? Genoemde Bieber, bijna met pensioen op z'n twintigste, en One Direction zijn geen nieuws onder de zon, reeds sinds de jaren zestig is er een markt voor wegwerp-muziek voor dertienjarigen. De groep die ik vandaag onder het vergrootglas leg, is daar een schitterend voorbeeld van. In Amerika zijn zoveel exemplaren van 'Sugar Sugar' verkocht dat bijna iedere Amerikaanse muziekliefhebber de plaat als jeugdzonde moet hebben, maar als je ze erop navraagt, zullen ze het staalhard ontkennen. De Raddraaier van vandaag is 'Jingle Jangle' van The Archies. De plaat kwam op 24 januari 1970 de Top 40 binnen en staat derhalve in de jaren zeventig-bak, maar feitelijk is het in de jaren zestig opgenomen.

Bob Montana tekent in 1941 het eerste stripverhaal omtrent de tiener Archie Andrews, maar het duurt pas tot 1968 eer het figuurtje tot leven komt. Vanaf september 1968 zendt CBS wekelijks The Archie Show uit, twee losse verhaaltjes van elk elf minuten. Archie is sinds 1941 zeventien jaar gebleven en is, bij wijze van spreken, 27 keer blijven zitten in de klas op Riverdale High School. Zijn vrienden zijn de veelvraat Jughead Jones, de 'knappe kop' Reggie Mantle, de bloedmooie maar o zo verwende Veronica Lodge en de stoere blondine Betty Cooper. Met Jones en Mantle begint Archie een groepje, niet veel later zullen ook de dames plaats nemen in de groep. Archie zingt en speelt gitaar, Mantle is de drummer en zingt de bas, Cooper speelt tamboerijn en Lodge orgel. Over het instrument van Jughead Jones ontstaat enige onduidelijkheid. Hoewel hij, voor een klassieke rock'n'roll-bezetting de basgitaar zou moeten bespelen, wordt zijn gitaar vaak afgebeeld met zes stemknoppen op de hals. Nu bestaan er wel zessnarige basgitaren, maar die zijn in de rock'n'roll niet heel erg gangbaar. Als er een intentie is geweest in de zessnarige gitaar, dan zou Jughead de slaggitaar bespelen. In dat geval zou The Archies geen bassist hebben gehad, evenals The Doors. In 2008 verschijnt echter nog een kerst-cd van het gezelschap en daar wordt Jones aangeduid als de bassist.

Hoewel The Archies op papier vooral prat gaan op ouderwetse rock'n'roll zijn de platen meer van 'hun' tijd. Rond dezelfde tijd wordt het Buddah-platenlabel opgezet en begint de Amerikaanse invasie van de bubblegum-muziek en daarin vindt ook The Archies haar plekje. Want dan komen we bij The Archies in levende lijve, want een cartoon-serie over een popgroep betekent helemaal niets als er geen passende muziek bij zit. Don Kirshner is de man die een groep mag samenstellen. Als schrijvers trekt hij het duo Jeff Barry en Andy Kim aan. De bas-stem die Mantle zo nu en dan voor zijn rekening neemt, is in werkelijkheid afkomstig van Barry, maar verder bemoeien de heren zich weinig met de opnames. De muzikanten zijn vrijwel anoniem, alleen de namen van de zangers en zangeressen zijn bekend. Ron Dante is de leadzanger. Hij zingt in het dagelijkse leven bij de band The Cuff-Links. Dat heeft een grote hit in 1969 met het aanstekelijke 'Tracy'. Ook is Dante in 1965 gitarist van The Detergents dat een erg leuke parodie maakt op 'Leader Of The Pack': 'Leader Of The Laundromat'. De vrouwelijke zang komt van Toni Wine, zij heeft onder andere meegeschreven aan 'A Groovy Kind Of Love', is als achtergrondzangeres te horen op Willie Nelson's 'Always On My Mind' en werkt tot op de dag van heden in de band van Tony Orlando (Dawn) waarmee ze sinds de jaren zeventig geassocieerd wordt. Hoewel... Wine is alleen op 'Sugar Sugar' te horen en krijgt enkel voor de opnamesessie betaald. In 1970 wordt ze vervangen door Donna Marie die later het veld moet ruimen voor Merle Miller. Hoewel de serie geen lang leven is beschoren, houdt The Archies het al-met-al nog tot en met 1972 uit.

Opvallend is ook dat de groep erg populair is in Zuid-Afrika. 'Bang-Shang-A-Lang', de eerste Archies-single, staat daar meteen in de top tien en in 1971 bereikt 'A Summer Prayer For Peace' aldaar de eerste plek zonder dat het een hit is in Amerika of Engeland. 'Jingle Jangle' is in 1969 de directe opvolger van 'Sugar Sugar', de plaat die jarenlang de verkooprecords in domineert, maar inmiddels een paar maal is ingehaald. 'Jingle Jangle' is desondanks nog steeds een nummer 1-hit in Canada en bereikt de tiende plek in de Billboard Hot 100. In Nederland piekt de single op nummer 24 en is na drie weken weer verdwenen. Hoewel de groep dus verschillende singles heeft gemaakt en het toch nog vier jaar heeft uitgehouden, wordt The Archies over het algemeen beschouwd als eendagsvlieg.

Maar nu...? Ik heb vanavond iets geleerd wat ik nauwelijks kan geloven. Het is niet duidelijk of Betty of Veronica 'Jingle Jangle' zingt in de serie, maar... op de plaat horen we géén dame. Het is Dante met een kopstem. Ik heb de bron erop nageslagen en het is Dante zélf die het verkondigt. Dante laat daar andermaal weten dat de zangstemmen en de televisie-stemmen niets met elkaar van doen hadden. De zangstemmen zijn over het algemeen ook minder schel dan in de gesproken gedeeltes van de serie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten