vrijdag 26 december 2025

Honderd achteruit 2023: Alquin & Normaal


Voordat ik de top vier van de Blauwe Bak Top 100 uit de doeken ga doen en de laatste Week Spot van 2025 (Beide vrij korte berichten) wil ik nog één aflevering doen van de 'Honderd achteruit'. Een dubbelaflevering maar liefst. Dan kan ik meteen met een hinkstapsprong 2026 binnen dansen want de artieste van nummer 67 heb vorig jaar (of nóg eerder) in een dubbelaflevering gehad met twee andere singles. Ah, dacht ik eigenlijk wel. Op 23 november 2022 heb ik een dubbelaflevering gemaakt over Marianne Faithfull met de singles 'Summernights' en 'Sister Morphine' en het is dan twee maanden voordat ik de nummer 67 van 2023 aanschaf: 'All I Wanna Do In Life' uit 1977. Maar... waarom een dubbelaflevering? Bij Alquin zou ik flink in detail kunnen gaan en over Normaal kun je een telefoonboek vol schrijven? Toch is het de laatste dat me het meeste bezwaar brengt. Ik zal straks nog wel even uitleggen hoe en waarom, maar het voelt niet senang om Normaal van een volledig bericht te voorzien. Vandaar deze twee Nederpopbands uit de jaren zeventig en daarna, maar muzikaal ligt het een héél eind uit elkaar. Op 65 in de Gele Bak Top 100 van 2023 vinden we 'Fool In The Mirror' van Alquin uit 1976 en op nummer 66 'Alie' van Normaal uit 1977. 

Laat me in het 'hoe en waarom' meteen beginnen over Normaal. Normaal is voor mij persoonlijk vooral de lagere school. Een periode waaraan ik niet de allerbeste herinneringen heb, ook al ben ik 'cool' genoeg om als Hendrik Haverkamp het podium op te kunnen bij playbackshows en verjaardagen van onderwijzers. Met de oude bril van moeder op mijn neus en een veel té groot overjasje van vader, sta ik dan te zwaaien met een wandelstok. In latere jaren zie ik de band nog een paar keer 'live' maar ik ben nooit echt een superfan geweest. Het is pas rond de boerenprotesten in 2022 dat mijn ogen open gaan. De band die rijk is geworden dankzij de boeren blijkt opeens helemaal niet aan de kant van de boeren te staan. Met Bennie Jolink heb ik dan overigens al een paar jaar problemen. Ik koop niet vaak een plaat van Normaal en kom ze eigenlijk ook weinig tegen. Als ik 'Alie' zie liggen bij de kringloop in Meppel móet die wel eme 'for old time's sake'. Dat is op donderdag 26 januari 2023. Op 17 februari 2023 tref ik de single van Alquin bij het platenwinkeltje aan het Prinsenplein in Meppel. Marianne Faithfull van nummer 67 koop ik drie dagen vóór Normaal in Assen, maar vandaag ga ik het hebben over de nummers 65 en 66 in de Gele Bak Top 100. 

Ik weet niet meer goed wat er nu als eerste een reünie houdt. Ik kan me echter vaag herinneren van 2010 of 2011 dat het zalencentrum van Oosteinde in Ruinerwold nog één weekend open is geweest ten behoeve van een concert van Alquin. De band heeft in de jaren zeventig dikwijls opgetreden op de locatie. Het verhaal van Alquin is kort en bondig, maar wel een heel bijzonder verhaal. De band wordt in 1970 opgericht door een aantal studenten van de TU in Delft. De band noemt zich Threshold Fear en speelt in het begin rauwe rhythm & blues. Er verschijnt een single maar deze flopt genadeloos. In 1972 wordt de naam Alquin geïnstalleerd. De naam is afgeleid van het klooster Alcuin in Delft waar de band repeteert. De band breidt haar muziek uit en komt terecht in de hoek van de progressieve rock. Polydor tekent een contact met de band en is erg ambitieus. De markt voor progressieve rock ligt op dat moment in Engeland en het debuutalbum 'Marks' verschijnt in 1973 met een iets gewijzigde hoes aan de overkant van de Noordzee. Vanaf dat moment gaat Alquin werken met vooraanstaande producenten met een indrukwekkende cv. In Nederland is een optreden op Pinkpop een hoogtepunt maar buiten lovende recensies en een enthousiaste menigte voor het podium, zal Alquin in Nederland nooit komen. De band toert intensief met Golden Earring door Engeland maar weet zich ook staande te houden als voorprogramma van The Who in Frankrijk. 

