Het nalatenschap

De foto staat inmiddels drie weken voor me. Ik vraag me wel eens af waarom want ik heb geen familiefoto's prominent staan. Dan word ik opnieuw herinnerd aan wat er is gebeurd en dat ik moet leren om het te accepteren. Het is precies een maand geleden dat ik een paar uur eerder het telefoontje heb gekregen van mijn zus. Intussen is het afgelopen weekend 'Allerzielen' geweest. Zijn as is vorige week begraven en sinds maandag ligt er ook een steen op zijn graf. Nog altijd schrik er soms van dat we nooit meer eens dit of dat kunnen bespreken. Als ik verheugd verneem van het nieuws in Amerika zie ik broer op de foto fronsen. Een van de onderwerpen waarover we het niet eens waren. Het is twee maanden geleden dat ik fris terug kom van vakantie. Met zijn bezoek in oktober in het achterhoofd heb ik hem een vraag gestuurd. Broer is sinds een jaar helemaal ondersteboven van het werk van Peter Hammill en ik ken alleen maar het werk van Hammill met Van Der Graaf Generator. Ik beveel hem ten eerste 'House On The Hill' van Audience aan en vraag hem naar een instapplaat om goed kennis te maken met het werk van Peter. Zijn antwoord luidt: 'Over'. Het tweede solo-album van Hammill uit 1977. Ik download het album meteen maar kom er niet aan toe om het te beluisteren. Ik heb mezelf opgelegd dat dit vóór onze ontmoeting in oktober moet zijn, zodat we het verder over Pete's repertoire kunnen hebben. Maar... ik blijf het aldoor uitstellen.

Dan is het inmiddels de donderdag dat we elkaar zouden ontmoeten. Bij goed weer zouden we naar Brandeveen lopen, bij slecht weer zouden we genieten van een maaltijd bij de chinees in Havelte. Ik zit echter vandaag niet in Uffelte om straks naar een parkeerplek bij het bos te fietsen, maar bevind me in Herning. We gaan jou vanmiddag bezoeken en morgen definitief afscheid nemen. Mijn zus heeft een heel programma opgesteld voor deze twee dagen. Als eerste zullen we op donderdagmorgen de plek bezoeken waar het is gebeurd. Ik voel me daar niet heel comfortabel bij. Ik heb nu eenmaal niet zoveel belang bij de 'whodunit' maar kijk liever naar de gevolgen. De plek des onheils bezoeken is daar een voorbeeld van. Ik tref hem daar niet en het maakt voor mij het afscheid niet eenvoudiger of moeilijker. In plaats daarvan sluit ik me liever even af met de koptelefoon op en luister naar het laatste album dat broer me heeft aanbevolen. De rest van de familie respecteert mijn keuze en zo blijf ik alleen achter in het huis. Broer tussen mijn ouders op tafel en Peter Hammill op de koptelefoon.

'Stel me niet teleur, broer!'. Dat zijn mijn laatste woorden in de 'Rustbui' met Van Der Graaf Generator. Ik heb specifiek naar een instapplaat gevraagd omdat ik weet dat Hammill soms behoorlijk vage dingen heeft gedaan. Aan de andere kant hoeft broer me ook niet te sparen, een gekke uitspatting verandert mijn muziekbeleving niet. Bij het eerste of tweede nummer denk ik al meteen: 'Dit is Jelte-muziek'. Voor iemand die altijd opgewekt en optimistisch in het leven staat, heeft hij een muzieksmaak om voor een trein te springen. Het kan niet 'diep' en 'donker' genoeg zijn voor broer. 'Melancholiek' is wellicht een betere beschrijving. Peter Hammill heeft op dit album maar één thema: Het verlies van een vriendin die hij Alice noemt. Aan de persoonlijkheid in de teksten te horen en de manier waarop hij het zingt, is het gebaseerd op een échte relatie, maar kan niets over een Alice vinden in zijn geschiedschrijving. Zij heeft duidelijk de keuze gemaakt om hem in de steek te laten en dat doet pijn. Er zitten een paar vreemde ritmewisselingen in de nummers en het geheel straalt iets uit van de eigenzinnigheid van Van Der Graaf Generator. Het is geen 'music for the millions'. Ik kan niet echt in gaan op details omdat ik het album sinds deze donderdag niet meer heb gedraaid. 'This Side Of The Looking Glass' en 'On Tuesdays She Used To Do Yoga' zijn echter nummers die er deze ochtend voor mij uit springen. Ik ben best bereid om de komende dagen het album opnieuw te beluisteren, maar dat zal moeten gebeuren tijdens een ontspannen wandeling. Het is vooralsnog geen 'soundtrack' voor tussen Steenwijk en Havelte. Zoals ik de laatste tijd wel vaak een digitale elpee draai op mijn mp3-speler.

We beginnen de middag met een bezoek aan je huis. Als ik 'jouw' kamer zie, schiet ik even helemaal vol. Ik heb de verhalen wel gehoord maar kan geen voorstelling maken. Duizenden elpees, keurig gerangschikt, en omgeven van posters en foto's welke meer dan eens duidelijk maken: Broer leeft op muziek. Dat is een helft van de woonkamer, de voorste helft is in bezit van zijn lieve vrouw en deze heeft de planken vol staan met boeken. Broer in de ene kamer met een elpee, schoonzus in de andere kamer met een boek. Soms even oogcontact met een knipoog. Zo hebben de twee heel wat avondjes versleten. Boven zijn apparatuur hangen een paar 'favorieten'. Ik zie meteen de 12" van 'Chequered Love' van Kim Wilde. Hij heeft tijdens een vakantie in Nunspeet de 7"-single gekocht en ik kan het dan niet begrijpen. Wat moet je met een single in het zomerhuisje? Waarschijnlijk heeft broer zich kostelijk vermaakt met het kijken naar het gezicht van Kim Wilde. Hij rekent haar jaren later nog tot zijn 'childhood sweetheart'. Dan kijk ik verder naar de andere platen krijg opeens een brok in mijn keel. Bij zijn favorieten hangt ook 'Over' van Peter Hammill. Het zou de bedoeling zijn dat deze elpee ter zijner tijd naar Uffelte komt. Waarom hij specifiek deze elpee heeft opgehangen, blijft een vraag. Heeft hij het gedaan nadat hij het album heeft aanbevolen bij mij?

Er blijven nog veel vragen. De familie heeft geen tijd voor mij om de elpees één voor één te bekijken. Helemaal niet om te 'hebben hebben hebben', maar gewoon nieuwsgierig naar welk muzikaal universum hij was verhuisd. Ik zie een aantal zeer verrassende platen. We mogen er allemaal een paar uitzoeken en moet ter plekke bedenken waar ik moet kijken. Achteraf kan ik een lijst opstellen maar het eerste dat bij me binnen schiet is Justin Hayward. Hij heeft 'mijn held' een paar jaar geleden 'live' gezien en blijkt alle elpees te hebben. Ik kies voor 'Blue Jays'. Niet om te draaien maar echt als herinnering. Ik hoop dat hij 'Tinseltown In The Rain' van The Blue Nile op 12"-single heeft maar dat is niet het geval. Wél een andere 12" van The Blue Nile. Ook deze gaat mee voor de herinnering.