De zomer van 1992

Een deel van het plan is geslaagd. Over het werk ga ik het niet hebben want ik moet maandag aan de slag. Van een eind fietsen is er ook niet veel gekomen? Ach, ik heb een boodschapje in Diever en plak daar nog een stukje achteraan. Niet genoeg voor een 'Diagonaal zeven letters' en ik bots voortdurend met mijn hoofd tegen een hoofdletter 'H' welke in de rechterbovenhoek hangt. Het is gewoon even genieten van het regionale schoon en onder begeleiding van een aantal nieuwe toevoegingen tot de mp3-speler. Genoeg voer voor 'Lang zullen ze spelen', alleen weet ik niet of ik daar veel zin in heb. Laten we stellen dat Audience gewoon even móest en verder zie ik het wel. Het andere deel van het plan is wel geslaagd. Ik heb gisteravond de nummers 75 tot en met 51 en zojuist de nummers 50 tot en met 26 opgenomen. De top 25 morgen en daarna kunnen jullie de vier delen in de loop van komende week vinden op mijn Pixeldrain. Zijn alle vakanties uit het verleden het noemen waard? Nee, ik weet niet hoe ik het verder ga doen met 'De zomer van' want daar gaan een paar gaten in vallen. Ik heb echter nog wel een opvallende herinnering aan een dag van de vakantie van 1992 en deze ga ik vandaag met jullie delen. 

'Life keeps on rolling'. Het is voor ons, vrienden en familie, een vast onderdeel van de zondag. 's Middags post hij een bericht op Facebook met een aantal foto's. Eentje van zijn skeelers, de uitdraai van de route met de afstand en gemiddelde snelheid, een selfie in Heerenveen-tenue en twee zéér willekeurige foto's die hij onderweg heeft genomen. Als ik een paar nachten in Denemarken verblijf, loop ik regelmatig een rondje om aan mijn nicotinebehoefte te voldoen en mezelf even af te zonderen met muziek. Om de hoek ligt een kindersjaal op de stoep. Het ligt er al een tijdje want het weer is haar eigen spelletje gaan spelen met het kledingstuk. Omdat het zó 'random' is, wil ik bijna een foto maken van het schouwspel. Waarom? Omdat broeder ook altijd de meest gekke foto's er tussen had. Hij hield ook van de vergankelijkheid van dingen. Geen fraaie vergezichten of gerestaureerde boerderijen, maar een roestige en vergeten auto of trekker of zelfs een decoratief typeplaatje van zo'n apparaat. Zo deelt hij een jaar geleden de foto's van zijn skeelertocht en ik hoef niet naar het plattegrondje te kijken. Søby! Dat herken ik meteen! Hij viert het bezoek aan Søby met onder andere de roestige machines die nog altijd plompverloren in het veld staan. 

Het is de allereerste vakantie in Denemarken. Eigenlijk halen we mijn oudste broer op van zijn stageadres, dezelfde boerderij waar hij drie jaar later zal gaan wonen en werken. Natuurlijk moeten we naar Legoland! Is er méér lokaal nog iets te beleven? Ja, het bruinkoolmuseum van Søby! Een lange kale weg door een zandvlakte met bordjes met uitroeptekens in de berm. Misxchien is dat laatste nog niet van toepassing in 1983. Ik kan me herinneren dat we een paar jaar later 'stabal' hebben gespeeld op een plek die een jaar later helemaal was ingezakt. Het museum zit in een armetierige houten barak. Na de entree te hebben betaald, krijgen we een paar balpennen. Ik heb de mijne nog heel lang bewaard ook nadat deze het schrijven heeft opgegeven. Ik ben té jong om de geschiedenis van de bruinkoolwinning te begrijpen. Ik herinner me een druilerige dag in deze stoffige keet in de 'middle of nowhere'. We staan aan de rand van een groeve naast de roestige kraanmachines. De lokale bevolking heeft het benut om een paar afgeschreven auto's naar de bodem te sturen. Het zal niet de laatste ijzeren machine zijn die in een groeve eindigt. Een paar jaar later vertelt mijn oudste broer hoe een boer bezig was op zijn land en opeens de grond onder de trekker voelde schudden. Hij is zelf op het dak geklommen en zichzelf in veiligheid gebracht maar de trekker schijnt te zijn 'opgegeten' door Moeder Aarde. Dan komen ook de bordjes in de berm te staan die ten strengste afraden om in de berm te komen. 

Inmiddels is het dan 1992. Ik zit, achteraf gezien, in de laatste maanden van mijn schoolperiode. Ik ben in februari als poprecensent begonnen en ben op mijn zeventiende eigenlijk al een beetje té oud om nog met pa en moe op vakantie te gaan. Maar natuurlijk is Denemarken een ander verhaal! Broer heeft zijn racefiets staan en deze mag ik benutten wanneer ik wil. Nu woont hij niet meteen in het meest toeristische deel van Jutland en in de praktijk komt het erop neer dat ik zestig procent van de tijd met ouders naar een stad of bezienswaardigheid ga. We spreken dan een tijd af zodat ik in mijn eentje kan dwalen en zij niet veel tijd buiten een platenzaak hoeven te wachten. Ik heb vernomen dat er een antiekmarkt is bij het bruinkoolmuseum van Søvy. Het is ongeveer drie kwartier fietsen vanaf mijn broer. Ik aa al op zaterdagmorgen er naartoe maar ik reken niet op heel veel platen en heb dus maar een paar losse kronen bij me. Als ik de hoeveelheid platen heb gezien, is het plan snel gemaakt: Ik moet maar even op en neer naar Skarrild. Kan ik daar ook even lunchen. 

Ik woon in deze tijd bijna in de jukeboxwinkel van Klaas in Sneek. Hij heeft een paar fotokaarten ingelijst van Brigitte Bardot en deze zijn te koop. Ze zijn kostbaar maar dat komt niet door de fotokaart (die je nog steeds nieuw kan krijgen). Het is het lijstje met het bolle glas dat het duurder maakt. Nu loop ik dan op een rommelmarkt in Søby en heb al de nodige singles en een elpee gekocht (eentje van de Deeense popgroep The Defenders). Bij eentje zie ik een fotolijst staan met het bolle glas. Een houten lijst welke vooral plastic blijkt te zijn en waarvan het sierlijke 'hout' begint af te brokkelen. Ik kan het voor een dievenprijsje krijgen, maar dan...? Hoe krijg ik dit allemaal mee op de racefiets? Singles in een los tasje aan één kant van het stuur en de elpee en gigantische fotolijst onder de andere arm. Ik wil niet meteen terug naar Skarrild en fiets door naar Søby zélf. Ik trek de aandacht van twee knapen in een auto. 'Wedden dat? Zullen we?'. Ja dus... Even verderop keert de auto, rijdt een eind terug en komt daarna opnieuw langs scheuren. Steeds met hetzelfde doel: De fietser met alle rommel in zijn handen van de weg rijden. Het proces herhaalt zich een paar maal maar ik hou me staande. Ik wil toch zeker niet dat mijn dure fotolijst breekt! Vader zal ook hebben gevloekt want de lijst is groter dan menig koffer en kan niet onder een koffer komen te liggen. 

Wat is het plan? Handel! Ik droom al van een importkanaal van deze fotolijsten want ze blijken in Denemarken volop aanwezig te zijn, Klaas stuurt me weg maar ik geef nog niet op. Ik doe zelfs een rondje langs de antiekdealers in Sneek. Er is eentje die in de gaten heeft dat ik al op verschillende adressen ben weggestuurd. Hij wijst me op het afbrokkelende 'hout' van de fotolijst welke van plastic is. Zelfs al was de lijst gaaf geweest dan had het nog altijd niet meer dan een rijksdaalder geweest. Ik geloof dat de lijst mét glas gewoon naar de vuilstort is gegaan. Het had me een fietsavontuur in Denemarken kunnen besparen en het gevloek van vader bij het inpakken van de auto. 

De foto is Søby zoals ik het niet eerder heb gezien. Het is waarschijnlijk één van de oude groeven welke is volgelopen met regenwater? Het Uffelter Binnenveld maar dan vele meters dieper.