In 1975 komt veteraan Michel Van Dijk bij de groep. Hij is al sinds Les Baroques in de jaren zestig een veel gevraagde zanger voor bands met zijn hese, soulvolle, stemgeluid. Alquin verlaat enigszins de langere elpee-tracks en kiest voor meer puntige nummers. De rocknummers van de band zijn dan ook bij vlagen funky of beïnvloed door de latin. In 1976 staat een Amerikaanse tournee op de planning maar dan gaat er een hoop mis aan de overkant van de oceaan. Het zou me niets verbazen dat dit hetzelfde management is als degene die Euson in 1976 naar Amerika heeft gehaald. Die zal geheel berooid terug keren in Nederland. Alquin kan gewoon de koffers uitpakken en zich blijven richten op de nationale en Engelse markt. De groep maakt vier studio-albums een een live-album. Na de laatste, in 1977, is de koek op voor Alquin. Ze hebben eindelijk eens de Golden Earring verslagen in de jaarpoll van Muziekkrant OOR. De instrumenten gaan in de wilgen hoewel uit de kern van Alquin wel een bedrijf zal ontstaan. Bij het tienjarig jubileum in 1987 is de eerste reünie van de band. 

In de nieuwe eeuw komt het opnieuw bijeen maar ze willen niet teren op oude roem en dus verschijnt in 2005 een hagelnieuw album. De band zal actief blijven tot en met 2012 en dus lijkt het erop dat het een reünie van het zalencentrum moet zijn geweest. Ik ontdek het overigens als het feest al lang voorbij is. De singles 'Wheelchair Groupie' (1975) en 'Fool In The Mirror' (1976) mogen beide ruiken aan de Top 40 maar stranden in de Tipparade. 

Ik heb de afgelopen jaren menig documentaire gezien over de begintijd van Normaal. Op zichzelf is het een sympathiek idee en best baanbrekend voor de Nederlandse rockmuziek in de midden jaren zeventig. Normaal zet Achterhoeks op de kaart en vertegenwoordigt de stem van de hardwerkende boeren en bouwvakkers die in het weekend graag willen höken en brommers kieken. Er is geen platenlabel dat brood ziet in de primitieve rhythm & blues van de band met de onverstaanbare teksten, maar dan is er altijd nog Johnny Hoes in Weert. Dankzij hem komt eind 1977 'Oerend Hard' uit. Goed beschouwd zit Engeland dan middenin de punk: De arbeidersklasse die met opzwepende en primitieve muziek het 'establishment' van stadionrock-bands omver wil blazen. Toch moet ook menig punker zijn kaarten voor zich houden want er zitten lieden bij die niet zo 'working class' zijn als dat ze willen doen geloven. Net zo goed als dat Bennie Jolink en de zijnen in hun dagelijkse leven in de stallen of op het land aan het werk zijn. Jolink studeert zelfs aan de kunstacademie en komt voor het Normaal-project terug vanuit de Randstad. Maar dan opnieuw... Normaal is uniek in haar soort en dus zal je het ermee moeten doen. Toch bekent Jolink na, pak hem beet, 2010 wel heel erg kleur en voelt het bezwaarlijk voor mij om nog over de band te schrijven. 'Alie' is in 1977 de opvolger van 'Oerend Hard' en schopt het tot een vijftiende plek in de Top 40. En verder is het vooral een herinnering aan de lagere school. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten