zaterdag 7 november 2015

last van draaierigheid (3)



Wat begon als een inhaalslag, is een kleine serie geworden waar ik veel plezier aan beleef. Toch komt vandaag een einde aan de 'grote platenspelers', ik ga in een volgend bericht nog eens mijn fascinatie voor (compacte) batterij-pickups uit de doeken doen. Een klein eerbetoon aan de apparaten die me door de jaren heen van vinyl-klanken hebben voorzien. In dit laatste deel maakt de 'audiofiele niet-audiofiele' draaitafel zijn comeback, want als ik eenmaal terug ben uit Engeland is dat de eerste platenspeler die ik weer ga gebruiken. Eerste levensbehoefte? Ja, ik heb een halve week zonder platenspeler moeten stellen, maar dat stopt niet het kopen van platen. Meteen de eerste zaterdag koop ik een single bij een antiekzaakje op de hoek waar ik per ongeluk met mijn hoofd een antieke lamp van het plafond stoot. Gelukkig is de eigenaar van het zaakje geen onbekende van de woonwerkgemeenschap waar ik bivakkeer en dus wordt het als 'een ongelukje' en 'volgende keer opletten' afgedaan. Op zondag brengen mijn ouders de platenspeler, versterker en boxen. Intussen vermaak ik me met cd's en koop zelfs die zaterdag nog een nieuwe cd: Het debuut van Sophie Zelmani dat ik ooit op cassette had, maar dat ik heb achtergelaten bij John Wright. Ik heb aanvankelijk enkel huishoudelijke klussen en in de woonkamer staat een stereo met cd-speler en dus ben ik in het begin even meer georiënteerd op cd's. 'Dummy' van Portishead en 'Odelay' van Beck zijn zomaar een paar van de favorieten uit die tijd. De tijd in De Bilt is niet mijn meest gelukkige en al gauw wint het vinyl weer en 'verdrink' ik me in de muziek van jaren geleden.

Ze zijn ter sprake gekomen! Cd's! Ja, ik heb een aantal impulsen door de jaren heen dat ik even héél veel cd's koop. Eind 1999, begin 2000, is dat het geval, maar intussen komen er ook leuke platen de kringloopwinkel binnen en krijg ik een partij elpees van een medebewoner. In de zomer is het weer een en al vinyl dat de klok slaat en in het najaar van 2000 overheerst de cd weer, zelfs met cd-uitgaven van elpees welke ik lang en breed heb (bijvoorbeeld 'Tommy' van The Who en 'Strange Days' van The Doors). De platenspeler die ik in 1993 heb gekregen bij de partij elpees blijft me trouw. Zo nu en dan duikt even een 'nieuwe' op in het huis en door de jaren heen krijg ik ook nog wel eens een platenspeler. Ik woon net op de Rembrandstraat in Steenwijk als broer Henk zijn draaitafels weg doet. Ik kijk er naar uit, maar ze vallen me achteraf bezien tegen. Het zijn Realistic's, dat wist ik, het huismerk van Tandy uit de jaren tachtig. In die tijd draai ik echter ook al in De Buze en daar hebben ze Technics SL Mark II-tafels, de ultieme dj-platenspelers, met een Stanton 'scratch-element'. Ik geef op dat moment de voorkeur aan deze elementen, terwijl Henk Ortofon Concorde's heeft geïnstalleerd. Nu kan ik erom lachen, maar daarover straks meer. De spelers zijn té traag voor mijn smaak en de naalden moeten eigenlijk ook worden vervangen. Ze gaan vrij snel daarna het asvat in en ik keer terug bij mijn 'oude' vertrouwde platenspeler.

De cd-impulsen blijven, zeker eind 2002 als het vinyl bijna op een zijspoor staat. Een jaar later ga ik 'om'. Ik besluit alleen nog elpees te kopen en als het niet op vinyl is, is het niet voor mijn oren bestemd. Ik neem het niet zo nauw met de naalden en met name die in de Buze-spelers zijn op een bepaald ogenblik 'spijkers'. Dan leer ik Pico kennen via de kroeg. Pico is audiofiel. ,,Een ander heeft een Opel Vectra op de oprit en een flut-stereo, ik heb een goede stereo en een fiets". En dan met een flink Steenwijks accent. De installatie van Pico heeft vijftienduizend gulden gekost en dat is ongeveer tien jaar geleden. Het spul is allemaal met de hand gebouwd en zo nodig gemodificeerd. De platenspeler is, geloof ik, een Akai met net zo'n tangentiële arm als de Marantz in Engeland. Het verschil wil echter dat deze een element heeft met een naald die met de hand geslepen is. Alleen de naald kost al achthonderd gulden. Ik ga geregeld op zondagmiddag bij Pico langs met een stapel platen en leer sommige dingen opnieuw kennen. Ik leer dat de AAD- en ADD-cd's helemaal niet slecht zijn, maar dat onze apparatuur het niet aan kan. Een 'digitale remaster' klinkt als een kermis op zijn installatie. Ik hoor een glas sneuvelen op een cd van Fursaxa en Tara zélf is verbaasd dat ik dat heb gehoord. Ik leer dat AC/DC feitelijk een beschaafd bluesrockbandje is, want de dure versterker filtert alle 'herrie' eruit. En dan is er de mug op 'Ummagumma' die in werkelijkheid echt strontvervelend is als je het over een échte stereo beluistert.

