de diamantjes van The Sapphires

Het bericht van gisteren heeft wat los gemaakt. Zo begreep ik dat de dozen met jaargangen Sneeker Nieuwsblad nog onveranderd op zolder staan bij mijn moeder en moest het schrift met de recensies van februari tot december 1992 wel binnen handbereik liggen. Ik word eigenlijk toch wel nieuwsgierig, nu ik dat weet. Ik had maandag nog moeten vertellen dat die 20 Years Ago Today de laatste is voor twee weken, buiten die single die we heel even snel hebben genoemd (nee, ik noem hem niet nog een keer, ben net de schaamte te boven!) duurde het tot 15 februari voordat ik weer een single kocht. In die laatste paar weken gaat het even snel, hoewel we hier op Soul-xotica dan weer ruimte gaan maken voor de dagplate. Ofwel: Onze fijne dagelijkse praatpaal kan binnenkort twee kaarsjes op de taart uitblazen. Ik schreef gisteren dat ik bij het recenseren in de jaren negentig nog wel eens een beetje fantasie kon gebruiken, dat is tegenwoordig uit den boze. Maar als je op je oren vertrouwd en een stukje wilt schrijven over The Sapphires, dan ontkom je er bijna niet aan!

Gistermiddag bezorgde de postbode mij 'Slow Fizz' van The Sapphires. 'Gewoon' de Engelse heruitgave op Probe uit 1973, oorspronkelijk is het liedje uit 1966 en een stuk zeldzamer. The Sapphires waren hier in oktober 2010 ook al te gast in de allereerste Telefoontopper. Ik heb niet terug gebladerd, maar ik heb een donkerbruin vermoeden dat ik het een damesgroep heb genoemd. En dat doe ik opnieuw! De eerste Wikipedia-pagina van het Amerikaanse trio moet nog aangemaakt worden, voor summiere informatie rondom de groep ben ik aangewezen op Soulful Kinda Music. Dat die zich, over het algemeen, drukker maken over het vermelden van afwijkende catalogusnummers is iets waar ik inmiddels aan gewend ben. Voor Amerikaanse discografieën van zeldzaam soul-spul is het dé site bij uitstek. Erg back-to-basics, bijna Word-documenten, maar betrouwbaar. Hoewel ook zij maar één bezetting noemen voor alle platen die The Sapphires van 1963 tot en met 1966 hebben gemaakt. De dame op het hoesje heet Carol Jackson en ze wordt bijgestaan door de heren George Garner en Joe Livingston.

De definitie van northern soul hoef ik inmiddels niet meer uit te leggen? Een andere dj-stroming die praktisch naast de northern soul woont, heet 'popcorn'. Ook ik moest onmiddelijk denken aan de vroege synthesizer-geluiden van Gershon Kingsley en alle varianten die daarop zijn gemaakt. 'The Popcorn' was echter een nachtclub in Antwerpen waar ze, net als in Engeland, niet de gebruikelijke Top 40-hits draaiden, maar die een diepe graai in de geschiedenis deden. Plaatjes die in de northern soul als midtempo worden aangeduid, kunnen de 'floorfillers' zijn in de popcorn, zo dicht zit het bij elkaar. Een popcorn-dj draait ook wel eens northern soul en andersom. Over het algemeen is de popcorn ietsje langzamer qua tempo dan northern soul, maar nog steeds is het muziek om op te bewegen in plaats van te schuifelen. Zoals de northern soul zijn klassiekers kent, heeft de popcorn ook een uitgebreide lijst. Zo'n absolute 'must-have' is 'Who Do You Love' van The Sapphires uit 1963.

Het was de tweede wingle van de groep, 'Who Is Johnny Now' en andere opnames voor het Swan-label zijn allen erg geliefd onder de, vele, liefhebbers van de popcorn. 'Who Do You Love' is een zacht wiegend dansliedje met vocalen die doen herinneren aan de doowop. Hoewel de stemmen hoog zijn, kun je hierin zeker één heer waarnemen. Dat één van de twee dan een kopstem heeft, is nog wel aannemelijk. In 1964 tekent The Sapphires bij ABC-Paramount en op de eerste single worden ze vocaal bijgestaan door Nicholas Ashford, Valerie Simpson en Melba Moore. Dat zijn tevens de laatste aanvullingen op het personeel dat Soulful Kinda Music geeft. Het doet ons geloven dat de bezetting tot 1967 ongewijzigd is gebleven, maar ik weet het zeker: Vanaf 1965 had de groep een andere bezetting en zijn de heren waarschijnlijk vervangen door twee meisjes. Er is, hoe dan ook, een tweede vrouw bij gekomen. Dit kan niet gedaan zijn door een vrouw en twee mannen! The Sapphires zijn de afgelopen zes weken best prominent geweest op Soul-xotica. Het begon met 'Gotta Have Your Love', onlangs kocht ik een heruitgave van 'Big Thing' en gisteren dus 'Slow Fizz'. 'Evil One' laat zich minder makkelijk vinden...

In 1966 gebeurt er iets merkwaardigs. The Sapphires introduceren ons een nieuw dansje: The Slow Fizz. Ik ken een felle surf-achtige instrumental uit dezelfde tijd van The Motivations die dezelfde titel heeft. Zoals bij de voorgangers van 'The Slow Fizz' wordt het geen hit en er lijkt niemand te zijn die exact weet hoe dit uitgevoerd moet worden. Enige tijd later verschijnt een demo, 'Baby You've Got Me', de exacte melodie van 'The Slow Fizz' met een meer algemene tekst. Hoewel dat origineel onvindbaar is, kun je op bijna iedere straathoek een recente heruitgave van 'Baby You've Got Me' krijgen. En hoewel die qua catalogusnummer ná 'The Slow Fizz' verscheen, kun je je dus afvragen wat er het eerste was: De kip of het ei? 'The Slow Fizz' wordt begin jaren zeventig echter door de northern soul-deejays in het hart gesloten en Probe, die inmiddels de catalogus van ABC-Paramount beheert, viert dat in 1973 met een heruitgave. Vreemd is echter wel dat niet 'The Slow Fizz', maar het midtempo 'Gotta Have Your Love' in 2000 een prominente plek in de Northern Soul Top 500 kreeg.

Ik leerde 'The Slow Fizz' in 2008 kennen en het was voor mij de kennismaking met northern soul. Het virus zou ooit nog eens flink kunnen toeslaan?