Doe kallem an!

Het is inmiddels de nacht van maandag op dinsdag maar voor Soul-xotica is het nog altijd weekend. Ik probeer in de weekeinden altijd een 'luchtig' verhaaltje te publiceren en in het overzicht mag dat betekenen dat er om de zeven berichten een 'gezellig' verhaal is. Ik heb vorige week 'Het zilveren goud' gedaan met de herinnering aan november 1999, nu ga ik weer eens twintig jaar terug in de tijd. Nu ik aan dit bericht begin, weet ik eerlijk gezegd niet of ik toe kom aan het uitvoerig behandelen van de elpee, maar was wel zoiets van plan. Het is volgende maand namelijk twintig jaar geleden dat ik 'Ta Det Lugnt' van de Zweedse muzikant (tegenwoordig een band) Dungen heb gekocht. Een plaat die in de laatste weken vaak ter sprake is gekomen. Vooral in combinatie met de Deense muzikant waar mijn broer een grote fan van is. Ik heb de meest recente plaat van Bisse digitaal aangeschaft en ook al een paar keer gedraaid tijdens het fietsen van en naar het werk. Bij de laatste heb ik toch wel de neiging om uit te zoeken waar hij het over heeft want anders dan bij Dungen draait het bij Bisse wel om de teksten. Dungen is meer een totaalplaatje van woeste doch melodieuze psychedelische rock met Zweedse teksten die nauwelijks het niveau 'Ik hou van jou en blijf je trouw' ontstijgen. Vóór dat ik het over deze elpee kan hebben, moet ik het natuurlijk eerst hebben over het gesprek bij de sociale dienst en wat daaraan vooraf is gegaan. De vaste lezer zal elementen herkennen, maar in het kader van twintig jaar terug in de tijd is het 'gezellig' genoeg om opnieuw te beleven.

Het is november 2004. Ik woon inmiddels een jaar en tien maanden 'op mezelf'. Ofwel: Ik kan de kosten niet met iemand anders delen. Hiervoor heb ik een jaar bij Jan in gewoond in de Bloemenbuurt in Steenwijk en daarvoor twee jaar bij Harrie in Tuk. Ik kom bij de laatste terecht via een contact welke ik ken van De Karre en hij is ook een huisvriend van Harrie. Hij zwaait de scepter over de kunstmestoverslag in Steenwijk. Hij vraagt me of ik hem op afroep wil helpen bij dit werk als er een schip aanmeert waar kunstmest moet worden geladen. Daarvoor moet ik me even inschrijven bij Randstad en voor de rest is alles in kannen en kruiken. Hij test me ook geregeld uit. Als ik op een donderdagavond stevig aan de drank ben geweest, zegt hij opeens dat hij me morgenochtend om half negen op de zaak verwacht voor wat werk. Uiteraard is het niet meer dan het aanvegen van het terrein maar het feit dat ik er sta, maakt dat hij vertrouwen in me krijgt. In oktober 2000 heeft hij een week werk voor mij. Bij het invullen van het uitkeringsformulier vul ik netjes mijn inkomsten in en verwacht dat ik wel een gedeelte daarvan mag hebben naast de uitkering. Niet dus! Het wordt tot de laatste cent afgesnoept waardoor er niet veel meer overblijft van de uitkering. Als ik dit mijn 'baas' vertel, zegt hij dat ik het dan maar 'zwart' moet doen. Nee, de betaling gaat wel via Randstad maar 'ze komen er vast niet achter bij de sociale dienst' en dus moet ik het verzwijgen. Begin 2001 kan ik weer een week aan de slag in de kunstmest en heb ik het plan al klaar. Ik heb een fiets uitgezocht en deze ga ik meteen na uitbetaling van het salaris aanschaffen. In april 2001 werk ik voor het laatst in de kunstmest. Ik fiets bijna dagelijks langs de locatie tijdens mijn postronde. De overslag is al lang geleden afgebroken en er zijn nieuwe huizen en bedrijfspanden gebouwd op het terrein.