Pico probeert me wat bij te scholen in de audiofiele wereld, maar... daar is meteen het grote verschil. Het werd laatst op Facebook nog eens benadrukt: Wij, verzamelaars, kopen liever een dure plaat dan dat we het geld investeren in apparatuur. Voor duizend euro kun je een mooie versterker kopen met een geluid dat écht verschil maakt, maar ik zou ook heerlijk platen kunnen 'shoppen' voor dat geld. De naald van Pico's platenspeler neemt af in geluidskwaliteit en ik dring erop aan om een Thorens te kopen. Dan besluit hij de hele hifi in te ruilen voor een nieuwe en duurdere. Ik mis meteen het warme geluid van de oude versterker. Omdat hij me erkentelijk is, schenkt hij mij de platenspeler. Ik durf het niet te weigeren, maar weet ook dat ik geen plezier ga beleven aan het apparaat. De naald is té ver heen en als ik zou willen investeren in een naald, dan zeker niet voor dit hopeloze stuk elektronica. Ik schaam me er bijna voor en durf hem aanvankelijk ook niet weg te gooien. Rond de verhuizing bied ik het apparaat aan op verschillende forums, voor niks mag de liefhebber het hebben. Het verdwijnt uiteindelijk bij het oud ijzer.

Vanaf 2007 speur ik actief op Marktplaats naar tweedehands JB's, want ik heb begrepen dat die dingen best goed zijn voor een incidentele live-dj als mij. Ik sta eens op het punt naar Rotterdam te gaan voor een paar als me 'last minute' wordt medegedeeld dat de pitch-lampjes stuk zijn. In 2009 koop ik alsnog een paar nieuwe JB's. Omdat ik 'zuinig' ben, zijn dit snaaraangedreven dingen met een vrij snelle motor. Toch gebruik ik ze té zwaar en na een jaar (als de garantie is vervallen) sneuvelt de eerste. Ik kijk opnieuw op Marktplaats want nu wil ik Technics SL 1200 hebben. Ik heb mezelf immers ook beloofd dat wanneer ik mijn verhuispremie zou krijgen dat ik dit zou investeren in nieuwe SL-1200's. Helaas... als ik recht heb daarop, is de SL-1200 nét uit productie en kost de 'gouden' editie 1200 euro exclusief element en toebehoren. Ik speur opnieuw op Marktplaats, maar leer al snel dat de meeste spelers daar zijn 'verpest'. De motor wordt lui naarmate deze is gebruikt voor scratchen en dat is toch vaak waar ze voor zijn gebruikt. Ik ga wat andere merken kijken en vergelijken, maar kom erop uit dat alle Technics-klonen minder kopieën zijn van het origineel. Dan kom ik uit bij de Stanton T.62: De meest basis-dj-platenspeler op de markt. Hier is totaal geen opsmuk, het zijn alle functies die je als dj gebruikt. Geen toonarm-lift of 'anti-skating', rechttoe rechtaan. Ik koop mijn eerste in mei 2012 en draai nog een tijd samen met de ene JB. In 2013 ben ik maar nét op tijd. Ik leer dan dat Stanton is overgenomen door Marshall en dat dit meteen de dj-handel heeft plat gelegd. Ik kan nog één exemplaar krijgen. Bij de Wehkamp 'of all places'. Zodoende heb ik nu bijna drie jaar twee Stanton T.62. Ze worden standaard geleverd met een VS500-element, de beroemde scratch-naald, maar intussen ben ik het Concorde-model gaan waarderen zonder dat ik daarvoor wil betalen. Ik kom uit bij de Stanton Discmaster, maar ook dat is in 2013 al 'dead stock' en is nu volledig uitverkocht. De Tonar 'banaan' is de volgende kwalitatieve en betaalbare optie. Ik vind ze minder dan de Discmaster en bid dan ook dat deze ooit nog eens in productie komen.

In augustus 2008 koop ik op een rommelmarkt in Steenwijk een paar Wharfedale-speakers. Het is een gokje voor vijftien euro, maar het pakt goed uit. In de meeste gevallen zijn de schelpen gescheurd, maar deze zijn helemaal in orde. In 2010 vind ik na héél lang zoeken een tweedehands Marantz-versterker. Die kost maar liefst 35 euro bij de kringloopwinkel, maar ik doe het ervoor. Toch moet ik met schaamte bekennen dat ik deze in april 2013 voor het laatst heb gebruikt. Sinds ik de 'studio' heb in de achterkamer is dit mijn leefplek geworden. Muziek luisteren doe ik via externe mixer naar koptelefoon of ik sluit de pc-boxen aan. Ik moest mezelf nog eens een plezier doen en de Marantz en Wharfedale weer aansluiten. Ik zou dan de overgebleven JB van een kwaliteits-element kunnen voorzien en deze gebruiken voor de elpees op zondagmiddag. Toch komt het er niet van. Ik tel, zo snel even uit het hoofd, tien verschillende platenspelers en de Stanton's zijn daarvan voorlopig wel het hoogtepunt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten