Klaar voor de start

Dankzij dwarsliggend internet komt het vandaag niet meer tot drie berichten, maar in ieder geval krijgen jullie het beloofde tweede bericht. Dat moest weer eens een 'gezellig' bericht worden. Een bericht dat niet noodzakelijkerwijs over muziek en platen gaat. Toch ga ik daar vandaag niet in slagen want, zoals ik in het Week Spot Kwartet heb geschreven, ik heb vandaag een heel klein en bescheiden feestje. Ik heb de vraag al vaker gesteld: Welke datum reken je als de start van je platenverzameling? Is dat bij de allereerste single die je aanschaft of moet je toch al een paar in de bakken hebben staan voordat je kan spreken van een verzameling? Voor mezelf geldt het laatste. Ik ben op 17 juni 1989 zeker al een paar maanden flink aan de slag. Ik heb al eens een absurde prijs betaald voor een tweedehands single, maar op deze zeventiende juni doe ik iets dat de toekomst van mijn verzameling zal schetsen: Ik koop een paar platen op basis van associatie. Ik ga dus 'gokken' met platen die ik nog nooit eerder heb gehoord. Dat is iets dat ik vóór deze datum nagenoeg niet heb gedaan en dus reken ik 17 juni 1989 als start van de verzameling. En dat is vandaag dus vijfendertig jaar geleden. Pak de koffie en de chocolade er maar bij want méér feestelijk dan dat zal het ook niet worden.

'It's all in the family'. Mijn oudste broer komt in 1982 thuis van de vlooienmarkt. Even later staat iemand aan de deur met honderden singles die hij aldaar heeft gekocht. Allemaal jaren zestig en zeventig, ofwel... de jaren voordat mijn oudste broer platen ging kopen. Wat zal hij voor de honderden singles hebben betaald? Een tientje misschien? Er is een lange tijd totaal geen interesse voor oude singles als het niet van Elvis of The Beatles is. Dat verandert als de jukebox in de late jaren tachtig een 'revival' doormaakt en met name Cliff Richard en The Shadows en tijdgenoten grof geld kunnen opbrengen. Singles van Creedence en The Bee Gees zijn dan nog steeds een zuinig kwartje of minder. De grote platencollectie van mijn broer is één. Dan wordt het 1987. We wonen in Jutrijp naast mijn oom en tante (oom Jelte is een broer van mijn moeder). Tante Klaasje is pas toegetreden tot de buurtvereniging en oppert een nieuw idee: Laten we eens een braderie en vlooienmarkt organiseren 'op de buurt'. Ja, dat Frisisme moeten we erin houden. De buurt bestaat uit twee straten en deze zijn in de volksmond bekend als de 'voorbuurt' en de 'achterbuurt'. Lang voordat de Tokkies in beeld kwamen! Mijn tante staat er eveneens met haar handel en ik zoek door de singles die een dubbeltje per stuk zijn. Ook dat gaat op associatie en bovendien een paar 'stoere' hoesjes. Zo leer ik Gary Glitter kennen maar ook Manfred Mann's Earth Band. Voor mijn dertiende verjaardag krijg ik 'Nights In White Satin' van The Moody Blues in een heruitgave nadat het nummer me twee jaar eerder heeft 'gegrepen'. In mei 1989 betaal ik zelfs vijf gulden voor 'Boulevard De La Madeleine'! Moeilijk voor te stellen in 2024 maar in 1989 is vijf gulden voor een tweedehands single gelijk aan honderd euro van nu. Een nieuwe single kost dan zes gulden vijftig en 'no way' dat je méér voor een tweedehands gaat betalen dan voor een nieuwe?

Als jongeling word ik nog wel eens weggestuurd van een kraam met singles. 'Het zijn geen cd's'. Als ik dan probeer uit te leggen dat ik singles verzamel en niks moet hebben van cd's? 'Gewoon opdonderen'. Nee, ik ben verre van hip in 1989. Wellicht is het ook nog een beetje aangewakkerd door mijn beste maat op school want Henk is een Elvis-fan en koopt dus ook tweedehands platen van zijn idool. Wie ben ik in 1989? Ik zit in de tweede klas van de LEAO in Sneek en op dat moment nog wel een redelijk gemotiveerde leerling. Ik denk dat kort hierna het klad erin zal komen. Ik leer niet graag dingen die ik nooit meer gebruik en ga in de derde klas zelf bepalen welke vakken ik wil leren. Dat maakt dat ik met de hakken over de sloot naar de examenklas ben gegaan, te meer omdat de docent ziet dat het met de motivatie heeft te maken. Dat examen heb ik ook maar nét gered maar niet omdat ik niet kan leren. Ik wil het gewoon niet! En als een Louwsma niet wil leren, hou dan maar op. Soms zit de stijfkop me wel eens in de weg.

De zomer van 1989. Ik herinner deze als 'zeer warm' zonder dat het nieuws het over kleurencodes heeft en roept dat de planeet zal vergaan. Let wel: In 1989 verwachten ze over vijftien jaar een ijstijd. Ik heb net in de geschiedenis van de Top 40 gekeken en Gerard Joling staat op nummer 1 met 'No More Boleros'. Geen idee of er iemand voor durft uit te komen dat hij/zij dit destijds heeft gekocht. Hoewel ik veel van de hits uit 1989 met terugwerkende kracht heb leren waarderen en er een aantal van deze hits zijn die ik destijds heb gekocht, kan het gros van de hedendaagse popmuziek me niet boeien in 1989. Het is de tijd van de 'New Jack Style', de vroege ontwikkeling van house en Stock, Aitken & Waterman. In plaats daarvan dompel ik mezelf onder in de voorbije decennia die ik niet (bewust) heb meegemaakt. De nummer 29 in de verzameling is bijvoorbeeld een heruitgave van 'Dizzy' van Tommy Roe, een plaatje dat ik op de radio heb gehoord. Ik had achteraf gezien geen zes gulden hoeven betalen voor de heruitgave want de reguliere single kost me in 1990 niet meer dan een kwartje.

De rommelmarkten vinden plaats in 1987, 1989 en 1995. Ik twijfel nog bij 1993. In 1995 koop ik de Kreidler Florett-brommer uit 1965 van dezelfde man waar ik in 1989 mijn geld besteed aan een paar singles. Hij heeft een stapeltje en 's ochtends maak ik mijn eerste ronde. Er ligt één single die ik ken en die koop ik als eerste: 'The House Of The Rising Sun' van The Animals. Hij heeft nog een paar singles liggen waarvan ik de artiesten wél ken maar de plaatjes niet. Die besluit ik 's middags aan te schaffen. Dat zijn 'Twinkle Toes' van Roy Orbison (1966) en 'Little Girl' van The Troggs (1968). Ik had voor de foto het idee om alle drie singles te laten zien maar ik kan ome Roy even niet vinden en het (label-)hoesje van The Animals is compleet vergaan na 35 jaar. Dus dan alleen maar The Troggs op een paar van mijn jaren zestig-bakken. Die middag realiseer ik me dat ik heb 'gegokt' en dat dit goed aanvoelt. Vanaf dat moment ga ik mezelf identificeren als platenverzamelaar en... de rest is geschiedenis.

Ik ben tien jaar geleden begonnen met 'Het zilveren goud' over deze eerste singles in de verzameling en morgen doe ik andermaal een aflevering hiervan. Ik had nooit kunnen weten dat de serie zó lang zou kunnen duren want de papieren kaartenbak stopt al in 1994. Morgen presenteer ik zes singles die ik in Engeland heb gekocht.