Dan is het november 2004 en krijg ik opeens een brief van de gemeente. Via de belastingdienst zijn ze uitgekomen bij Randstad en hebben ze opgemerkt dat ik jaren geleden heb gewerkt en de verdiensten niet heb opgegeven. Dat geld zal uiteraard terug moeten. Om mijn verhaal te verdedigen, word ik uitgenodigd voor een gesprek op het gemeentehuis op een vroege dinsdagmorgen. Ik kijk als een blok op tegen deze afspraak want... ik weet dat ik hang! Op maandagavond loop ik vanaf de Rembrandtstraat naar De Karre voor een paar biertjes. Daar tref ik Paul aan de bar. We kennen elkaar van een popquiz van een jaar eerder in een ander café in Steenwijk. We houden mekaar gezelschap deze avond en ook hij zal lopend terug moeten naar Steenwijk. Omdat hij helemaal naar De Gagels toe moet, nodig ik hem uit bij me thuis om nog even verder te kletsen over muziek. Paul gaat een uurtje of zeven mijn deur uit en om half negen moet ik op het gemeentehuis zijn. Het zal niemand verrassen dat ik omval van de slaap als ik daar binnen stap en ongetwijfeld zal ik een lekkere lucht van alcohol om me heen hebben. Een stagiaire mag mee kijken en zo zit ik aan een tafel tegenover twee mensen. Opeens hoor ik bedragen van 2800 euro en schrik wakker. 'Maar dat kan ik niet betalen!'. De vrouw kijkt op van haar papier en zegt: 'Nee, meneer Louwsma, dat geld krijgt u van ons'. Ik ben op slag wakker en ze moet nog eens herhalen wat ze heeft gezegd.

Ik woon sinds januari 2003 'op mezelf' en kan dus de kosten niet delen. Feitelijk betekent dit dat ik recht heb op extra uitkering. Een bedrag dat per maand kan fluctueren. Als ze de periode januari 2003 tot en met november 2004 bekijken en de té weinig uitbetaalde uitkering berekenen, komt dat uit op een bedrag van 2800 euro. Streep daar de 400 euro vanaf die ik zwart heb gewerkt in 2001 en je houdt een mooi zakcentje over. Intussen blijft mijn uitkering ook gewoon door lopen. Kan het op? Ja hoor! Een half jaar later ben ik weer zo arm als Job maar we hebben wel lol gehad! Ik heb dit vrij zeker twee jaar geleden ook geschreven bij het afscheid van Paul. Hij heeft ons een paar weken na 'mem' verlaten als hij ook nog maar pas vijftig is.

Het betekent onder andere dat ik weer eens naar Zwolle kan om platen te kopen. Terwijl ik aan het sneupen ben tussen de garagerock draait de verkoper van dienst bij Minstrel een plaatje dat erg interessant klinkt. Het klinkt als een verloren gewaande psychedelische plaat uit 1968, alleen versta ik geen woord van de zang. Het blijkt Zweeds te zijn. Een paar liedjes verderop opeens een prachtige melodie en ik vraag wat ik nu hoor. 'Het is nog steeds de plaat van Dungen'. Okay. Een paar nummers later hoor ik weer iets dat mijn aandacht trekt. 'Wat is dit?'. Meneer Minstrel wordt nu toch wat ongedurig. Het is namelijk nog steeds de elpee van Dungen. Ik besluit ter plekke de plaat mee te nemen ondanks de hoge verkoopprijs: Vierendertig euro voor een dubbelelpee. Ik heb hem in de daaropvolgende negen jaar letterlijk helemaal kapot gedraaid.

Het is dus bijna twintig jaar sinds de aanschaf van 'Ta Det Lugnt' van Dungen. 'Ta Det Lugnt' betekent zoiets als 'Take it easy' en in Steenwijk zeggen ze dan 'Doe kallem an'. Ik heb door de jaren heen wel een aantal teksten opgezocht maar het gaat bij Dungen niet echt om de teksten. Het zijn de gebruikelijke liefdesverhalen plus de nodige haat en nijd bij het uiteen gaan twee geliefden. Gustav Ejstes lost niet de wereldproblemen op met zijn platen. In 2004 is Dungen een eenmansproject geholpen door een aantal vrienden. Deze vrienden zullen na 'Ta Det Lugnt' de band Dungen vormen waarna, met name de leadgitarist, de andere leden ook inspraak krijgen in de nummers op de platen. Persoonlijk vind ik de latere platen meer richting wilde jamsessies neigen waar Gustav op 'Ta Det Lugnt' echte liedjes probeert te maken. Een van de twee schijven heeft per ongeluk een keer een stevige kras opgelopen. Ik had achteraf gezien in Denemarken willen kijken of broer hem in de kast had staan, want dat kan zomaar eens het geval zijn. We hebben het immers heel vaak over deze plaat gehad en kan me voorstellen dat hij hem ooit ook eens heeft gekocht (misschien zelfs met de bonus-12"?). Hoewel elpees niet mee doen in de collectie zou ik Dungen wel weer eens van vinyl willen horen. Tot die tijd heb ik hem op mijn mp3-speler staan waarvan hij ook zeer geregeld nog wordt gedraaid.

De komende reeks verhalen over twintig jaar geleden zijn een herhaling van zetten. 'Classics', het kostbare weekje in België en meer van dit alles. Ik heb er al vaker over geschreven maar het is 'legendarisch' genoeg om het nog eens dunnetjes over te doen?